شناخت و تاریخچه ذرت
برای ملاحظه و خرید انواع بذر ذرت اینجا را کلیک نمایید.
ذرت (Zea mays, maize, corn) گیاهی از خانواده غلات (Poaceae) و دانه خوراکی آن است. منشأ این محصول اهلی در قاره آمریکا است و یکی از پرمصرفترین محصولات غذایی در جهان است. ذرت بهعنوان غذای انسان، خوراک دام، سوخت زیستی و ماده خام در صنعت استفاده میشود. ذرت اولین بار در حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش توسط مردم بومی جنوب مکزیک اهلی شد. اعتقاد بر این است که ذرت مدرن از علف وحشی Balsas teosinte (Zea mays parviglumis) گرفته شده است.
فرهنگ کاشت ذرت تا زمان استقرار اروپاییها در آمریکای شمالی تا شمال ایالت ماین جنوبی گسترش یافته بود و بومیان آمریکا به مهاجران اروپایی روش کاشت و پرورش ذرت را آموزش دادند. پس از ورود ذرت به اروپا توسط کریستف کلمب و سایر کاشفان و استعمارگران، ذرت در تمام مناطق مناسب برای کشت آن در جهان گسترش یافت. این گیاه از عرض جغرافیایی ۵۸ درجه شمالی در کانادا و روسیه تا عرض جغرافیایی ۴۰ درجه جنوبی در آمریکای جنوبی رشد میکند و تقریباً در هر ماه از سال این محصول در جایی در جهان به مرحله بهرهبرداری میرسد. ذرت مهمترین محصول در ایالات متحده است و در بسیاری از نقاط غذای اصلی است.
بسیاری از گونههای صنعتی و خوراکی ذرت، ارگانیسمهای اصلاحشده ژنتیکی (GMOs) هستند که برای مقاومت در برابر علفکش گلیفوسیت یا تولید پروتئینهایی از Bacillus thuringiensis (Bt) برای کشتن آفات خاص حشرات مهندسی شدهاند. علاوه بر این، برخی از سویهها برای تحمل بیشتر به خشکی و افزایش ارزش غذایی آنها مهندسی ژنتیکی شدهاند. بیشتر ذرت کشتشده در ایالات متحده GMO است که ممکن است نیاز به علفکشها و حشرهکشها را کاهش دهد. ذرت یک کالای مهم است که توسط کشاورزان آمریکایی و به دلایل زیادی کاشته میشود. سالهاست که قیمت ذرت افزایش یافته و پیشرفتهای فناوری راههای جدیدی برای استفاده از این غله محبوبی که توسط کشاورزان سختکوش کشت میشود، پیدا میکنند.
برای کاشت ذرت مهم است که به یاد داشته باشید که دمای خاک باید ۵۰ درجه فارنهایت باشد. برای شروع قوی برای جوانهزنی بذر ذرت. زمان کاشت ذرت به نوع بذر کاشته شده و البته شرایط آب و هوایی بستگی دارد. عمق کاشت ذرت عامل مهم دیگری است که باید در نظر گرفت. هیچ منبع قطعی برای نحوه کشت ذرت وجود ندارد زیرا رشد آن بسیار به شرایط آب و هوایی بستگی دارد. علاوه بر بیماریها و آفات مختلفی وجود دارد که باید آنها را مدیریت کرد. یکی از راههایی که میتوان ذرت را به بهترین شکل ممکن رشد داد، مدیریت صحیح مواد مغذی است. انتخاب کود مناسب و تاریخ مصرف، کلید موفقیت محصول است. برای گیاهان ذرت سالم به نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، گوگرد (S) و روی (Zn) توجه زیادی داشته باشید. گیاهانی که دارای کمبود N، P و K هستند، بهویژه هرگز به پتانسیل کامل عملکرد خود نخواهند رسید.
توصیف ریختشناسی و فیزیولوژی
گیاه ذرت یک علف بلند یکساله با ساقهای محکم، راست و محکم است. برگهای باریک و بزرگ ذرت حاشیههای مواج دارند و بهطور متناوب در طرفین مخالف ساقه قرار گرفتهاند. گلهای لکهدار (نر) روی منگوله که به محور اصلی ساقه ختم میشود، کشیده میشود. گل آذین مادگی (ماده) که بالغ میشوند و تبدیل به گوشهای خوراکی میشوند، خوشههایی با محور ضخیم هستند که دارای سنبلچههای زوجی در ردیفهای طولی هستند. هر ردیف سنبلچههای جفت شده معمولاً دو ردیف دانه تولید میکند. انواع ذرت زرد و سفید محبوبترین بهعنوان غذا هستند، اگرچه انواعی با دانههای قرمز، آبی، صورتی و سیاه، اغلب نواری، خالدار یا راه راه وجود دارد. هر گوش توسط برگهای تغییر یافتهای به نام شاکس (shucks) یا پوسته (husks) احاطه شده است.
ذرت گیاه مقاومی است که بسته به شرایط فصل رشد برای رشد مبارزه میکنند. هنگامیکه گیاه ذرت دچار کمآبی میشود ریشههای خود را بهاندازه کافی به عمق خاک می فرست تا به رطوبت برسد. در یک سال نسبتاً مرطوب گیاه ذرت ریشههای قوی اما در اعماق کم دارد.
انواع ذرت
طبقهبندیهای تجاری عمدتاً بر اساس بافت هسته شامل ذرت دندان اسبی (dent corn)، ذرت سنگ چخماق (flint corn)، ذرت آردی (flour corn)، ذرت شیرین (sweet corn) و ذرت پاپ کرن (popcorn) است. ذرت دندان اسبی که عمدتاً بهعنوان خوراک دام و برای تولید مواد غذایی رشد میکند، با فرورفتگی در تاج هسته مشخص میشود که به دلیل خشک شدن نابرابر نشاسته سخت و نرم تشکیلدهنده هسته ایجاد میشود. ذرت سنگ چخماق، حاوی کمی نشاسته نرم است، هیچ فرورفتگی ندارد. از آن برای تزئین استفاده میشود و در قاره آمریکا بهعنوان خوراکی به نام هومینی (hominy) خورده میشود. ذرت آردی که عمدتاً از نشاسته نرم تشکیل شده است، دارای دانههای نرم و آردآلودی است که بهراحتی آسیاب میشود و منبع مهمی برای تهیه آرد ذرت است. ذرت شیرین که معمولاً بهصورت تازه، منجمد یا کنسرو شده بهعنوان سبزی فروخته میشود، دارای دانههای نیمه شفاف چروکیده است. قند گیاهی مانند انواع دیگر به نشاسته تبدیل نمیشود. پاپ کرن نوع سفت تر ذرت سنگ چخماق که با دانههای سخت کوچک مشخص میشود، فاقد نشاسته نرم است و حرارت دادن باعث میشود رطوبت در سلولها منبسط شود و هستهها منفجر شوند. بهبود در ذرت از هیبریداسیون بر اساس تلاقی سویههای همخون برتر حاصل شده است.
موارد استفاده و محصولات ذرت
ذرت بهطور گستردهای بهعنوان غذا برای انسان و دام، سوخت زیستی و یک ماده خام در صنعت کشت میشود.
تغذیه و غذا
ذرت سومین منبع غذایی گیاهی در جهان است. با وجود اهمیت آن بهعنوان یک غذای اصلی در بسیاری از نقاط جهان، ذرت ازنظر ارزش غذایی نسبت به سایر غلات پایینتر است. پروتئین آن بیکیفیت است و کمبود نیاسین دارد. رژیمهای غذایی که در آن غالب است اغلب منجر به پلاگرا (بیماری کمبود نیاسین) میشود. ذرت سرشار از فیبر غذایی و سرشار از آنتیاکسیدان است. برخلاف بسیاری از غلات دیگر، آرد ذرت بدون گلوتن است و نمیتوان از آن بهتنهایی برای تهیه نانهای بلند استفاده کرد. بااینحال در غذاهای آمریکای لاتین برای تهیه ماسا (masa، نوعی خمیر که در غذاهای اصلی مانند تورتیلا، آرپه و تامال استفاده میشود) بهطور گسترده استفاده میشود. در ایالات متحده و بسیاری از جاهای دیگر، ذرت شیرین را روی لپه آب پز یا بریان میکنند، خامه میزنند، به هومینی (دانههای پوست کنده) یا وعده غذایی تبدیل میکنند و در پودینگ ذرت، ماش، پولنتا، کیکهای گریلد، نان ذرت و خرده پخته میشوند. همچنین برای ذرت بوداده، شیرینیها و انواع غلات صبحانه تولیدی استفاده میشود.
روغن ذرت که به دلیل طعم ملایم و رنگ روشن آن ارزشمند است، عمدتاً برای غذا استفاده میشود. این روغن بهعنوان روغن سالاد و روغن سرخکردنی موردعلاقه است زیرا حاوی کلسترول کمی است. روغن ذرت را میتوان با هیدروژناسیون به مارگارین تبدیل کرد، فرآیندی که در آن روغن در دما و فشار بالا در حضور کاتالیزور با هیدروژن ترکیب میشود. ذرت همچنین به تعدادی نوشیدنی الکلی، بهویژه بوربن و سایر ویسکیهای ذرت تخمیر میشود.
سوخت محیط زیستی
ذرت همچنین برای تولید اتانول (اتیل الکل)، یک سوخت زیستی مایع نسل اول استفاده میشود. در ایالات متحده اتانول ذرت بهطور معمول با بنزین ترکیب میشود تا گاسوهول (gasohol) تولید شود، سوخت خودرو که ۱۰ درصد اتانول است. اگرچه سوختهای زیستی مبتنی بر ذرت در ابتدا بهعنوان جایگزینهای مناسب حفظ محیطزیست برای نفت معرفی میشدند، اما تولید آنها زمینهای زراعی و مواد اولیه را از زنجیره غذایی انسان منحرف میکند و بحث «غذا در مقابل سوخت» را برانگیخت. علاوه بر این محصولات کشت شده برای سوخت زیستی میتوانند برای زیستگاههای طبیعی جهان رقابت کنند و تأکید بر اتانول مشتق شده از ذرت، مراتع و مزارع را به کشتهای تک ذرت در برخی مکانها سوق داده است که بر تنوع زیستی تأثیر میگذارد. فراتر از تغییرات کاربری زمین، فرآیند کشت ذرت برای تولید اتانول، سوختهای فسیلی را در تجهیزات کشاورزی، در تولید کود، در حملونقل ذرت و در تقطیر اتانول مصرف میکند. از این نظر اتانول ساخته شده از ذرت نشاندهنده افزایش انرژی نسبتاً کمی است. انرژی حاصل از نیشکر بیشتر است و از اتانول سلولزی (ساخته شده از قسمتهای غیرخوراکی گیاه مانند ضایعات کشاورزی) یا بیودیزل جلبک میتواند حتی بیشتر باشد، اگرچه فناوری تبدیل بهطورکلی کمتر از سوختهای زیستی نسل اول است.
کاربردهای صنعتی
بخشهای زیادی از گیاه ذرت در صنعت استفاده میشود و انواع مختلفی از ذرت عمدتاً برای کاربردهای صنعتی آنها کشت میشود. دانه ذرت با آسیاب مرطوب پردازش میشود که در آن دانه در محلول رقیق اسید سولفور خیس میشود. با آسیاب خشک که در آن ذرت در معرض اسپری آب یا بخار قرار میگیرد؛ و با تخمیر که در آن نشاسته به قند تبدیل میشود و از مخمر برای تبدیل قندها به الکل استفاده میشود.
نشاسته ذرت (ساختهشده از ذرت آسیاب شده مرطوب) را میتوان به شربت ذرت، یک شیرینکننده معمولی که بهطورکلی ارزانتر از ساکارز است، تجزیه کرد. شربت ذرت بهصورت تجاری بهصورت شربت ذرت روشن یا تیره فروخته میشود. شربت ذرت لایت شفاف و بیرنگ شده است. از آن در محصولات پختهشده، مربا و ژله و بسیاری از محصولات غذایی دیگر استفاده میشود. ازآنجاییکه هنگام گرم شدن متبلور نمیشود، بهویژه بهعنوان یک عنصر در آب نباتها ارزش زیادی دارد. شربت ذرت تیره از ترکیب شربت ذرت با ملاس و رنگ کارامل تهیه میشود و شیرینتر از شربت ذرت روشن است. شربت ذرت تیره به همان روشهای روشن استفاده میشود. از آن بهعنوان شربت سفره نیز استفاده میشود. شربت ذرت را میتوان بیشتر به شربت ذرت با فروکتوز بالا تبدیل کرد که بهطور گسترده در غذاهای فرآوری شده مانند نوشابهها و آب نباتها استفاده میشود.
علاوه بر مصارف خوراکی، روغن ذرت در صابونها، رنگها و جوهرها نیز مورداستفاده قرار میگیرد. همچنین در تولید حشرهکشهای خاص و در ساخت بیودیزل استفاده شده است. کیک روغنی که پس از استخراج با حلال باقی میماند آسیاب میشود و بهعنوان علوفه حیوانی به نام خوراک هومینی استفاده میشود. ساقههای ذرت را به کاغذ و تخته دیواری تبدیل میکنند. از پوستهها بهعنوان مواد پرکننده استفاده میشود. بلال مستقیماً برای سوخت، تولید زغال چوب و در تهیه حلالهای صنعتی استفاده میشود. پوسته ذرت همچنین دارای سابقه طولانی در هنرهای عامیانه برای اشیایی مانند طلسمهای بافتهشده و عروسکهای پوسته ذرت است. در ایالاتمتحده گونههای رنگارنگ که به نام ذرت هندی شناخته میشوند، بهطور سنتی در تزئینات برداشت پاییز استفاده میشوند.