بیماری پوسیدگی قهوه ای سیب

بیماری پوسیدگی قهوه‌ای که مومیایی نیز نامیده می‌شود در بیشتر مناطق کشورهای میوه خیز آمریکا، اروپا و آسیا که در بهار باران می‌بارد و رطوبت هوا بالاست، روی سیب و گلابی شیوع دارد. در ایران هم در باغ‌های احداث شده در شمال کشور که مناطق پرباران‌اند دیده می‌شود. این بیماری یک بیماری کم‌اهمیت است و در باغ‌های تجاری واقع در مناطق مناسب کاشت درختان میوه شیوعی ندارد. این بیماری به درختان سیب، گلابی، به و درختان میوه هسته‌دار حمله می‌کنند.

نشانه‌های بیماری

قارچ جنس Monilinia می‌تواند موجب سوختگی گل‌ها و برگ‌ها، شانکر در سیخک های میوه دهنده و پوسیدگی در میوه‌ها شوند. در ایران ابتدا لکه‌های قهوه‌ای مدور و سطحی، اغلب در محل زخم در سیب و گلابی دیده می‌شوند. این لکه‌های در سطح میوه پیشروی کرده و سرانجام موجب فساد و پوسیدگی نرم میوه می‌شوند. بیشتر به میوه‌های رسیده حمله می‌کند. گاهی میسیلیوم های قارچ به‌سرعت در گوشت میوه پیشروی کرده و در شرایطی میوه‌های آلوده، چروکیده، تیره‌رنگ و مومیایی می‌شوند. میوه‌های پوسیده معمولاً می‌ریزند ولی میوه‌های مومیایی شده روی درخت باقی می‌مانند.

عامل بیماری

در ایران Monilia fructigena از نوشهر، گیلان و بابل روی سیب گزارش شده است. درهرحال Monilinia یکی از جنس‌های تیره Sclerotiniaceae است که به راسته Helotiales و رده Discomycetes تعلق دارد. فرم غیرجنسی آن Monilia تولید کنیدیفور و کنیدی می‌کند. کنیدیوفور و کنیدی ها در اسپوردوکیوم تشکیل می‌شوند. کنیدی ها بیضوری و لیمویی یا به عبارت دیگر مونیلیوئید هستند.

چرخه بیماری و اپیدمیولوژی

قارچ عامل از هر نوعی که باشد می‌تواند به یک یا چند راه زمستان گذرانی کند: ۱ – میسلیوم در شانکر سیخک های عفونی درخت ۲ – میسیلیوم در میوه و گل‌های عفونی باقی‌مانده روی درخت ۳ – کنیدی به‌صورت اسپورودوکیوم روی سیخک ها و میوه‌های عفونی روی درخت ۴ – سختینه در میوه‌های عفونی ریخته شده در کف باغ. آلودگی اولیه در فصل بهار می‌تواند از کنیدی های موجود در اسپورودوکیوم ها و همچنین از آسکوسپورهای تولید شده در آپوتس های تشکیل شده روی سختینه باشد. آسکوسپورها با شدت از آسک ها خارج و موجب آلودگی گل می‌شود. کنیدی ها هم در اوایل بهار با قطرات باران یا حشرات انتشار پیدا کرده، ممکن است موجب آلودگی میوه می‌شود.

مبارزه با بیماری پوسیدگی قهوه‌ای سیب

۱ – جمع‌آوری میوه‌های عفونی چه روی درخت و چه در خاک و هرس سیخک های آلوده و انهدام آن‌ها در کاهش منبع مایه و درنتیجه کاهش مقدار و شدت بیماری مؤثر است.

۲- سم‌پاشی در خلال دوره گلدهی و ریزش گلبرگ‌ها در کاهش سوختگی گل‌ها و سیخک ها و سم‌پاشی ۲ تا ۳ هفته پیش از برداشت محصول در تقلیل آلودگی میوه مؤثر است. قارچ‌کش‌های زینب به نسبت ۲ در هزار، تیوفنات متیل به نسبت ۰٫۶ تا ۱ در هزار از پودر وتابل ۵۰ درصد و اکسی کلرورمس به نسبت ۳ در هزار در کنترل بیماری مؤثر است.