علائم ظاهری کمبود عناصر غذایی در گیاه به‌صورت علائمی مختلف قابل‌مشاهده است که می‌توان به مواردی چون تغییر رنگ، سوختگی، توقف رشد جوانه‌های انتهایی، تغییر شکل میوه‌ها، تفاوت در عملکرد، زودرسی، دیررسی، کوچک شدن میوه‌ها، نارسایی در رشد، کاهش گسترش ریشه و کاهش خاصیت انبارداری میوه‌ها اشاره کرد.
معمولاً کمبود عناصر غذایی در گیاهان ناشی از موارد زیر است:
الف) کمبود واقعی: کمبود عناصر غذایی در خاک و یا وجود ترکیب شیمیایی غیرقابل جذب آن برای گیاه.
ب) کمبود دروغین: کمبود عناصر غذایی به علت ایجاد شرایط خاص در محیط کشت.
در این حالت ریشه‌ها قادر به جذب عناصر موجود در خاک نمی‌باشند مانند موارد زیر:
۱ – سرد بودن خاک: در این حالت پتاسیم موجود در خاک جذب ریشه نمی‌شود.
۲ – غرقابی بودن خاک: آهن، مس و کلسیم در خاک غرقابی جذب نمی‌شوند. به‌عنوان‌مثال آبیاری پی‌درپی در خاک، شرایط احیاء و اکسیداسیون در خاک را فعال نموده و عناصری مثل آهن و منگنز به خاطر اکسیده شدن غیرقابل جذب می‌گردند.
۳ – اسیدیته (PH) نامناسب: در خاک‌های خیلی اسیدی، منگنز (mg) و روی و در خاک‌های قلیایی آهن، منیزیم و بُر جذب نمی‌شود.
۴ – اثر متقابل و منفی عناصر نسبت به یکدیگر: در این حالت حضور یک عنصر باعث عدم جذب عنصر دیگر می‌شود. مثلاً حضور پتاسیم بیش‌ازحد باعث کمبود منیزیم می‌شود و یا حضور بیش‌ازحد ازت باعث رشد سبزینه‌ای گیاه شده و تعادل مصرف برخی عناصر موردنیاز در گیاه را به هم می‌زند. از دیگر دلایل ظهور کمبود عناصر در گیاه، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
شستشوی خاک به‌ویژه در خاک‌های سبک که باعث کمبود عناصر محلول در خاک مثل ازت و منیزیم می‌شود. در شرایط اسیدی خاک، این حلالیت برای آهن و کلسیم بروز کرده و شسته می‌شوند و در شرایط قلیایی شستشوی پتاسیم اتفاق می‌افتد. با فشرده شدن خاک و عدم تبادلات گازی در خاک، گاز دی‌اکسید کربن محبوس شده و با کربنات‌های خاک تشکیل بی‌کربنات داده و رسوب کلسیم می‌دهد و شرایط قلیایی ایجاد شده در خاک، منجر به کمبود برخی عناصر می‌شود.
مصرف کود حیوانی نپوسیده در ابتدا باعث می‌شود تا ازت موجود در خاک صرف پوسیدن کود شده و در نتیجه گیاه با کمبود ازت مواجه شود و از طرفی با مصرف کود حیوانی، میزان بعضی از عناصر، در خاک چندین برابر افزایش یافته و منجر به کمبود جذب دیگر عناصر موجود در خاک می‌شود.
استفاده از کودهای شیمیایی پرمصرف و عدم کاربرد کودهای شیمیایی کم‌مصرف، منجر به کمبود آن‌ها در خاک شده که لزوم یک مدیریت صحیح در مصرف کودهای پرمصرف و کم‌مصرف در خاک ضروری به نظر می‌رسد. در زمان خشکی و تبخیر بیش‌ازحد از سطح خاک، برخی نمک‌های محلول مثل کلرور پتاسیم و سدیم و کمی هم کلسیم و منیزیم و یا ترکیبات نیترات به سطح خاک آمده و در نتیجه جذب این عناصر برای ریشه امکان‌پذیر نمی‌باشد.
