شناسایی و کنترل بیماری ویروسی موزاییک کاهو
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/05/962.jpg)
در سالهای اخیر علائم بیماری ویروسی شامل موزاییک، زردی، بدشکلی و کوتولگی در سطح وسیعی از مزارع کاهو شایع شده است. ویروس موزاییک کاهو (lettuce mosaic virus (LMV از بیماریهای مخرب و مهم اقتصادی است که متعلق به جنس Potyvirus و خانواده Potyviridea است.
مشخصات بیماری
روی گیاهان جوان، برگها پیچ خورده و تا حدودی تا میشوند و رشدشان کند میشود. هنگامیکه گیاهان بالغ آلوده میشوند، لکههای زرد و سبز روی برگهای پیرتر رشد میکنند و برگهای بزرگ نزدیک سر کاهو ممکن است پیچ خورده شود. رشد جدید متوقف و یا کند میشود.
خسارت بیماری
مانند سایر ویروسهای گیاهی، ویروس موزاییک کاهو با سیگنال ژنتیکی در گیاه دخالت میکند. برگهای خسارتدیده توسط ویروس نمیتوانند بهطور عادی کار کنند. اگر آلودگی در آخرین مراحل رشد کاهو صورت گیرد، علائم حاصل از آلودگی ویروس در گیاه چندان بارز نیست و برگها بهطور طبیعی رشد کرده و برگهای مرکزی کوچکتر میمانند. درجه حرارت محیط رویشی در آلودگی تأثیر میگذارد بهطوری که گرمای بالاتر از ۳۰ درجه سانتیگراد ویروس را نهان و یا غیرفعال میسازد و علائم ویروسی نمایان نمیگردد.
جلوگیری از خسارت
ویروس موزاییک کاهو از طریق مایهزنی عصاره سلولی و جنسهای مختلف شتهها و بذر قابلانتقال است. گل تکمهای (Gomphrena globosa) بهعنوان گیاه محک ذکر میگردد که پس از مایهزنی زخمهای موضعی قرمز رنگی ایجاد میکند. این ویروس ۱۵ میلی میکرون عرض و ۷۴۶ میلی میکرون طول دارد و در دمای ۶۰-۵۵ درجه سانتیگراد غیرفعال است. کنترل آن با حشرهکشها امکانپذیر است، برای کسانی که زراعت ارگانیک دارند پرورش گلهایی که جلبکننده شکارگر شتهها هستند کاربرد زیادی دارد، در حال حاضر کنترل شیمیایی برای مبارزه با ویروسهای گیاهی وجود ندارد و با انتخاب رقمهای مقاوم میتوان خسارت بیماری را کاهش داد.