عامل بیماری: بوته میری ناشی از قارچ‌هایی همچون فوزاریوم، پیتیوم و رایزوکتونیا و … است.
Pythium spp., Rhizoctonia solani, Acremonium spp., Fusarium equiseti, and other fungi
علائم بیماری
بوته میری به دو صورت اتفاق می‌افتد:
۱) مرگ گیاهچه قبل از خروج جوانه از خاک: در این حالت بذرهای کاشته شده در خاک ممکن است قبل از جوانه‌زنی پوسیده شوند و یا اینکه ممکن است بذرهای جوانه زده قبل از ظهر از خاک از بین بروند.
۲) مرگ گیاهچه پس از سبز شدن: در این حالت بر روی گیاهچه ها پوسیدگی از محل طوقه ایجاد می‌شود. سپس بافت نرم و انعطاف‌پذیر شده و بوته خم گشته و در نهایت از بین می‌رود.
علائم بیماری مرگ گیاهچه توسط قارچ‌های مختلف
Pythium spp: گیاهچه شروع به گندیدگی کرده و کوتیلدون‌ها خم می‌شوند. گندیدگی در هیپوکوتیل در سطح خاک ایجاد شده و گیاه می‌میرد. همچنین مرگ گیاهچه قبل از خروج جوانه از خاک نیز می‌تواند اتفاق بیافتد.
Rhizoctonia solani: این گونه قارچ می‌تواند بذر را آلوده کند و از جوانه‌زنی آن جلوگیری کند. همچنین در گیاهچه‌های جوان نیز مانند گونه پیتیوم عمل می‌کند. در گیاهچه‌های مسن‌تر پوسیدگی در محل هیپوکوتیل به‌صورت فرورفتگی تغییر رنگ یافته، مشاهده می‌شود.
Acremonium spp: علائم بیماری ۷ تا ۱۰ روز پس از سبز شدن خود را نشان می‌دهد. آلودگی از محل اتصال پوسته بذر به هیپوکوتیل ایجاد گشته و به زرد-قهوه‌ای روشن تغییر رنگ می‌دهد. در مدت دو تا سه روز یک پوسیدگی قرمز قهوه‌ای توسعه یافته و منجر به مرگ نهال می‌شود. گیاهچه‌های زنده مانده کوچک باقی می‌مانند.
Fusarium equiseti: این گونه قارچ باعث ایجاد بوته میری پیش از سبز شدن و پس از سبز شدن می‌شود. پوسیدگی خشک قهوه‌ای رنگ در هیپوکوتیل را ایجاد می‌کند.
سایر علائم در مراحل رشدی بعدی در گیاه شامل: پژمردگی و زرد شدن برگ‌ها، قهوه‌ای و باریک شدن طوقه خیار، آبکی و فرو رفته شدن طوقه خیار، تغییر رنگ ریشه‌های خیار از سفید به قهوه‌ای.
شرایط گسترش بیماری
بوته میری می‌تواند گیاه را در تمامی مراحل رشد، موردحمله قرار دهد؛ اما عمده خسارات بیماری بوته میری در مراحل اولیه رشد رخ می‌دهد. عواملی مثل بستر سرد و مرطوب که باعث طولانی شدن رشد ریشه‌ها می‌گردد، تنش آبی، آبیاری با آب خیلی سرد در هوای گرم و آسیب دیدن ریشه‌ها (ممکن است ریشه‌ها به‌وسیله‌ی حشرات، ابزار کشاورزی، EC بالا یا وجود نماتد در خاک آسیب ببینند و عوامل قارچی از محل آسیب وارد آوندها شده و به‌مرور گیاه را در همان ابتدای رشد بیمار کرده و از بین ببرد) می‌تواند سبب ایجاد بیماری گردد.
کنترل بیماری
جلوگیری از فشرده شدن خاک
زهکشی خاک جهت تهویه مناسب خاک و اجتناب از دوره‌های آبیاری بلندمدت
کشت سطحی در خاک خشک و سپس آبیاری آن
استفاده از بذرهای با کیفیت بالا
کنترل رطوبتی و دمای گلخانه
ضدعفونی و استریل کردن خاک به‌وسیله متیل بروماید و یا بخارآب و انرژی خورشیدی
حذف بوته‌های آلوده و ضدعفونی محل بوته با قارچ‌کش
