خیار گیاهی است که می‌توان به‌صورت موقت و یا همیشگی در گلخانه آن را کاشت و درامد حاصله از این کار بسیار مناسب است و نسبت به زحمت و کاری که درواقع برای کاشت آن باید صرف کرد بازده مناسبی دارد و می‌تواند گزینه مناسبی برای کاشت در گلخانه باشد. مصرف خیار در سر سفره‌های ایرانی در ایام گرم سال بسیار زیاد است و این امر بازار فروش محصول را روشن می‌سازد.
گلخانه‌های ثابت یا دائمی گلخانه‌ای است که معمولاً از شیشه و فلز ساخته می‌شود و تأسیسات دائمی مانند سیستم حرارت مرکزی، آبیاری قطره‌ای، دریچه‌های تهویه یا هواکش‌های متصل به ترموستات در آنها نصب گردد. گلخانه‌های موقت که به آنها تونل‌های مرتفع نیز اطلاق می‌شود گلخانه‌هایی است که از اسکلت سبک و ساده آهن گالوانیزه یا بندرت اسکلت چوبی ساخته می‌شوند و پوشش آنها پلاستیکی است. اسکلت این گلخانه‌ها را طوری ساخته شده است که در صورت نیاز بتوان آن را در فصل گرم جمع‌آوری کرد و در فصل سرد مجدداً برپا نمود. در تونل‌های مرتفع هم از سیستم حرارت مرکزی و سایر تأسیسات دائمی و هم سیستم گرمایی موقت استفاده می‌شود.
مناطق مناسب کاشت گلخانه‌ای خیار
در مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان، جیرفت و جنوب استان فارس این شرایط فراهم است و تعداد روزهای سرد و یخبندان زیاد نیست. اگر چند روزی هم هوا سر باشد رشد بوته خیار موقتاً کاهش یافته یا متوقف می‌شود و پس از گرم شدن هوا به حال عادی برمی‌گردد. بدیهی است در این مناطق اگر در هوای سرد به‌خصوص شب‌ها وسیله‌ای برای گرم کردن گلخانه تعبیه شود بوته‌های خیار به‌مراتب بهتر رشد کرده و محصول زودرس‌تر، مرغوب‌تر و با فراوانی تولید می‌شود. عامل محدودکننده در جنوب ایران کوتاه بودن فصل سرد است و عملاً نمی‌توان بیش از حدود ۴ ماه پوشش پلاستیکی را روی گلخانه نگه داشت. بعدها از این مدت با اینکه بوته‌های خیار در بهترین وضعیت تولید قرار دارد هوا در گلخانه به‌شدت گرم می‌شود و باید پوشش پلاستیکی را کنار زد.
در نقاطی مانند تهران و ورامین، اصفهان، یزد، کرج، مشهد و غیره گرم کردن گلخانه در شب‌های سرد و همچنین در روزهای ابری و بارانی ضروری است. در هنگام سرمای شدید حتی در روزهای آفتابی نیز گرم کردن گلخانه لازم می‌شود. بنابراین تهیه وسایل مناسب و کافی برای ایجاد گرما از ضروریات اصلی ایجاد گلخانه در این قبیل مناطق به شمار می‌آید. در نقاط ساحلی گیلان و مازندران نیز هوا در زمستان نسبتاً ملایم است و با هزینه کم می‌توان خیار زمستانی را در گلخانه پرورش داد. عامل منفی در این نقاط و در بعضی از سال‌ها کمبود آفتاب است و تداوم هوای ابری و بارانی ممکن است باعث کاهش محصول و تأخیر برداشت شود.
انتخاب بذر مناسب
قبل از کاشت ابتدا باید بذر مناسب انتخاب کنیم برای مناطق جنوبی که زمان کشت از اوایل مهرماه شروع می‌شود و تا آخر خرداد سال بعد می‌توان برداشت محصول داشت و یا مناطق شمالی و مرکزی که کار کشت از اوایل دی‌ماه شروع می‌شود. بذرهای تک‌گل پیشنهاد می‌شود که دارای برگ‌های کوچک و مقاوم به سرما بوده و جهت دوره‌های طولانی مناسب است. ولی در اقلیم‌هایی که دو فصل کشت دارند بهتر است از واریته های پرگل که محصول زیادی در زمان کوتاه دارند استفاده گردد.
بسیاری از کشاورزان بدون توجه به نوع واریته و زمان کشت آن و تنها به علت پر گل بودن آن اقدام به کشت در فصولی می‌نمایند که مناسب حال آن بذر نیست درنتیجه با مشکلاتی مواجه می‌شوند که برای آنها اندکی ناشناخته و غریب می‌نماید. کشاورزانی که آشنایی با خواص واریته های مختلف ندارند اشتباه عمده‌ای را مرتکب می‌شوند و آن این است که واریته های پرگلی را که برای فصول بهاره کشت نموده‌اند و محصول خوب و زیادی برداشت کرده‌اند مجدداً برای کشت پائیزه انتخاب می‌کنند. با شروع فصل سرما و کوتاه شدن طول روز تعداد زیادی میوه‌های کوچک در هر بوته مشاهده می‌کنند که به علت ریز ماندن میوه‌ها بر روی ساقه محصولی برداشت نمی‌کنند و با تصوراتی که دارند کود و سم را به گیاه تحمیل می‌کنند. درحالی‌که بذرهای تک‌گل بوده و از آن میوه کمتری مشاهده می‌کنند اما محصول بیشتری برداشت می‌شود.
کاشت در خزانه
بهترین خاک برای کشت در گلدان‌های نشاء ماده‌ای طبیعی به نام پیت موس است. پی اچ مناسب بستر خاک ۶٫۵ -۷٫۵ و ای سی کمتر از ۳ (۳۰۰۰ میکروموس بر سانتی‌متر) است. قابلیت جذب عناصر به‌وسیله پی اچ بستر محیط ریشه مشخص می‌شود. در پی اچ پایین نسبت عناصر قابل‌جذب و محلول آهن، منگنز و آلومینیوم بیشتر بوده و درنتیجه همه آنها باعث تثبیت و غیرقابل استفاده شدن فسفر می‌شود. همچنین میزان کلسیم، منیزیم، گوگرد و ملیبدن قابل‌استفاده نیز در پی اچ پایین کاهش می‌باید. از طرفی مقدار فسفر، آهن، منگنز، روی، مس، بر در پی اچ بالا محدود می‌شود.
اگر محل قرار گرفتن نشاها نور و رطوبت کافی وجود داشته باشد پس از ۴ تا ۸ روز بذر جوانه می‌زند و چنانچه شرایط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به‌صورت دلخواه نباشد اولاً در زمان جوانه‌زنی تأخیر ایجاد می‌شود و ثانیاً در جریان رشد گیاه نیز اختلالاتی پدیدار خواهد شد.
انتقال نشاء به زمین اصلی
وقتی بذرها سبز شدند و رشد کافی نمودند باید آنها را به زمین گلخانه منتقل کنید. بدین منظور حفره‌هایی که با فاصله معین و بر اساس تراکم بوته در مترمربع محاسبه شده است بر روی بسترها تعبیه می‌کنیم که دقیقه به اندازه حجم خاک گلدان‌های سینی نشاء است. آنگاه با احتیاط کامل نشاء را همراه با خاک گلدان از گلدان‌ها جدا کرده و در حفره‌ها قرار می‌دهیم. در اینجا باید مراقب باشیم تا به ریشه‌ها آسیبی وارد نیاید.
بعد از انتقال نشاء به زمین آبیاری را شروع می‌کنیم
برای آبیاری گلخانه بهتر است از سیستم تحت‌فشار به‌صورت قطره‌ای استفاده کنیم. در این روش که بهترین نوع آن استفاده از نوارهای آبیاری است که از هدر رفتن آب جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود در هنگام آبیاری زمین را برای مدت طولانی به حالت اشباع قرار ندهیم و حتماً رطوبت ۲۵ درصدی را در فاصله دو آبیاری رعایت نمایید به‌عبارت‌دیگر برای تناوب آبیاری زمانی اقدام به آبیاری نمایید که رطوبت خاک به ۲۵ درصد رسیده باشد ضمناً این را هم بدانید که گیاه خیار در زمانی که به گلدهی می‌رسد نیاز بیشتری به آب دارد.
هرس بوته‌ها
در بوته خیار تا زمانی که ارتفاع گیاه به ۳۰ سانتی‌متر نرسیده هیچ‌گونه هرسی را انجام ندهید. اما پس‌ازاینکه بوته به ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری رسید شاخه‌های فرعی و میوه و گل‌های آن را به‌تدریج حذف کنید. از ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر به بعد شاخه‌های فرعی را حذف کنید. قابل‌ذکر است که در فصل بهار جوانه انتهایی شاخه‌های فرعی را بعد از ظهور برگ پنجم حذف می‌کنند.
پائین‌کشی بوته‌ها
زمانی که بوته‌ها به سقف مفید گلخانه می‌رسند باید پائین‌کشیده شوند. نکته‌ای که در این دوره حائز اهمیت است هرس برگ‌های فرسوده‌تر و پیرتر در طول دوره برداشت است. به‌طوری‌که هنگام پائین‌کشیدن بوته برگ‌های پائینی ضمن اینکه عمر خود را سپری کرده‌اند تعداد کمی نیز برای هرس کردن باقی مانده باشد. باید همواره به یاد داشته باشید که هرس برگ‌های فرسوده در هر نوبت نباید بیش از ۳ برگ در بوته باشد و حداقل ۱۸ تا ۲۵ برگ روی بوته باقی بماند. هرس برگ‌های فرسوده باید در طول دوره و به تناوب انجام گیرد که در هنگام پائین‌کشی مشکلی پیش نیاید و ضمناً متوجه باشیم برگ‌هایی که هرس می‌کنید نباید از تعداد برگ‌های تولیدشده بیشتر باشد.
