تکثیر درخت سیب به روش خواباندن کپه ای
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/03/533-780x470.jpg)
خوابانیدن نوعی روش ازدیادی است که در آن ریشههای نابجا بر روی ساقهای تشکیل میشوند که به گیاه مادری متصل است. آنگاه ساقه ریشهدار شده از گیاه مادری جدا نموده و بهعنوان گیاه جدید ریشهدار کشت میشود. این نوع ازدیاد در گیاهانی مانند تمشک و سیاه توت رونده وسیلهای طبیعی برای تولیدمثل بوده و در بسیاری از انواع گیاهان نیز میتواند بهطور مصنوعی کاربرد مناسبی داشته باشد.
خوابانیدن کپهای و شیاری از مرسومترین روشهای تکثیر پایههای رویشی درخت سیب در خزانهها میباشند. اما استفاده از قلمه و کشت بافت نیز در بین مردم عمومیت دارد. در خوابانیدن کپهای گیاهان مادری سالم و دارای اندازه مناسب (قطر ۸ تا ۱۰ mm) در خاکی غیرفشرده حاصلخیز و دارای زهکشی خوب و مناسب، بهصورت ردیفی و فاصله بین ۳۰ تا ۳۸ سانتیمتر از هم کشت میشوند. فاصله ردیفها با توجه به ردیفها میبایستی بهاندازه کافی باشد تا امکان کشت و ایجاد کپه را در بهار و تابستان فراهم سازد و معمولاً این فاصله را حدود ۱٫۵ متر در نظر میگیرند.
افزایش محیط ریشهزایی در پایین و اطراف شاخهها بهگونهای میبایست انجام شود که افزون بر نیمی از کل ارتفاع آن پوشیده نگردد. عملیات خاکدهی سوم، برای آخرین بار در میانه تابستان انجام میشود که در این هنگام، شاخهها به طول کل تقریبی ۴۵ سانتیمتر رسیدهاند. بنابراین پایین شاخهها تا ۱۵-۲۰ سانتیمتر با خاک پوشیده میشود. افکندههای گیاهانی که بهآسانی ازدیاد میشوند در پایان فصل رشد بهاندازه کافی ریشهدار شدهاند که بتوان آنها را از گیاه مادری جدا کرده و بهصورت ردیفی در خزانه بکارند. افکندهها (پایکهای ریشهدار) در نزدیکی پایین شاخه قطع میشوند تا ارتفاع گیاه مادری کوتاه شود.
گیاهان مادری به مدت یک سال در خزانه تکثیر باقی میمانند. در سال دوم پیش از اینکه رشد جدید در بهار آغاز شود، تمام گیاهان مادری در حدود ۲٫۵ سانتیمتری سطح زمین قطع میشوند. بهطور معمول ۲ تا ۵ شاخه از طوقه گیاه مادری رشد میکند که این تعداد در سالهای بعد افزایش پیدا میکند. هنگامیکه شاخهها به ۷٫۶ تا ۱۲٫۶ سانتیمتر رسیدند در اطراف هر شاخه خاک غیر فشرده و یا مخلوط خاکاره و خاک تا نیمی از ارتفاع آن جمعآوری میشود. هنگامیکه شاخهها به ارتفاع ۱۹ تا ۲۵ سانتیمتر رسیدند برای دومین بار خاکدهی صورت میپذیرد.
این شاخههای ریشهدار شده، بهعنوان پایههای ریشهدار، مستقیماً در ردیف خزانه کشت میشوند. پس از آنکه شاخههای ریشهدار بریده شدند، گیاه مادری تا هنگام که شاخههای جدید به طول ۷٫۶ تا ۱۲ سانتیمتر برسند. نمایان باقی میماند، در این هنگام خاکدهی برای سال آینده، آغاز میشود. یک بستر خواباندن کپهای را میتوان ۱۵ تا ۲۰ سال با اعمال مراقبت کافی، مورداستفاده قرار داد بهشرط اینکه در شرایطی پررشد نگهداری شده و بیماری حشرات و علف هرز آن کنترل شود اما بهطور متوسط تا ۸ سال بهصورت اقتصادی قابلاستفاده است.