سوختگی آتشی یکی از بیماری‌های بسیار خطرناک باکتریایی است که نخستین بار در نیویورک گزارش شد، سپس در اروپا و بسیاری از کشورهای میوه خیز شیوع پیدا کرد. این بیماری به سیب، لابی، به و دیگر گیاهان تیره وردسانان حمله می‌کند. در ایران این بیماری اولین بار در بهار ۱۳۶۸ روی گلابی منطقه برغان کرج گزارش شد، پس‌ازآن وجود این بیماری در باغ‌های کرج، شهریار، دماوند، جاده چالوس، قزوین، سلماس، خوی، ارومیه، تبریز، شبستر، مرند، اسکو، آذرشهر، زنجان، سمنان، فریمان، مشهد و استان‌های کردستان، گیلان و فارس روی درختان سیب، گلابی، به، زالزالک و گل سرخ به اثبات رسیده است.
نشانه‌های بیماری
سوختگی آتشی نشانه مهم و بارز این بیماری است، یعنی قسمت‌های عفونی درختان چنان‌که گویی در آتش سوخته‌اند. در شکوفه‌ها، میوه‌ها، برگ‌ها و قسمت‌های چوبی درختان عفونی، بافت مردگی بروز می‌کند. از نشانه‌ای بارز و اختصاصی این بیماری ترشح قطره‌های شیرابه از اندام‌های عفونی است.
شکوفه‌های آلوده در مراحل اولیه عفونت آبگ می‌شوند. بیشتر اوقات نخستین نشانه‌ها در سطح خارجی نهنج و دمگل بروز می‌کند. شکوفه‌ها خشکیده و سیاه شده همواره به پایک خود چسبیده تا زمستان روی درخت می‌مانند. میوه‌های آلوده کوچک باقی‌مانده، چروکیده شده و سیاه می‌شوند. برگ ه به‌طور سیستمیک از راه شاخه‌های حامل خود عفونی شده. در سیب قهوه‌ای و در گلابی سیاه می‌شوند و چسبیده به شاخه‌های خود حتی در زمستان باقی می‌مانند. روی میوه‌ها قطرات شیرابه‌ای فروانه دیده می‌شوند که در ابتدا شیری‌رنگ و با گذشت زمان قهوه‌ای‌رنگ می‌شوند.
عامل بیماری
باکتری عامل بیماری Erwinia amylovora نام دار که به تیره Enterobacteriaceae متعلق است. این باکتری میله‌ای شکل، دارای کپسول، گرم منفی، اکسیداز منفی، کاتالاز مثبت و غیرهوازی اختیاری است.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
باکتری در بافت‌های پوست لبه شانکرهای فعال، عفونی شده در همان سال زمستان گذرانی می‌کند. در بهار سال بعد، این باکتری‌ها با باران در هما جا فعال و زیاد شده، به بیرون می‌تراوند و مایه اولیه را به وجود می‌آورند. این باکتری‌ها با باران، باد و حشرات پخش شده و روی گل‌های باز شده، انتهای سرشاخه‌های در حال رشد یا برگ‌های جوان را عفونی می‌کنند. این باکتری در روزهای مرطوب، از راه سوراخ‌های طبیعی موجود در میزبان، یعنی نوشگاه‌ها، روزنه‌های آبی یا عدسک‌ها به بافت میزبان وارد و موجب عفونت و سرانجام مرگ سلول میزبان می‌شوند. روزهای گرم و بارانی بهار که دما ۱۸ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی بالاتر از ۶۰ است برای وقوع عفونت در گل‌ها بسیار مناسب هستند.
مبارزه
ریشه‌کنی و سوزاندن درختان آلوده در کانون‌های بیماری در نواحی که به‌تازگی بیماری به آن وارد شده است. هرس شدید درخت و سم‌پاشی درختان هرس شده با سموم قارچ‌کش مسی و بهره‌گیری از ارقام مقاوم و متحمل، ارقام دلیشز، گلدن دلیشز و مکینتاش متحمل هستند. سیب رقم جوناتان و پایه‌های M26 و m9 نسبت به بیماری حساس‌اند. در ایران سیب مشهد و رداسپار و احتمالاً گلابی دره گزی مقاوم تشخیص داده شده است.
