بیماری سفیدک پودری میوه به و مبارزه با آن
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/03/300-780x470.jpg)
در ایران سفیدک پودری «به» چندان شیوع ندارد و انتشار و خسارت آن بهمراتب از سفیدک پودری سیب کمتر است. خبیری (۱۳۴۳) مینویسد: «نشانههای این بیماری روی شاخههای به همان منظره و علائم شاخههای سیب آلوده به سفیدک پودری سیب را دارند. میوه بهندرت موردحمله بیماری قرار میگیرد. میوههای موردحمله بیماری، درنتیجه رشد میسلیوم ها بدشکل و پوست نواحی آلوده چوب پنبهای میشوند و به رنگ خاکستری درمیآیند.» میسلیوم سفیدک پودری روی برگ به معمولاً حالت ورقهای (پلاک) دارد.
عامل بیماری
قارچ عامل سفیدک پودری به در گرگان Phyllactinia mali syn: Phyllactinia mespili و در آذربایجان، بروجرد، ملایر، مشهد و نیشابور Podosphaera clandestina و در شیراز P. tridactyla گزارش شده است. اخیراً قارچهای تیره Erysiphaceae در استان گیلان موردبررسی قرار گرفتهاند (خداپرست و همکاران، ۱۳۷۹). در این مطالعه نمونههایی از بیماری سفیدک پودری «به» از گیلان و بار جمعآوری و قارچ عامل آن Podosphaera clandestina var. cydonia تشخیص داده شده است.
گسترش بیماری و علائم
میسلیوم این قارچ نیمه پایا و غالباً سطح بالایی برگها را بهصورت یک لایه نازک میپوشاند. کنیدی های قارچ استوانهای تا بشکهای و در زنجیر تشکیل میشوند. کلیستوتس ها پراکنده تا گروهی به قطر ۷۰ تا ۸۵ میکرومتر و بیشتر اوقات به فراوانی در برگ تشکیل میشوند، زوائد کلیستوتس ۳ تا ۱۵ عدد که طول آنها تقریباً برابر قطر کلیستوتس بوده، در انتها بهطور منظم بهصورت دو شاخهای منشعب میشوند. هر کلیستوتس یک آسک بیضوی تا تخم مرغی و هر آسک ۶ تا ۸ (غالباً ۸) آسکوسپور لوبیایی شکل دارد.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
عامل بیماری انگلی اجباری است و به شکل میسیلیوم در جوانههای خفته آلوده سال قبل زمستان گذرانی میکند. البته در گلابی زمستان گذرانی در جوانهها مشاهده نشد. دمای محیط میتواند زمستان گذرانی را تحت تأثیر قرار داد و این میسیلیوم های درون جوانه در دمای -۱۱ درجه سانتیگراد از بین خواهد رفت. کنیدی های تولید شده روی میسیلیوم عامل آلودگی اولیه بهاره هستند. نهالهای جوان خزانهها به علت بسیار در معرض خطر هستند. چرخه زندگی این بیماری در شکل زیر نشان داده شده است.
مبارزه با بیماری سفیدک پودری
در مبارزه با این بیماری پیشگیری بهترین راهحل است. عدم استفاده از ارقام خیلی حساس، اقدام زراعی مناسب میتواند مؤثر باشد.
انتخاب ارقام مقاوم: قندک، گلاب، شفیعآبادی، مورویی، شمیرانی، گراون اشتاین، جوناتان و روم بیوتی از ارقام خیلی حساس هستند، زرد لبنانی، گرانی اسمیت، جوتاگولد و مکینتاش از ارقام حساس متوسط، قرمز لبنانی و استایمان و اینساپ از ارقام متحمل هستند. گلابی شاه میوه حساس و ارقام بارتلت، فله میش بیوتی و وینترنلیس نسبت به سفیدک پودری مقاوماند.
اقدامهای بهداشتی: سایه و هوای خنک مناسب رشد قارچ است بنابراین کشت در محل پرآفتاب توصیه میشود.
اقدام زراعی: از مصرف کودهای شیمیایی بهویژه نیتروژن باید صرفنظر کرد. اما مصرف کودهای شیمیایی کند آزاد توصیه میشود. بریدن سرشاخههای پوشیده از لایه قارچی، قطع، حذف و انهدام برگهای سرشاخه آلوده در بهار میتواند سطح مایهزنی را کاهش بدهد. دو عمل آخر ممکن است کاهش محصول در برداشته باشد.
سمپاشی درختان با قارچکشها: گوگرد، اکسی تیوکوئینوکس، تری آدیمفون، اتاکونازول، بوپ ریمات و پیرازوفوس از قارچکشهای مؤثر سفیدک پودری هستند. در ایران گوگرد وتابل، دینوکارپ، تریمیدال، توپاس، استروبی و فلینت نشان میدهند که استروبی بهصورت گرانول پخش در آب ۵۰ درصد به نسبت ۰/۴ در هزار در کنترل سفیدک مؤثر است. مصرف گوگرد بروی ارقام حساس زردی برگ را در بردارد و در دمای زیر ۱۵ و بالای ۳۰ نباید از گوگرد استفاده کرد.
مبارزه
باید از مرحلهای که دستههای غنچه بهصورت فشرده آشکار میشوند تا توقف رشد سرشاخهها در اواسط تابستان درختان را سمپاشی کرد. فاصله دو سمپاشی در خلال مراحل رشد و نمو برگ و تا قبل از ریزش برگها ۷ روز و بعد از مرحله گل ۱۲ تا ۱۴ روز است.