کامکوات نوعی درخت میوه است که نگهداری از آن در گلدان‌های کنار باغچه، آسان است. کامکوات درختی زیبا با برگ‌های سبز تیره و براق است که میوه‌ای به رنگ نارنجی روشن دارد که هم خوش رنگ و لعاب و هم خوشمزه است. هرچند که بسیاری افراد این درخت را جزو مرکبات در نظر می‌گیرند، اما در واقع درخت کامکوات از سرده‌ی فورچونلا (Fortunella) است. متداول‌ترین نوع این گیاه، کامکوات ناگامی است که میوه‌ای بیضی شکل دارد.
هنگامی که میوه کامکوات رسیده باشد، پوست این میوه شیرین و قابل خوردن خواهد بود و میوه‌ی درون آن نیز ترش مزه خواهد بود. میوه‌ی کامکوات را می‌توان به‌طور کامل و خام مصرف کرد. با میوه‌ی کامکوات می‌توان مربا درست کرد. همچنین می‌توان این میوه را در انواع غذاها استفاده نمود. هنگامی که در فضای باز پرورش داده شود، درخت کامکوات می‌تواند به عرض ۱٫۸ و ارتفاع ۲٫۵ متر دست یابد. البته اگر این درخت را در گلدان پرورش دهید، اندازه‌اش کوچک‌تر خواهد بود.
| نام علمی | سیتروس ژاپنیکا |
| نام‌های متداول | کامکوات، پُرَنج، پرتقال زینتی |
| تیپ گیاهی | درخت همیشه سبز و گلدار |
| اندازه‌ی گیاه بالغ | عرض ۱٫۸ متر و ارتفاع ۲٫۵ متر |
| میزان قرارگیری در معرض آفتاب | باید کاملاً در معرض نور آفتاب قرار بگیرد. |
| نوع خاک | خاک آن باید از نوع رس شنی مرطوب یا لوم شنی مرطوب باشد. |
| pH خاک | خنثی تا اسیدی ملایم |
| زمان گلدهی | تابستان |
| رنگ گل | نارنجی |
| حداقل دمای قابل‌تحمل برای گیاه | گستره دمای ۶٫۷ درجه زیر صفر تا ۴٫۴ درجه‌ی سانتی‌گراد |
| مناطق بومی | چین، هند، ژاپن، تایوان و فیلیپین |
نور موردنیاز درخت کامکوات
درخت کامکوات به نور کامل آفتاب نیاز دارد. این گیاه برای اینکه رشد کامل داشته باشد، باید حداقل به مدت ۶ ساعت در معرض آفتاب قرار بگیرد. هنگامی که گیاهتان را در داخل خانه نگهداری می‌کنید، باید تا آنجا که ممکن است گیاه را در معرض نور آفتاب قرار بدهید. می‌توانید گیاه خود را در کنار پنجره‌ای رو به آفتاب قرار دهید (البته باید مراقب باشید که گیاه بیش‌ازحد در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرد و برگ‌هایش نسوزد)، یا اینکه گیاه را زیر لامپ مخصوص رشد گیاه قرار دهید. یا اینکه می‌توانید گیاه را در معرض تابش دو لامپ مهتابی با نور ترکیبی زرد و سفید قرار دهید. همچنین اگر بتوانید نور غیرمستقیم آفتاب را به گیاه کامکوات خود برسانید، گیاه شما زنده خواهد ماند.
خاک درخت کامکوات
کامکوات در خاک گلدان با هر میزان pH به‌خوبی رشد می‌کند اما اگر می‌خواهید این درخت را مستقیماً در باغچه‌ی خود پرورش دهید، باید برای تقویت خاک باغچه، خاک گلدان با کیفیت بالا به آن اضافه کنید. برای اطمینان از زهکشی مناسب خاک، می‌توانید لایه‌ای از سنگریزه یا شن به خاک گلدان اضافه نمایید (یا اینکه می‌توانید با شخم زدن در خاک باغچه سوراخ ایجاد کنید تا عمل زهکشی به‌خوبی انجام شود).
آبیاری درخت کامکوات
آبیاری مناسب یکی از نکات کلیدی در رشد مرکبات، به‌ویژه مرکبات گلدانی، است. هدف از آبیاری آن است که خاک مرطوب شود اما خیس نشود. برای سنجش رطوبت خاک، حداقل تا بند دوم از انگشتتان را در خاک فروکنید. اگر در نوک انگشت خود رطوبت احساس می‌کنید نباید خاک گیاه خود را آبیاری کنید. اگر در نوک انگشت خود احساس خشکی می‌کنید، گیاه را تا اندازه‌ای آبیاری کنید که خروج آب از پایین گلدان را مشاهده کنید. اگر گیاهتان را در داخل خانه نگهداری می‌کنید، به‌خصوص در زمستان که دستگاه‌های گرمایشی در داخل خانه روشن است، می‌توانید برگ‌های گیاه خود را مرطوب کنید تا گیاه کامکوات شما شاداب بماند (و از خشک شدن گیاه بر اثر از بین رفتن رطوبت هوا توسط دستگاه‌های گرمایشی جلوگیری کنید). می‌توانید پایه‌هایی را در زیر گلدان خود قرار دهید تا خاک گیاه شما در آب زیرگلدانی غوطه‌ور نشود.
دما و رطوبت
گیاه کامکوات نسبت به سرمای تا -۸ درجه‌ی سانتی‌گراد مقاوم است. اگر این گیاه را در فضای باز نگه می‌دارید و دمای هوا به کمتر از منفی هشت درجه‌ی سانتی‌گراد رسیده است، باید گیاه را به داخل خانه منتقل کنید یا اینکه از گیاه (با پوشاندن پتو) در همان فضای باز در برابر سرمای بیش از حد محافظت کنید. توصیه می‌شود که تنها گیاهانی که در منطقه‌های مقاومتی ۸ تا ۱۰ هستند در تمام فصول سال در فضای باز نگهداری شوند. در فصل بهار، در صورتی دما در شب بالاتر از نقطه‌ی انجماد آب باشد، درخت خود را به فضای باز منتقل کنید و آن را در نقطه‌ای محافظت شده و در معرض نور خورشید قرار دهید. به‌تدریج که گیاهتان رشد می‌کند و در برابر سرما مقاوم می‌شود، می‌توانید زمان در فضای باز قرار دادن گیاه خود را افزایش دهید.
کوددهی درخت کامکوات
به‌جز در اواسط زمستان، درخت کامکوات نیازمند کوددهی منظم است. در فصل بهار، گیاه کامکوات خود را با کودهای همه منظوره یا با کود مخصوص مرکبات کوددهی کنید. در طول فصل رشد گیاه، می‌توانید گیاه را به‌طور منظم با کود مایع ارگانیک رقیق‌شده تغذیه کنید. برای جلوگیری از سوختن گیاه، حتماً قبل و بعد از کوددهی گیاه را آبیاری کنید.
نگهداری از گیاه در گلدان و نکاتی درباره تعویض گلدان کامکوات
می‌توانید هر دو یا سه سال یک‌بار، گلدان گیاه کامکوات خود را با گلدانی که کمی بزرگتر از گلدان قبلی است، تعویض کنید. بهترین زمان برای تعویض گلدان مرکبات، اوایل بهار است که برگ‌های گیاه در حال رشد است.
تکثیر درخت کامکوات
درختان کامکوات معمولاً با رویش بذر به عمل نمی‌آیند، زیرا این نوع درخت معمولاً با اتکا بر ریشه خود به‌خوبی رشد نمی‌کند. گاهی اوقات کامکوات را به پایه‌های درخت پرتقال یا گریپ فروت پیوند می‌زنند.
انواع درخت کامکوات
ناگامی محبوب‌ترین نوع درخت کامکوات که میوه‌های بیضی شکل و به رنگ نارنجی تیره دارد و هر میوه‌ی کامکوات آن دو تا پنج دانه دارد. کامکوات میوا (Meiwa) بزرگتر از ناگامی است. میوه‌ی میوا بافت گوشتی و آب‌میوه‌ی شیرین‌تری دارد. میوه‌ی میوا تقریباً بدون دانه است. کامکوات مارومی میوه‌های گرد و پرتقالی شکل دارد. همه‌ی گونه‌های کامکوات را می‌توان در گلدان پرورش داد.
برداشت میوه کامکوات
اگر پوست میوه‌ی کامکوات نارنجی تیره باشد و میوه‌ی کامکوات در هنگام لمس کردن نرم باشد، این بدان معنی است که میوه‌های کامکوات رسیده‌اند. برای چیدن میوه از چاقو یا قیچی استفاده نمایید تا نیازی نباشد برای چیدن میوه شاخه‌های درخت را بیش از حد بکشید و به درخت آسیب وارد نماید. چیدن میوه همراه با یک تک شاخه که برگی به آن متصل است، زیبایی میوه را دوچندان می‌کند.
پرورش کامکوات در گلدان
گیاه کامکوات در هر نوع گلدانی اعم از پلاستیکی، چوبی، یا سنگی به‌خوبی رشد می‌کند. هرچه گلدانی که برای پرورش درخت کامکوات استفاده می‌کنید بزرگتر باشد، بهتر است. گلدانی که انتخاب می‌کنید باید حداقل به اندازه‌ی ۲۰ لیتر ظرفیت داشته باشد. همچنین گلدان انتخابی باید زهکشی مناسبی داشته باشد. اگر خاکی که از سوراخ‌های بزرگ تعبیه شده برای زهکشی بیرون می‌ریزد برایتان دردسرساز است، می‌توانید این سوراخ‌های گلدان را با صافی بپوشانید. برای اینکه جریان هوای مناسبی به گیاهتان برسد، گلدان را در ارتفاع قرار دهید. همچنین مراقب باشید که سوراخ‌های زهکشی را مسدود نکنید.
آفات و بیماری‌های رایج کامکوات
کامکوات‌های گلدانی در معرض آلودگی به شپشک آردی و بیماری پوسیدگی ریشه قرار دارند. برای مقابله با این بیماری باید از دادن رطوبت بیش از حد به گیاه خودداری نمایید. همچنین قبل از کاشت اطمینان حاصل کنید که خاک به‌خوبی زهکشی شده باشد. همچنین از ریختن خاک‌پوش در پای درخت خودداری نمایید. شته‌ها نیز می‌توانند دردسرساز باشند، هرچند که شکارچیان طبیعی معمولاً جمعیت شته‌ها را کنترل می‌کنند. استفاده از روغن‌های باغبانی در اوایل هر فصل می‌تواند معضل شته‌ها را تا حدی برطرف نماید. اگر این روغن‌ها پاسخگو نبودند، می‌توانید گیاه خود را با صابون‌های حشره‌کش معالجه کنید (دستورالعمل استفاده از این صابون‌ها را به‌دقت اجرا نمایید). هر نوع حشره‌کش استفاده نشده را در داخل ظرف اصلی خود و دور از دسترس کودکان نگه دارید.
