بیماری پوسیدگی قهوه ای میوه به و مبارزه با آن

پوسیدگی قهوه‌ای «به» از گیلان گزارش و عامل آن Monilia fructigena نام برده شده است. این بیماری بیشتر در مناطق مرطوب و پرباران شایع است و غالباً به میوه‌های رسیده – مخصوصاً به میوه‌هایی که موردحمله کرم به قرار گرفته‌اند و یا به هر علتی زخمی شده باشند- حمله می‌کند.

عامل بیماری

پوسیدگی قهوه‌ای در باغ‌هایی که در کاشت و داشت آن‌ها نکات علمی و فنی رعایت می‌شود و در جلگه‌ها واقع شده‌اند دیده نمی‌شود و خسارت آن قابل‌توجه نیست. همان‌طور که قبلاً گفته شد شکل جنسی این قارچ یعنی Monilinia fructigental در ایران روی درختان میوه دانه‌دار هنوز گزارش نشده است. میوه‌های عفونی که روی زمین می‌افتند بعد از مدتی سفت و سخت شده، حالت مومیایی پیدا می‌کنند؛ به این میوه‌های پوسیده مومیایی شده که مخلوطی از سلول‌های بافت میوه و میسلیوم های قارچ هستند، اسکلروت دروغی گفته می‌شود.

روی میوه‌های مومیایی زیر خاک، در شرایط خاص، آپوتس های قارچ به شکل قیف و با پایه بلند تشکیل می‌شوند. برای تشکیل آپوتس، پی اچ پایین خاک، دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد در خاک و رطوبت لازم است. آسک ها روی سطح قیف مانند آپوتس به‌صورت برلایه تشکیل می‌شوند. آسک های آن‌ها استوانه‌ای کشیده و محتوی هشت آسکوسپوریک سلولی و بی‌رنگ هستند و لابه لایشان پارافیز وجود دارد. آپوتس در میوه‌های پوسیده یا مومیایی شده روی درخت تشکیل نمی‌شود.

چرخه بیماری و اپیدمیولوژی

قارچ عامل از هر نوعی که باشد می‌تواند به یک یا چند راه زمستان گذرانی کند.

۱ – میسلیوم در شانکر سیخک های عفونی درخت

۲ – میسیلیوم در میوه و گل‌های عفونی باقی‌مانده روی درخت

۳ – کنیدی به‌صورت اسپورودوکیوم روی سیخک ها و میوه‌های عفونی روی درخت

۴ – سختینه در میوه‌های عفونی ریخته شده در کف باغ.

آلودگی اولیه در فصل بهار می‌تواند از کنیدی های موجود در اسپورودوکیوم ها و همچنین از آسکوسپورهای تولید شده در آپوتس های تشکیل شده روی سختینه باشد. آسکوسپورها با شدت از آسک ها خارج و موجب آلودگی گل می‌شود. کنیدی ها هم در اوایل بهار با قطرات باران یا حشرات انتشار پیدا کرده، ممکن است موجب آلودگی میوه می‌شود.

مبارزه با بیماری پوسیدگی قهوه‌ای

۱ – جمع‌آوری میوه‌های عفونی چه روی درخت و چه در خاک و هرس سیخک های آلوده و انهدام آن‌ها در کاهش منبع مایه و در نتیجه کاهش مقدار و شدت بیماری مؤثر است

۲- سم‌پاشی در خلال دوره گلدهی و ریزش گلبرگ‌ها در کاهش سوختگی گل‌ها و سیخک ها و سم‌پاشی ۲ تا ۳ هفته پیش از برداشت محصول در تقلیل آلودگی میوه مؤثر است. قارچ‌کش‌های زینب به نسبت ۲ در هزار، تیوفنات متیل به نسبت ۰٫۶ تا ۱ در هزار از پودر وتابل ۵۰ درصد و اکسی کلرورمس به نسبت ۳ در هزار در کنترل بیماری مؤثر است.