گموز یا جرب خیار (Scab)
عامل بیماری: Cladosporium cucumerinum
علائم بیماری
گموز اغلب در خیار شایع است، اما میتواند روی طالبی، کدو تنبل و کدو خورشتی نیز ایجاد بیماری کند. تمام بخشهای هوایی گیاه و میوه میتواند آلوده شود. نفوذ بیماری به داخل میزبان کمتر از ۹ ساعت پس از جوانهزنی میتواند رخ دهد و همچنین آلودگی پس از ۳ روز قابلمشاهده است.
علائم روی برگ بهصورت دایرهای تا زاویهای، قهوهای رنگ، آب خشک و با حاشیه زرد ظاهر میشود. گیاهان آلوده ممکن است طول بندهای کوتاه داشته باشند که میتواند با علائم آلودگی ویروسی اشتباه گرفته شود. اسپورها به رنگ خاکستری تا زرد در بافت آلوده دیده میشوند.
آلودگی بر روی میوههای جوان بهصورت نقاط آب خشک ظاهر میشود که این لکهها تا زمان بالغ شدن میوه، به لکههای بزرگ فرورفته تبدیل میشوند. صدمات روی میوه معمولاً کمعمق و اسفنجی میباشد. گاهی از این لکهها ماده صمغی قهوهای رنگ تراوش میکند. در شرایط مرطوب، یک توده اسپور قارچی (conidia) ممکن است روی میوه توسعه یابد.
شرایط گسترش بیماری
عامل بیماری گموز میتواند در بقایای گیاهی آلوده برای بیش از ۳ سال زمستان گذرانی کند. کنیدی های باکتری میتواند بهوسیله باد، حشرات، تجهیزات کشاورزی و کارگران پراکنده شود. همچنین این بیماری از طریق بذر قابل انتقال است. بیماری بهسرعت در دمای خنک ۲۱ تا ۲۴ درجه سانتیگراد (۷۰-۷۵ درجه فارنهایت) و شرایط مرطوب پیشرفت میکند؛ اما رشد بیماری در دماهای بالاتر متوقف میشود.
کنترل بیماری
کشت ارقام مقاوم
کاربرد دورهای قارچکش جهت پیشگیری از بیماری
مدیریت علفهای هرز
اعمال تناوب صحیح ۲ تا ۳ سال جهت پیشگیری از انتقال بیماری به کشت بعد
زیر خاک کردن بقایای گیاهی توسط شخم بعد از برداشت