بیماری برگ بادبزنی مو (انگور) و روش های مبارزه با آن
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/03/199.jpg)
این بیماری یکی از قدیمیترین بیماریهای ویروسی مو بوده و در ایران در آذربایجان شرقی (مغان و مراغه) و اصفهان جمعآوری شده است. نام این بیماری از روی علائم حاصله در برگهای مو آلوده به ویروس عامل بیماری مشتق شده است. بدین معنی که سطح برگ آلوده در محل اتصال به دم برگ بهطور وسیعی باز بوده و رگبرگهای اولیه بهطور غیرعادی متراکم شده و برگ شبیه بادبزن باز میشود. برگهای آلوده چین و چروکدار با حاشیه نوک تیز و بعضی مواقع با حالت کلروز همراه هستند. شاخههای جوان مو بهطور غیرعادی منشعب شده و دارای گرههای متقابل در شاخه و فاصله گرهها کوتاه میگردند. حبه انگور در خوشهها بهطور نامنظم رسیده و گاهی ریزش حبهها در خوشه مشاهده میشوند.
نشانههای بیماری
۱- بدشکلی مسری: برگها بهشدت بهطور متنوع تغییر شکل یافته، چین میخورند و دندانههای زیادی پیدا میکنند.
۲- موزاییک زرد: نشانههای بیماری در موزاییک زرد چنین است که در اوایل بهار رنگ زرد کرومی براق روی اندامهای رویشی سال جاری بروز میکند.
۳- رنگ نواری: در این حالت، ابداً نقاط یا لکههای زرد کروی در طول رگبرگهای اصلی برگهای کامل شده بروز و سپس به نواحی بین رگبرگها سرایت میکند. در این حالت هم بدشکلی و خوشههای نامنظم تشکیل میشود و مقدار محصول کاهش مییابد.
عامل بیماری
ارتباط ناقل با ویروس: GFLV بهوسیله نماتودهای Xiphinenta index و Xiphinenta italiae از تاکی به تاک دیگر منتقل میگردد. یک بار تغذیه مختصر نماتود از گیاه آلوده برای ناقل شدن آن کافی است. وقتی GFLV از ریشه تاکهای مبتلا به بیماری، بهوسیله X. index اخذ گردید تا هشت ماه در بدن نماتود بدون اینکه به گیاهان میزبان دسترسی داشته باشد یا تا سه ماه وقتیکه نماتود از گیاهان مصون به ویروس تغذیه نماید، حفظ میشود و باقی میماند.
ویروس عامل بیماری در لایه کوتیکولی مجرای مری نماتود ناقل مستقر میگردد. ویروس برگ بادبزنی مو نمیتواند بهطور طبیعی به فواصل دور انتشار پیدا کند، زیرا ناقل آن حرکت محدود دارد. انتقال این بیماری به نقاط دوردست عمدتاً از راه مواد ازدیادی آلوده اتفاق میافتد. این ویروس در بین علفهای هرز نیز میزبان طبیعی ندارد و تنها منبع طبیعی این ویروس خود تاک است.
مبارزه
برای کنترل بیماری برگ بادبزنی مو، میتوان از چند طریق اقدام کرد:
۱. کنترل نماتودهای ناقل: با نماتودهای ناقل ویروس در موستان های دایر نمیتوان با موفقیت مبارزه نمود. ازاینرو باید اقدامات ضروری را در مرحله قبل از کاشت بهمنظور شکستن سیکل اکولوژیک ویروس، نماتود از طریق آیش طولانی و کنترل علفهای هرز به عمل آورد و یا نماتودهای ناقل را با استفاده از فومیگاسیون خاک، ریشهکن کرد.
۲. ایجاد مقاومت: مقاومت در برابر ویروس GFLV (Grapevine Fanleaf Virus) و نماتود X. index به ترتیب در بعضی از ارقام شرقی Vitis vinifera و در Muscadinia یا گونههای Vitis غیر از V. vinifera شناخته شده است و برای پایههای جدید به کار گرفته میشوند.
۳. انتخاب و تولید مواد تکثیری عاری از ویروس.