گیاه قیاق
قیاق گیاهی است تکلپهای و چندساله از خانواده گندمیان که علاوه بر دانهزایی با ریشه نیز بهسرعت ازدیاد مییابد. این گیاه ساقهی زیرزمینی یا ریزوم قوی و قطوری دارد. ساقه هوایی آن ماشورهای و مانند بسیاری از گندمیان میان خالی است. ارتفاع این گیاه بسته به عوامل مختلف متغیر و معمولاً بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر است که گاهی ارتفاع آن به سه متر نیز میرسد. برگ قیاق باریک و بلند است و طول آن گاهی به ۱۰۰ سانتیمتر میرسد درحالیکه عرض آن از دو سانتیمتر تجاوز نمیکند. گلآذین این گیاه خوشهای باز و مخروطی شکل است. سنبلههای قیاق آویزان و به رنگ سبز یا قرمز متمایل به ارغوانی است. بلندی گلآذین از ۱۵ سانتیمتر تا ۵۰ سانتیمتر متغیر است.
قیاق (ذرت گل خوشهای) سنبلچههای مضاعف دارد. یکی از آنها بیپایه و تخممرغی شکل است و نیم سانتیمتر طول دارد؛ گلهایش هرمافرودیت و گلومهایش مقعر و بدون نوک و ریشه بوده که با موهای نرمی پوشیده شده است. گلوم تحتانی به ریشک مَفصلی و تابیدهای که طول آن از ۱۰ تا ۱۵ میلیمتر تجاوز نمیکند منتهی میشود. انتهای دو طرف گلوم تحتانی دندانهدار است. گلهای این نوع سنبلچه سه پرچم و یک تخمدان با خامهای دراز و پَرمانند دارد. سنبلچهی دیگر باریک، پایهدار و با مفصلی به ساقه گلدهنده متصل است. طول آن از ۵ تا ۷ میلیمتر تجاوز نمیکند و گلومهایش مقعر و فاقد ریشک و گلهای آن نر و گاهی خنثی است که فقط از یک گلومل تشکیل یافته است. دانه گیاه قیاق نسبتاً درشت، شفاف، نوکتیز و تخممرغی شکل است. رنگ آن عنابی تند و مایل به سیاه است که قطری نزدیک به ۲ تا ۳ میلیمتر دارد.
کاشت
قیاق از طریق بذر و ساقه خزنده تکثیر میشود. دانههای این گیاه درشت و درعینحال شفاف نوکتیز و تخم مرغی شکل میباشند. رنگدانه نیز به شکل تقریباً سیاه و عنابی میباشند. برای شکستن خواب بذر در آزمایشگاه از نیترات پتاسیم و همچنین درجه حرارت ۲۰ تا ۳۲ درجه سانتی و نور استفاده میکنند. برای کشت بذری پس از آماده نمودن زمین سطح کشت آن را بکارید و آبیاری کنید طوری که خاک مرطوب بشود تا زمان جوانهزنی باید سطح را مرطوب نگهدارید. پس از مدتی گیاه جوانه میزند و شروع به رشد میکند. فاصله کاشت بذر قیاق بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر است. عمق کاشت بذر قیاق ۲ تا ۳ سانتیمتر است. قیاق برای رشد نسبت به خاک حساس نیست خاکهای حاصلخیز را میپسندد. زمان گلدهی قیاق فصل بهار است. قیاق به آبیاری متوسطی نیاز دارد. قیاق نور زیاد خورشید را دوست دارد. در برابر سایه نیز مقاوم میباشد.