کرم سفید ریشه (Polyphylla olivieri (Col.، Melolonthidae یک آفت جدی و پلی فاژ (همه چیز خوار) درختان میوه و دیگر درختان است. لاروها به ریشه‌ها آسیب می‌رسانند و باعث از بین رفتن درختان، گیاهان زینتی و گیاهان زراعی شده و در نهایت افتادن آن‌ها می‌شوند. این سوسک scarabeid یک آفت خطرناک درختان باغ به‌ویژه درختان جوان در بیشتر مناطق ایران است.
شکل شناسی کرم سفید ریشه
حشره کامل کرم سفید ریشه که به نام سوسک زردآلو رسانکیا اریک قیزاردان نیز نامیده می‌شود سوسک بزرگ زیبایی است به طول ۳۰ تا ۴۰ میلی‌متر و عرض تقریبی ۲۰ میلی‌متر به رنگ قهوه‌ای شکلاتی با لکه‌های سفید فراوان روی بالپوش ها و سه نوار طولی سفید مشخص در پشت سینه اول (یکی در وسط و دوتای دیگر در طرفین آن قرار دارند). اختلاف بین حشرات نر و ماده کاملاً مشخص است:
اختلاف اول: شاخک‌های ۱۰ بندی در افراد نر دارای ۷ پرّه یا ورق بزرگ و در افراد ماده تعداد این ورق‌ها ۵ عدد و کوچک‌تر می‌باشند.
اختلاف دوم: در لبه خارجی ساق پاهای جلوی افراد نر ۲ دندانه و در حشرات ماده ۳ دندانه نسبتاً بزرگ دیده می‌شود.
تخم این حشره درشت و بیضی‌شکل و به رنگ سفید به ابعاد متوسط ۲٫۵ تا ۴ میلی‌متر است که معمولاً به‌طور دسته‌جمعی در عمق ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر در خاک اطراف تنه درخت گذارده می‌شود. لارو این آفت با نام کرم سفید ریشه (وازگیلّی) دارای جثّه بزرگ به شکل قوسی خمیده، به رنگ سفید است که طول آن پس از تغذیه و رشد کامل به ۸۰ تا ۹۰ میلی‌متر می‌رسد. سر لارو به رنگ قهوه‌ای بوده دارای قطعات دهانی ساینده با آرواره‌های بزرگ و قوی است که برای بریدن و جویدن ریشه گیاه به کار می‌رود. لاروها قبل از وارد شدن به مرحله شفیرگی در زیر خاک لانه گلی تهیه می‌کنند و در داخل آن تبدیل به شفیره می‌شوند. حشره کامل از شفیره بیرون آمده و با سوراخ کردن زمین از آن خارج می‌شود.
زیست‌شناسی آفت
از نظر زندگی کرم‌های سفید ریشه اغلب دوره لاروی ۲ تا ۳ ساله دارند. حشرات کامل بسته به منطقه از اواخر بهار و اوایل تابستان ظهور پیدا می‌کنند. ظهور حشرات کامل تدریجی بوده و ممکن است حدود یک ماه یا بیشتر ادامه یابد. پرواز حشرات بعد از غروب آفتاب و اوایل شب انجام می‌گیرد و معمولاً به سمت نور چراغ جلب می‌شوند. در هنگام روز سوسک‌ها بدون حرکت روی تنه و زیر کلوخه‌ها استراحت می‌کنند.
حشرات نر برای جلب ماده تولید صدا می‌کنند. پس از اندکی تغذیه از برگ درختان و وارد کردن خسارت ناچیزی به برگ اقدام به جفت‌گیری می‌کنند و بعد از آن می‌میرند. تمام فعالیت‌های حیاتی، تغذیه، جفت‌گیری و تخم‌ریزی در غروب و اوایل شب انجام می‌گیرد. ۴ روز بعد از جفت‌گیری ماده‌ها شروع به تخم‌ریزی می‌کنند. ماده با پاهای جلویی به عمق تقریباً ۷ سانتی‌متر خاک نفوذ کرده و در شکاف و ترک‌های خاک تخم‌ها را یا به‌صورت انفرادی یا در دسته‌های ۶ تایی قرار می‌دهد. ماده‌ها نیز پس از تخم‌ریزی می‌میرند. دوره جنینی ۳-۲ هفته و در مناطق سردسیر تا ۳۵ روز هم به طول می‌انجامد. بعد از آن لاروها وارد خاک می‌شوند و در سنین اول که جثه کوچک‌تری دارند نزدیک سطح خاک زندگی می‌کنند و از ریشه‌های سطحی و جوان تغذیه می‌کنند. لاروها با تغذیه از ریشه باعث قطع شیره نباتی می‌شوند. گاهی تا ۵۰ عدد لارو روی ریشه یک درخت هم دیده می‌شود.
مبارزه با کرم سفید ریشه
مبارزه زراعی و مکانیکی
شخم و بیل‌کاری
در نقاط آلوده لاروها به مدت سه سال در خاک بوده و در فصول گرم در اطراف ریشه درختان و نباتات دیگر زندگی می‌کنند . این لاروها در سال اول از ریشه نازک گیاهان مختلف و در سال‌های دوم و سوم از ریشه‌های اصلی درختان و بوته‌ها تغذیه کرده و آن‌ها را از پای درمی‌آورند. بنابراین بیل زدن خاک به‌ویژه اطراف ریشه درختان و انجام شخم عمیق موجب از بین رفتن عده زیادی از لاروهای سنین مختلف کرم سفید ریشه می‌شود و انجام این عمل به‌ویژه باید زمانی انجام گیرد که لاروها در قسمت‌های سطحی خاک قرار دارند و بهترین موقع برای این اقدام از اواسط بهار تا اوایل پاییز است.
جمع‌آوری و انهدام حشره کامل در طول روز
با تکان دادن درخت
در ساعات اولیه صبح حشرات بالغ را به‌راحتی می‌توانید بر روی شاخه درختان و یا روی کلوخه‌ها مشاهده کنید و با دست و یا تکان دادن درخت نسبت به جمع‌آوری آن‌ها اقدام نمایید، این کار از افزایش جمعیت آن‌ها جلوگیری می‌کند.
استفاده از تله‌های نوری
استفاده از منابع نوری در شب به‌منظور جلب و جمع‌آوری حشرات نر که تروپیسم مثبت به نور دارند می‌تواند در طول مدت پرواز حشرات کامل این آفت قابل‌اجرا باشد و در این روش جهت حصول نتیجه بهتر لازم است ضمن رعایت فاصله مناسب تله‌ها، از روشن کردن چراغ‌های دیگر در پارک خودداری کرد. بیشتری شکار معمولاً در هفته‌های ۳و ۴ تیرماه است. لازم به ذکر است که حشرات ماده بارور نسبت به نور تروپیسم منفی دارند.
از بین بردن علف‌های هرز یک‌ساله و چندساله چون منبع غذایی خوبی برای لاروهای سن اول است.
مبارزه شیمیایی
اغلب حشره‌کش‌های تماسی که معمولاً علیه آفات دیگر درختان به کار برده می‌شود درصورتی‌که مصرف آن‌ها مصادف با ظهور حشرات کامل کرم سفید ریشه باشد در حد زیادی این سوسک‌ها را از بین میبرد . لیکن مبارزه شیمیایی علیه مرحله لاروی آفت بهترین و اساسی‌ترین روش کنترل آن به‌حساب می‌آید به‌ویژه زمانی که لاروها نوزاد از تخم تفریخ شده و در قسمت‌های بالا و سطحی خاک فعال هستند.
اگرچه در زمین‌های آلوده به کرم سفید ریشه مبارزه شیمیایی علیه لاروهای سنین مختلف آفت از اواسط بهار تا اواسط پاییز انجام‌پذیر است لیکن با توجه به طرز زیست آفت ، بهترین زمان مبارزه هنگامی است که لاروهای نوزاد و جوان از تخم خارج شده و در قسمت‌های بالا و سطحی خاک قرار دارند در این هنگام لاروها لخت بوده و حساسیت بدن آن‌ها به هر نوع سمی خیلی بیشتر است.
برای مؤثرتر شدن عملیات سم‌پاشی علیه لاروهای درون خاک، بهتر است ابتدا زمین (به‌خصوص سایه‌انداز درخت) را شخم زده و با سم‌پاشی که سرلانس آن به روی ذرات درشت تنظیم شده نسبت به محلول‌پاشی آن نقاط اقدام شود.
از سموم قابل‌استفاده در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دیازنون ۶۰%، دورسبان ۴۸%، پودر سوین ۸۰% و ایمیدا کلوپراید (کونفیدور) به میزان ۲ – ۲٫۵ در هزار.
برای دریافت تأثیر بهتر و کنترل هرچه بهتر این آفت، بهتر است سایه‌انداز درخت را تا نزدیکی سطح ریشه خاک‌برداری کرده و سپس سم‌پاشی نمایید، سم‌پاشی باید دورتادور درخت صورت گیرد تا از رسیدن سم به تمام نقاط مشکوک به حضور لاروها اطمینان حاصل گردد
دشمنان طبیعی و مهار زیستی
ناگفته نماند که این حشره دارای دشمنان طبیعی بسیار زیادی است و می‌توان با به کار بردن محصولات بیولوژیکی مخصوص این آفت در بازار طبق دستورالعمل‌های شرکت تأمین‌کننده برای مبارزه با این آفت اقدام کرد.
از جمله دشمنان طبیعی می‌توان به لیست زیر اشاره نمود: قارچ Beauveria bassiana، باکتری Bacillus popilliae، انواع نماتدها از جمله glaseri Steinernema، قارچ Metarrhizium anisopliae در مرحله لاروی و زنبورهای پارازیتوئید از جنس‌های Scolia,Thipha,Eliso.
