تمبر هندی که به نام‌های تمبر هندی، تامارین یا خرمای هندی هم شناخته می‌شود میوه درخت تمبر هندی است که لوبیایی شکل بوده، به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود و مزه آن ترش و شیرین است. این درخت باریک دارای برگ‌های همیشه سبز است و بومی مناطق استوایی قاره آفریقا از جمله سودان می‌باشد. تاکنون مطالعات زیادی در مورد خواص تمبر هندی انجام شده است که می‌توان به کاهش التهاب بدن، تقویت بینایی، ارتقاء سلامت تنفسی، التیام بیماری‌های پوستی و بهبود سیستم گوارشی اشاره کرد. از فواید دیگر تمبر هندی تسکین درد، بهبود سیستم ایمنی، کم کردن تب، پایین آوردن کلسترول و درنتیجه تقویت سلامت قلبی، درمان توده، جلوگیری از سرطان و حفاظت از بدن در برابر انگل‌ها و کرم‌ها است.
تمبر هندی میوه خوشمزه، با طعم شور و شیرین است که کاربردهای زیادی در پزشکی و آشپزی دارد. درختچه‌ای متوسطی دارد که برگ‌های آن همیشه سبز است و میوه آن داخل پوسته‌ای باریک و قهوه‌ای رشد می‌کند و پوسته، خود درون یک پوشش سخت قرار دارد. داخل پوسته پالپ های چسبنده، گوشتی و آب‌داری است که میوه آن را تشکیل می‌دهد و مواد مغذی و طعم تمبر هندی آنجاست. افراد به خاطر طعم شور و شیرینش سریع جذب می‌شوند یا موضع عادی نسبت به آن دارند.
تمبر هندی از خانواده فاباسیا است و نام علمی آن Tamarindus indica است. درخت تمبر هندی بومی مناطق استوایی آفریقا به‌ویژه سودان است اما در تمام مناطق استوایی دنیا این درخت را به خاطر طعم خاص و فوایدش می‌کارند. هزاران سال است که این درخت کاشته می‌شود و حدود پنج هزار سال پیش به آسیا ورود پیدا کرد. اما پانصد سال پیش بود که از طریق مکتشفان اسپانیایی تمبر هندی به آمریکا وارد شد. آمریکای جنوبی و مکزیک بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تمبر هندی در جهان‌اند.
تمبر هندی را می‌توان به‌صورت خام خورد، میوه رسیده را به دسر اضافه کرد و یا خشک کرد و پودر آن را به‌عنوان ادویه استفاده کرد. اغلب تمبر هندی به‌صورت سس یا مربا استفاده می‌شود و حتی در برخی نقاط دنیا از خشک‌شده آن شکلات درست می‌کنند. در آسیا و جنوب آمریکا یکی از ترکیبات رایج سوپ و خورشت محسوب می‌شود. حال باید به عوامل قرار گرفتن تمبر هندی در بخش اصلی رژیم غذایی بپردازیم.
مواد مغذی تمبر هندی
تمبر هندی حاوی مواد مغذی است و کالا ارزشمندی در سراسر جهان محسوب می‌شود. از جمله خواص آن مقادیر بالای ویتامین C، ویتامین E و ویتامین B، کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم، منگنز و فیبر غذایی است. ترکیبات ارگانیک زیادی وجود دارند که تمبر هندی را عامل آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب می‌سازد.
خواص تمبر هندی
خواص تمبر هندی برای سلامتی به شرح ذیل است:
تقویت سیستم گوارشی
فیبر موجود در تمبر هندی از آن یک ملین طبیعی ساخته است. مصرف تمبر هندی به‌عنوان میوه یا ادویه می‌تواند کارایی سیستم گوارشی را افزایش دهد و فیبر می‌تواند مدفوع را حجیم و حرکتش را از میان ماهیچه‌های روده آسان کند. طبع تمبر هندی صفرایی مزاج است و صفرا را تحریک به فعالیت می‌کند و هضم غذا سریع‌تر می‌شود. فیبر هم ترشح اسید معده را تحریک و به افزایش سرعت هضم کمک می‌کند. همه این عوامل یعنی مواد راحت‌تر در سیستم هاضمه حرکت می‌کنند و تمبر هندی ملین قوی برای افرادی که یبوست دارند، محسوب می‌شود. خیلی عجیب است که فیبر آن برای کاهش مدفوع شل نیز مفید است و طبق تحقیقات می‌تواند در درمان اسهال مزمن کارایی داشته باشد.
حفظ سلامت قلب
براساس مطالعات انجام شده، تمبر هندی می‌تواند در کاهش فشارخون و کلسترول مؤثر باشد. فیبر موجود در آن کلسترول LDL اضافی را از سرخرگ و سیاهرگ می‌گیرد و موجب کاهش کلسترول می‌شود. پتاسیم تمبر هندی همانند منبسط کننده عمل می‌کند و استرس وارده بر سیستم قلبی عروقی را می‌کاهد و در نتیجه فشارخون کاهش می‌یابد. تمبر هندی میزان قابل‌توجهی ویتامین C دارد. ویتامین C آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند اثر مخرب رادیکال‌های آزاد را کم کند. رادیکال‌های آزاد محصولات جانبی متابولیسم سلولی‌اند که با بیماری‌های قلبی و خیلی از بیماری‌های مزمن ارتباط دارد.
بهبود جریان خون
تمبر هندی منبع غنی آهن است و مصرف آن به‌تنهایی می‌تواند ۱۰ درصد از نیاز روزانه‌تان را تأمین کند. تأمین آهن در بدن به‌صورت طبیعی، تضمین کننده تعداد کافی گلبول‌های قرمز در بدن است. گلبول‌های قرمز مسئول اکسیژن رسانی به ماهیچه‌ها و ارگان‌های بدن برای عملکرد صحیح می‌باشند. کمبود آهن منجر به آنمی می‌شود که علائم آن ضعف، خستگی، سردرد، ناهنجاری‌های ذهنی و مشکلات گوارشی است. به فراوانی تمبر هندی بخورید و بیماری آنمی را از خود دور کنید.
تقویت عملکرد سیستم عصبی
یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های موجود در تمبر هندی گروه ویتامین B است. تیامین از مهم‌ترین ویتامین‌های خانواده B است و به مقدار فراوان در تمبر هندی وجود دارد. تیامین مسئول بهبود عملکرد سیستم عصبی است. همچنین به تقویت ماهیچه‌ها کمک می‌کند و موجب ارتقا فعالیت و قوی شدن بدن می‌گردد.
کاهش وزن
یکی از ترکیبات خاصی که از تمبر هندی به شکل ادویه می‌توان گرفت هیدروکسی سیتریک اسید (HCA) است. HCA موجب مهار شدن آنزیم ذخیره کننده چربی بدن می‌شود و درنتیجه با کاهش وزن ارتباط دارد. علاوه بر آن، تمبر هندی با افزایش سروتنین انتقال‌دهنده عصبی اشتها را سرکوب می‌کند. تحقیقات در این خصوص در حال انجام است اما استفاده از آن در مکمل‌های کاهش وزن، نتایج امیدوارکننده‌ای به همراه داشته است.
کنترل دیابت
به‌جز توقف افزایش وزن، مهار آنزیم آلفا آمیلاز مانع از جذب کربوهیدرات می‌شود. رژیم غذایی با کربوهیدارت بالا احتمال غیرقابل‌کنترل شدن میزان گلوکز و انسولین را زیاد می‌کند. تمبر هندی می‌تواند این نوسانات را مانیتور و کنترل کند.
ضدالتهاب
روغن تمبر هندی خاصیت ضدالتهابی دارد. مصرف آن می‌تواند موجب کاهش درد زانو، التهاب، آرتروز، روماتیسم و نقرس و سوزش چشم شود. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی ورم ملتحمه یا همان چشم قرمز است. تمبر هندی خاصیت تسکین دهندگی و ضدالتهاب دارد و بنابراین درمان گیاهی التهاب بشمار می‌رود.
تقویت سیستم ایمنی
مقادیر بالای ویتامین C و تأثیرات ضد اکسیدانی موجود در روغن اسانس تمبر هندی موجب تقویت سیستم ایمنی و تضمین سلامت بلندمدت و در امان ماندن از عفونت‌های قارچی و انگلی می‌شود. تمبر هندی با از بین بردن کرم‌های معده در کودکان به‌ویژه در مناطق استوایی که تمبر هندی کشت می‌شود، ارتباط مستقیم دارد.
احتیاط
نگرانی اصلی راجع به تمبر هندی، قدرت آن در کاهش فشارخون و رقیق کردن خون است. اگر اتفاقی بیفتد؛ بند آوردن خونریزی دشوار می‌شود. اگر آسپرین یا سایر رقیق‌کننده‌های خون مصرف می‌کنید، مراقب باشید در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.
