نگهداری و برداشت شاهدانه باید به دقت و با ابزار مناسب صورت گیرد. دانه این گیاه ( مصرف شاهدانه ) یکی از مفیدترین و بهترین دانه ها برای سلامت بدن انسان است. هرس شاهدانه را به نحوی انجام دهید که نور به تاج گیاه برسد. برگ های خشک، پژمرده و بیمار را قطع کنید.
مراحل آماده سازی
۱- پوشیدن دستکش کار
صمغ شاهدانه چسبناک است و به راحتی با شسته شو جدا نمی شود برای همین شما بهتر است از دستکش باغبانی برای هرس شاهدانه استفاده کنید.
۲- استفاده از ابزار مناسب
برای هرس شاهدانه نیاز به قیچی باغبانی تیز و قیچی آشپزخانه تمیز دارید. شاخه های نازک و کلفت بسته به قطرشان نیاز به ابزار گوناگون دارند.
۳- سه سینی آماده کنید
خوشه ها، برگ های تازه و برگ های قدیمی را در سه ظرف جداگانه قرار دهید.
۴- برداشت شاهدانه در زمان مناسب
زمان برداشت شاهدانه قسمت بالایی گیاه دارای خوشه ای از کرک های سفید (حدود ۳۰%) می باشد. این قسمت مادگی گیاه می باشد که شامل کلاله، خامه و تخمدان است. با افزایش سن گیاه، مادگی از سفید به قهوه ای تغییر رنگ می دهد. وقتی ۷۰ درصد مادگی به رنگ قهوه ای تیره در آمد، آن موقع خوشه را برداشت کنید.
۵- استفاده از شاهدانه به صورت تازه خوری یا خشک شده
قبل از مصرف شاهدانه دو کار انجام می دهند. اول اینکه بیشتر افراد، برگ و خوشه ها را خشک می کنند و سپس اقدام به تمیز کردن می کنند. بعضی ها هم همون اول برگ رو از خوشه ها جدا می کنند.
برداشت شاهدانه
۱- برگ ها بزرگ را با گیره ببندید
برگ های بزرگ معروف به برگ های بادبزنی دارای ۵ برگچه می باشد. این برگ ها را ابتدا تشخیص دهید و سپس با گیره ببندید تا قابل تمایز از خوشه ها باشد.
۲- برگ های شیری را هرس کنید
برگ های شیری آنهایی هستند که از داخل خوشه ها در آمدند. برگ های کوچک و بدون ساقه داخل خوشه را ببرید.
۳- جوانه های برگی یا همان خوشه ها را روی گیاه باقی بگذارید
خوشه ها را روی گیاه برای کامل شدن روند خشک شدن باقی بذارید.
۴- خوشه های برداشت شده رو آویزان کنید
جوانه های برگی رو به طور معکوس روی بند طناب آویزان کنید. هرگز در برابر نور مستقیم خوشید قرار ندهید. دمای مناسب برای خشک شدن ۲۱ الی ۲۹ درجه سانتی گراد می باشد. در زمان خشک شدن نباید رطوبت بالای ۵۰ درصد باشد. این پروسه شاید یک هفته طول بکشد.
۵- برگ ها را دور بریزید
برگ های گیاه شاهدانه را دور بریزید.
نگهداری شاهدانه
۱- حذف برگ های بیمار و خشکیده
برگ هایی که زرد شده اند یا بیمار و خشکیده اند را حذف کنید. این کار باعث می شود تا گیاه انرژی خود را صرف برگ های تازه کند.
۲- ساقه های فرعی را حذف کنید
برگ و شاخه های فرعی که باعث سایه اندازی بیشتر شده اند را هرس کنید.
۳- برگ ها و راس ساقه اصلی را قطع کنید
قطع انتهای ساقه اصلی باعث می شود تا گیاه رشد بوته ای بهتر داشته باشد و مستقیم به سمت بالا رشد نکند.
۴- انجام عملیات فیمینگ یا تاپینگ
فیمینگ به معنی قطع جوانه برگی بالا و تاپینگ قطع جوانه های برگی پایینی که رو عکس زیر کاملا مشخص شده است، می باشد. فیمینگ باعث دو برابر شدن جوانه ها می شود. فیمینگ را روی شاخ و برگ ساقه اصلی انجام دهید. رشد گیاه بعد از فیمینگ کم می شود که این طبیعی است.
۵- گیاه خود را سوپر کراپ کنید
شاخه قدیمی و نرم که هنوز چوبی و خشبی نشده را برای سوپر کراپ انتخاب کنید. سوپر کراپینگ به معنی خم کردن شاخه به منظور بیشتر شدن جریان مواد غذایی و مواد محلول در آوند آبکش می باشد. شاخه را نشکنید. فقط به آرامی کمی خم کنید تا سفید شود.
۶- حذف خوشه های ضعیف
خوشه های ضعیف و کوچک را با قیچی تیز هرس کنید.
۷- بیش از اندازه هرس نکنید
هرس پشت سرهم و زیاد باعث آسیب به گیاه می شود. ماهی دوبار تا شروع فصل گلدهی، گیاه را هرس کنید.
