بیماری سرطان طوقه و ریشه و مبارزه با آن
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/03/323-780x470.jpg)
بیماری سرطان طوقه و ریشه به گیاهان علفی و چوبی بیش از ۹۳ تیره گیاهان از جمله گونههای جنس Malus و pyryus حمله میکند. بیماری سرطان طوقه و ریشه که گال طوقه و ریشه هم نامیده میشود در خزانهها، نهالستانها باغهای میوه سراسر جهان شایع است. در بعضی از خزانهها درختان سیب و گلابی کرج، قزوین و آذربایجان کموبیش گزارش شده است.
نشانههای بیماری
بارزترین نشانه این بیماری تشکیل گال روی یقه و گاهی تنه نهالها و درختان است. گال ها براثر ازدیاد و بزرگ شدن بیشازحد سلولها به وجود میآیند و از نظر تشریحی، برجستگیها تقریباً کروی هستند که از بافتهای نامنظم آوندی و پارانشیمی تشکیل شدهاند. تشخیص گال ها نیاز به تجربه دارد، آنها بسیار شبیه پینههایی هستند که روی پایههای ازدیادی بذری و همگروهی در محل خروج ریشههای فرعی ایجاد میشوند.
عامل بیماری
عامل بیماری سرطان طوقه و ریشه در درختان سیب و گلابی Agrobacterium tumefaciens نام دارد که به تیزه Rhizobiaceae تعلق دارد. این باکتری میلهای، هوازی، گرم منفی است و ۱ تا ۶ تاژک در پیرامون خود دارد. خاصیت گال زایی این بکاری به دلیل وجود قطعه اضافی کروموزومی در ژنوم آن است.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
این باکتری در خاک و بافتهای پیرامون گال های فعال زمستان گذرانی میکند. باکتری از راه زخم وارد میزبان میشود. پس از ورود باکتری، باعث تراریخته شدن گیاه میشود. دی ان ای باکتری باعث تولید بیش از اندازه هورمون اپاین میشود. این هورمون باعث تحریک، تقسیم و بزرگی یاختهها میشود و درنتیجه گال تشکیل میگردد.
مبارزه
درختان و نهالهای مبتلا به بیماری ر ا نمیتوان معالجه کرد یا بیماری آنها را تخفیف داد. لذا باید اقدامات لازم برای جلوگیری از بیماری انجام شود.
حذف و انهدام پایهها و نهالهای آلوده و نشانهدار بلافاصله بعد از کندن آنها از خزانه و موجب زخم میشود. از زمینهایی که ۴ یا ۵ سال زیر کشت گیاهان مبتلا به گال بودند خودداری کنید.
فرو بردن ریشهها و طوقه پایهها و نهالهای سیب و گلابی قبل از کاشت در محلول هیدروکلرو اکسی تتراسایکلین به شرطی که از غلظت مناسب استفاده شود تا موجب سوختگی گیاه نشود، نتایج خوبی در کنترل بیماری دارد.