شناسایی سفیدک پودری سیب و نحوه مبارزه با آن
هرجا که درختان سیب میرویند یا کشت میشوند، بیماری سفیدک پودری سیب هم شیوع دارد. شدت این بیماری از ناحیهای به ناحیه دیگر تغییر میکند. سفیدک پودری در خزانههای سیب معمولاً شدید و خسارت آن زیاد است. این بیماری به پاجوشها درخت هم شدیداً حمله کرده و در ایران نشانههای بیماری معمولاً روی میوه دیده نمیشود. کنترل این بیماری سخت و مدیریت مبارزه با آن باید با دیگر بیماریهای شایع در باغ تلفیق شود. سفیدک پودری در سال ۱۳۷۶۷، در چند ناحیه ارومیه بهصورت همهگیر درآمد. خسارت بیماری در سمیرم هم زیاد گزارش شده است.
نشانههای بیماری سفیدک پودری سیب
بیماری میتواند به برگ، گل، میوه و سرشاخه حمله کند. نشانهها معمولاً در سطح زیرین برگ به شکل لکههایی با حاشیه مشخص و نمایی مخملی ظاهر میشوند. این لکهها ممکن است رنگ سبز در سطح بالایی برگ هم ظاهر شوند و دو سطح برگ در محل لکهها از توده پودری و سفیدرنگی پوشیده شوند. بروز عفونت در حاشیه برگها باعث پیچوتاب خوردن برگ میشود. برگهای ب شدت آلوده باریک میشود.
سرشاخهها بهشدت آلوده دچار کمرشدی، فاصله میان گرههای آن کم و از یک لایه میسلیوم نقرهای رنگ متمایل به خاکستری پوشیده میشوند. جوانههای انتهایی و جانبی آلوده، نسبت به جوانههای سالم، به سرمای زمستان حساساند و در بهار ۵ تا ۸ روز دیرتر ا جوانههای سالم باز میشوند. در گلابی، پوشش سفید میسیلیوم تا اواسط تابستان روی میوه باقی میماند. پس از آن این پوشش محو شده و اثر آن بهصورت لکه زنگاری باقی میماند. لکههای زنگاری با بزرگ شدن میوه توسعه مییابند.
عامل بیماری
عامل بیماری سفیدک پودری سیب و گلابی Podosphaera leucotricha است که شکل غیرجنسی آن Oidium farinosum نام دارد. این قارچ هتروتالیک و از راسته Erysiphales است. کنیدی های قارچ، استوانهای شکل دو سر تخت و بیرنگاند. اجسام فیبروزین دارند و بهصورت زنجیر روی کنیدیفور تشکیل میشوند. آسکوسپور تخممرغی شکل تا بیضیشکل در منابع خارجی آمده است که قارچ عامل این بیماری به هلو و شلیل نیز حمله میکند.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
عامل بیماری انگلی اجباری است و به شکل میسیلیوم در جوانههای خفته آلوده سال قبل زمستان گذرانی میکند. البته در گلابی زمستان گذرانی در جوانهها مشاهده نشد. دمای محیط میتواند زمستان گذرانی را تحت تأثیر قرار داد و این میسیلیوم های درون جوانه در دمای -۱۱ درجه سانتیگراد از بین خواهد رفت. کنیدی های تولید شده روی میسیلیوم عامل آلودگی اولیه بهاره هستند. نهالهای جوان سیب خزانهها به علت بسیار در معرض خطر هستند. چرخه زندگی این بیماری در شکل زیر نشان داده شده است.
مبارزه با بیماری سفیدک پودری سیب
در مبارزه با این بیماری پیشگیری بهترین راهحل است. عدم استفاده از ارقام خیلی حساس، اقدام زراعی مناسب میتواند مؤثر باشد.
انتخاب ارقام مقاوم: قندک، گلاب، شفیعآبادی، مورویی، شمیرانی، گراوناشتاین، جوناتان و روم بیوتی از ارقام خیلی حساس هستند، زرد لبنانی، گرانی اسمیت، جوتاگولد و مکینتاش از ارقام حساس متوسط، قرمز لبنانی و استایمان و اینساپ از ارقام متحمل هستند. گلابی شاهمیوه حساس و ارقام بارتلت، فله میش بیوتی و وینترنلیس نسبت به سفیدک پودری مقاوماند.
اقدامهای بهداشتی: سایه و هوای خنک مناسب رشد قارچ است بنابراین کشت در محل پرآفتاب توصیه میشود. فاصله باغ گلابی از گونه سیب حساس باید ۲۰۰ متر باشد زیرا که گلابی مایه عفونتزا را از سیب منشأ میگیرد.
اقدام زراعی: از مصرف کودهای شیمیایی بهویژه نیتروژن باید صرفنظر کرد. اما مصرف کودهای شیمیایی کند آزاد توصیه میشود. بریدن سرشاخههای پوشیده از لایه قارچی، قطع، حذف و انهدام برگهای سرشاخه آلوده در بهار میتواند سطح مایهزنی را کاهش بدهد. دو عمل آخر ممکن است کاهش محصول در برداشته باشد.
سمپاشی درختان با قارچکشها: گوگرد، اکسی تیوکوئینوکس، تری آدیمفون، اتاکونازول، بوپ ریمات و پیرازوفوس از قارچکشهای مؤثر سفیدک پودری سیب هستند. در ایران گوگرد وتابل، دینوکارپ، تریمیدال، توپاس، استروبی و فلینت نشان میدهند که استروبی بهصورت گرانول پخش در آب ۵۰ درصد به نسبت ۰/۴ در هزار در کنترل سفیدک مؤثر است. مصرف گوگرد بروی ارقام حساس زردی برگ را در بردارد و در دمای زیر ۱۵ و بالای ۳۰ نباید از گوگرد استفاده کرد.
مبارزه
باید از مرحلهای که دستههای غنچه بهصورت فشرده آشکار میشوند تا توقف رشد سرشاخهها در اواسط تابستان درختان را سمپاشی کرد. فاصله دو سمپاشی در خلال مراحل رشد و نمو برگ و تا قبل از ریزش برگها ۷ روز و بعد از مرحله گل ۱۲ تا ۱۴ روز است.