نشا کرفس کوهی

کرفس کوهی گیاهی چندساله و از خانواده چتریان است. ارتفاع ۱۲۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر، دارای ریشه راست دوکی شکل که در قسمت فوقانی دارای غده می‌باشد، برگ‌ها دارای بریدگی‌های پنجه‌ای شکل که در قاعده دارای دم­برگ بلند و بدون غلاف است. گل‌های کرفس کوهی به‌صورت چترهای زردرنگ بوده که انشعابات ۲ تا ۸ شعاعی دارد. بذر درشت و صفحه‌ای شکل به رنگ سبز و قهوه‌ای مایل به زرد، وجود سه‌رگه مشخص در بذر کرفس کوهی قابل‌مشاهده است. بذر گیاه کرفس کوهی حساسیت زیادی به بیماری دارد. آفات به‌راحتی پوسته چرمی بذر کرفس کوهی را سوراخ کرده و از آن تغذیه می‌کنند. رشد گیاه کرفس کوهی بستگی به میزان و نوع بارندگی منطقه دارد. در سال‌هایی که بارش بیشتر به‌صورت باران باشد رشد از نیمه اول اسفند، است به‌خصوص در کوه‌هایی که در شیب جنوبی واقع شده‌اند.

سال‌هایی که بارش به‌صورت برف باشد رشد با ذوب برف آغاز می‌شود، عمر متوسط برگ‌های گیاه ۷۵ روز است و بعد از آن گل‌آذین گیاه ظاهر می‌شود. زمان رسیدن بذرها نیمه‌های مردادماه است. رویشگاه طبیعی کرفس کوهی ارتفاعات و مناطق برف‌گیر زاگرس مرکزی است. به‌طورکلی حداقل با ارتفاع ۲۵۰۰ متر با بارندگی بیش از ۴۵۰ میلی‌متر و حداقل ۶۰ درصد ریزش‌های آن به‌صورت برف باشد حداکثر دمای هوا در دوره رشد ۲۰ درجه است. رویشگاه این گیاه بر روی خاک‌های کم‌عمق تا بسیار عمیق با بافت متوسط تا سنگین که ظرفیت نگهداری آب بالایی داشته و فاقد شوری و قلیائیت باشد دیده می‌شود.

کاشت

۱-تهیه بذر مناسب

برای تهیه بذر مناسب در زمان کامل شدن بذر گیاه (مردادماه) اقدام به جمع‌آوری بذر از پایه‌های قوی‌تر نموده و پس از بوجاری و جدا کردن کاه و کلش، آن را در شرایط مناسب تا زمان کاشت نگهداری می‌نمایند. بذر خوب باید دارای قوه نامیه و قدرت جوانه‌زنی بالا باشد. بذر گیاه کرفس کوهی نگهداری شده در شرایط انبار در سال اول به‌خوبی جوانه می‌زند ولی در سال‌های بعد از قدرت جوانه‌زنی آن کاسته می‌شود. به نظر می‌رسد پس از گذشت ۳ سال بذر انبار شده این گیاه در بیش از ۸۰ درصد موارد فاقد قدرت جوانه‌زنی ‌باشد.

به‌طورکلی بذر کرفس کوهی باید در محل سرد و خشک نگهداری شود تا قوه نامیه آن از بین نرود. در مواردی که درجه حرارت و رطوبت محل نگهداری بذر بالا باشد، قسمت اعظم مواد غذایی ذخیره شده در بذر به علت فعالیت و تنفس بیشتر آن مصرف شده و پس از کشت، بذر قادر به جوانه زدن نیست. آفت انباری بذر گیاه کرفس کوهی نوعی مگس بذرخوار است که باید از فعالیت آن توسط سموم مناسب جلوگیری نمود. این آفت ذخیره مواد غذایی موجود در بذر را مصرف نموده و به‌این‌ترتیب بذر را فاقد قدرت جوانه‌زنی می‌نماید. با توجه به اینکه بذرهای جمع­آوری شده از پایه‌های قوی و سالم دارای جنین بزرگ‌تر و مواد ذخیره‌ای بیشتری می‌باشند، توصیه می‌گردد بذر موردنیاز همیشه از گیاهان سالم، قوی و شاداب جمع‌آوری شود. همچنین بذر بسیاری از گونه‌های وحشی پس از بلوغ احتیاج به یک دوره استراحت دارد تا ترکیبات بازدارنده جوانه‌زنی با گذشت زمان و در شرایط انبار تجزیه شده و گیاه آماده جوانه‌زنی شود. حال آنکه براساس تجربه‌های موجود، بذرهای کشت‌شده کرفس کوهی در سال اول به‌خوبی جوانه‌زده و به نظر می‌رسد که نیازی به دوره استراحت برای بذر این گیاه نباشد.

۲-آماده کردن صحیح زمین جهت کاشت کرفس کوهی

موفقیت در زراعت کرفس کوهی بستگی زیادی به چگونگی آماده کردن زمین دارد که باید در زمان صحیح و با وسایل مناسب انجام شود. برای تهیه بستر مناسب برای کاشت کرفس کوهی باید تیمارهای زیر را بر روی زمین اعمال نمود:

-شخم چپ و راست زمین با استفاده از دنده یا شخم با گاوآهن و تراکتور به‌منظور اصلاح رابطه آب‌وخاک و از بین بردن علف‌های هرز

-تقویت خاک با استفاده از کودهای شیمیایی حاوی ترکیبات فسفر (مانند فسفات آمونیوم) و یا با کودهای حیوانی. برای این کار در شرایط کشت آبی ۲۰ کیلوگرم و در شرایط کشت دیم ۱۰ کیلوگرم کود فسفات‌دار به ازای هر جریب (۱۰۰۰ مترمربع) توصیه می‌شود.

-زدن دیسک یا دنده و سپس ماله به میزان کافی به‌منظور خرد کردن کلوخه‌ها به‌طور کامل و تسطیح زمین. البته اگر عملیات شخم در شرایط مناسب رطوبتی خاک (گاورو) انجام شود، کلوخه‌های زیادی ایجاد خواهد شد. به‌هرحال حذف کلوخه‌ها نقش مؤثری در جوانه‌زنی بهتر بذر این گیاه دارد.

-ایجاد شیارهایی به عمق حداقل ۱۵ سانتی‌متری و با فاصله ۵۰ سانتی‌متر با استفاده از دستگاه شیار زن. تجربه کشت‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که در این روش کاشت علاوه بر آبیاری راحت‌تر (در کشت آبی) و یا نگهداری بهتر آب (در کشت دیم) کنترل علف‌های هرز نیز ساده‌تر است.

در کشت دیم ممکن است انجام مراحل فوق با محدودیت روبرو باشد ولی توصیه می‌شود تا حد امکان در آماده‌سازی زمین به موارد فوق توجه شود.

۳-زمان صحیح کشت کرفس کوهی

بذر گیاه کرفس کوهی برای جوانه‌ زدن نیاز به دوره سرما‌دهی به‌منظور خارج شدن از حالت کمون دارد. با توجه به اینکه در منطقه زاگرس مرکزی حداقل به مدت ۴ یا ۵ ماه در سال دوره یخبندان وجود دارد این فرآیند به‌صورت طبیعی انجام می‌شود. بنابراین بذر این گیاه باید در فصل پاییز و قبل از شروع دوره یخبندان و بارندگی‌های پاییزه کشت شود.

۴-میزان بذر موردنیاز

میزان بذر موردنیاز در هر هکتار تابعی از درصد خلوص بذر، قوه نامیه بذر، وزن هزار دانه (یا تعداد در یک کیلوگرم بذر)، تراکم کشت (فاصله ردیف‌ها و فاصله کشت در هر ردیف)، روش بذرکاری، کیفیت زمین، نوع کشت و درصد استقرار بذر است. براساس نمونه‌گیری‌های انجام‌شده وزن هزار دانه کرفس کوهی به‌طور متوسط ۳۵ گرم است. بنابراین تعداد بذر در یک کیلوگرم بذر خالص و داری قوه نامیه آن، حدود ۲۸۵۰۰ عدد است. با توجه به اینکه قطر متوسط تاج گیاه کرفس کوهی ۴۰ سانتی‌متر است، فاصله مناسب کاشت در هر ردیف ۵۰ سانتی‌متر توصیه می‌گردد تا از ایجاد رقابت بین پایه‌های این گیاه جلوگیری شود. با فرض استقرار کامل بذرهای کشت‌شده، کاشت بذر کرفس به‌صورت تک‌کشتی در ردیف‌هایی با فاصله ۵۰ سانتی‌متر و قرار دادن ۴ عدد بذر در هر گودال حفرشده، میزان بذر خالص و سالم موردنیاز برای ایجاد یک هکتار زراعت کرفس کوهی تقریباً ۳۵۰۰ گرم است. باید توجه نمود که در صورت کاهش کیفیت بذر (قوه نامیه و درصد خلوص) میزان بذر موردنیاز به همان نسبت افزایش می‌یابد. اگرچه در کشت دیم برای جلوگیری از رقابت پایه‌های گیاه باید تراکم کاشت کمتر گرفته شود، اما باید میزان بذر بیشتری را برای هر گودال حفرشده استفاده نمود تا درصد موفقیت و استقرار بذرهای کشت‌شده افزایش یابد. روشن است که در کشت مخلوط به نسبت کاشت کرفس با بذر گیاهان دیگر، میزان بذر موردنیاز کاهش می‌یابد. میزان بذر موردنیاز در کپه‌کاری مرتع یا کاشت در قالب نظام جنگل زراعی نیز به همین ترتیب و براساس تراکم کاشت قابل‌محاسبه است.

۵-عمق صحیح کشت کرفس کوهی

عمق صحیح کشت براساس کوچکی و بزرگی بذر و بافت خاک متغیر است. کاشت بذر کرفس کوهی با توجه به‌اندازه متوسط بذر آن (طول یک سانتی‌متر و عرض ۷ میلی‌متر) در خاک‌های با بافت سنگین تا متوسط در عمق ۳ تا ۵ سانتی‌متری و در خاک‌های سبک‌تر تا عمق حداکثر ۱۰ سانتی‌متر از سطح خاک توصیه می‌شود. گفتنی است که عمق کاشت در شرایط دیم معمولاً بیشتر در نظر گرفته می‌شود تا بذر رطوبت کافی در اختیار داشته باشد. برای راحتی کار می‌توان کشت را با استفاده از قطعات چوب مناسب که تا عمق ذکرشده رنگ‌آمیزی شده‌اند، انجام داد.

۶-نوع کشت

کشت کرفس کوهی به هر دو صورت مخلوط و تک‌کشتی امکان‌پذیر است، اما با توجه به مدتی که طول می‌کشد تا گیاه کرفس کوهی به محصول برسد (حداقل ۳ سال) و بدون استفاده بودن زمین در این مدت می‌توان کشت این گیاه را به همراه گیاهان دارویی که زودتر به محصول می‌رسند و یا گیاهان علوفه‌ای که امکان برداشت آن‌ها به‌وسیله دست وجود دارد، انجام داد.

بعد از انجام کشت پاییزه بذر کرفس کوهی، جوانه‌های گیاه در فروردین ماه از زیر خاک بیرون می‌آیند. برگ‌های اولیه بعد از چند روز کامل می‌شوند. در این مرحله ریشه گیاه هنوز به حالت دوکی شکل خود نرسیده و عمق آن حداکثر به ۵ سانتی‌متر می‌رسد. بعد از گذشت حدود ۲۰ روز برگ جدید را با حاشیه مضرس و بریده‌بریده می‌توان دید. در این مرحله ریشه گیاه، دوکی شکل شده و عمق آن بالغ بر ۱۵ سانتی‌متر می‌شود. در صورتی که آبیاری انجام نشود، رشد گیاه از این مرحله به بعد چندان زیاد نبوده و گیاه تقریباً در پایان اردیبهشت ماه شروع به زرد شدن می‌کند. در این مرحله ریشه گیاه بسته به بافت خاک حداکثر ۲۰ سانتی‌متر عمق پیدا کرده است.

اگر به زمان رویش کرفس کوهی نیز دقت شود، این زمان مطابق با شروع زمان ذوب شدن برف‌ها بوده و تا زمانی که آب حاصل از ذوب برف‌ها وجود داشته باشد، این گیاه سبز است و به رشد رویشی خود ادامه می‌دهد. پس از گرم شدن هوا و با تمام شدن رطوبت سطحی خاک، گیاه به گل می‌رود. در زمان گلدهی برگ‌های گیاه کاملاً خشک شده‌اند؛ اما در سال دوم رشد رویشی گیاه کرفس کوهی با ظهور ۲ یا ۳ برگ شانه‌ای آغاز شده و تا پایان فصل رویش، ارتفاع این برگ‌ها حداکثر به ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد. در طول سال دوم قطر ریشه گیاه به حداکثر یک سانتی‌متر و عمق آن با توجه به شرایط خاک حداکثر به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.

در سال سوم رشد رویشی گیاه کرفس کوهی با برگ‌های شانه‌ای آغاز و ارتفاع گیاه به حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر بالغ می‌گردد. در این مرحله اندام غده مانند در قسمت یقه گیاه دیده می‌شود. در این هنگام می‌توان با نزدیک شدن به پایان رشد رویشی گیاه کرفس کوهی، برگ‌ها و ساقه گیاه را از ارتفاع نزدیک به یقه قطع کرد و مورداستفاده قرار داد. البته شایان ذکر است این مراحل از تغییرات محیطی و آب و هوایی و شرایط خاک متأثر شده و ممکن است شرایط رشد رویشی گیاه کرفس کوهی در طول سال‌های اول تا سوم با شرایط فوق‌الذکر متفاوت باشد.

بیماری و آفت خاصی در پایه‌های سبز شده کرفس کوهی دیده نمی‌شود ولی پرندگان در اوایل رشد رویشی گیاه از اندام‌های تازه روییده آن تغذیه می‌کنند. همچنین عملیات وجین علف‌های هرز برای جلوگیری از ایجاد رقابت در زمان رشد رویشی گیاه مخصوصاً در سال‌های اول ضروری است و از توسعه علف‌های هرز در مزارع کرفس باید جلوگیری نمود. لازم به ذکر است که پخش کود دامی بر روی سطح زمینی که به زیر کشت گیاه کرفس کوهی رفته است، در سرعت رشد رویشی گیاه در سال‌های بعد بسیار مؤثر است. لذا توصیه می‌شود پس از خزان گیاهچه‌های جوان و قبل از شروع دوره سرما، کود دامی به میزان مناسب بر روی سطح زمین پخش شود.

خواص

خواص کرفس بسیار است چنانچه کرفس را سلطان سبزی‌ها می‌نامند. در میان هزاران خواص کرفس می‌توان درمان انواع بیماری‌های داخلی و پوستی را به دست آورد. فواید برگ و آب کرفس برای تناسب اندام و زیبایی در سرتاسر جهان شناخته و مورداستفاده قرار می‌گیرد. خوردن کرفس شما را از دردهای معده، فشارخون بالا، بوی بددهان، یبوست، ناراحتی‌های اعصاب، عفونت مجاری ادراری، آرتروز، روماتیسم نجات می‌دهد. پیشینیان کشورمان در گذشته به کرفس اسامی دیگری نسبت می‌دادند و این گیاه به کرسب یا کرفش معروف بود اما با گذشت زمان این اسامی تغییر یافته و این روزها همگی آن را با نام کرفس می‌شناسیم.

کرفس گیاهی از خانواده چتریان است و در سراسر جهان می‌روید. کرفس سرشار از ویتامین B6، منیزیم، کلسیم و فسفر است. ویتامین‌های A و K، پتاسیم، منگنز و فیبر غذایی از دیگر مواد مفید موجود در کرفس هستند. کرفس چربی اشباع شده و کلسترول بسیار پایینی دارد. این گیاه را می‌توان تا هفت هفته در دمای ۰ تا ۲ درجه سانتی‌گراد نگه داشت. گیاه در این شرایط خواص غذایی خود را حفظ می‌کند. برگ کرفس حاوی مقدار قابل‌توجهی ویتامین A (بتاکاروتن) است در حالی که ساقه کرفس منبع ویتامین‌های B6,B2,B1 ویتامین C و همچنین پتاسیم، اسیدفولیک، کلسیم، منیزیوم، آهن، فسفر، سدیم و چند نوع از اسیدهای آمینه ضروری است. هورمون‌های گیاهی موجود در گیاه کرفس به همراه روغن‌های ضروری آن نه‌تنها طعم معطری به کرفس می‌دهند، بلکه در کنار بقیه املاح و ویتامین‌ها کرفس را به معجونی تبدیل می‌نمایند که در حقیقت می‌تواند داروی هر دردی باشد.

کرفس حداقل هشت ترکیب ضد سرطانی را در خودش جای داده است و از رشد تومورهای سرطانی پیشگیری می‌کند و می‌تواند تخریب ناشی از رادیکال‌های آزاد را به حداقل برساند. گیاه کرفس منبعی فوق‌العاده از ویتامین ث است. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. مصرف سبزیجات و میوه‌های غنی از ویتامین ث می‌تواند علائم سرماخوردگی را کاهش دهد یا از شدت این بیماری بکاهد. بیش از ۲۰ نتیجه تحقیقاتی معتبر نشان می‌دهد که ویتامین ث بهترین ویتامین برای جنگ با سرماخوردگی است و همین‌طور با تخریب ناشی از رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند. کرفس به‌طور طبیعی ملین خوبی است و برای درمان یبوست داروی گیاهی مؤثری به شمار می‌رود؛ بنابراین به افراد مبتلا به یبوست توصیه می‌شود در این فصل بیش از هر چیز کرفس بخورند.

از جمله فواید کرفس و آب کرفس می‌توان به کاهش وزن و لاغری اشاره کرد. اگر اضافه وزن دارید به‌جای دنبال کردن رژیم‌های سفت و سخت در روز چند بار آب کرفس بخورید. بدین ترتیب اشتهای شما برای خوردن شیرینی‌ها و غذاهای چرب و سنگین کم می‌شود و به‌تدریج با مصرف غذای کمتر به وزن دلخواهتان می‌رسید. رادیکال‌های آزاد می‌توانند با اکسیداسیون کلسترول احتمال بروز حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهند؛ بنابراین مصرف ویتامین ث در سلامت قلب و عروق تأثیرگذار است و شما را از بیماری‌های قلبی، سکته و سرطان دور نگه می‌دارد. پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که یکی دیگر از خواص کرفس کاهش ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی ست.

یکی دیگر از خواص کرفس کاهش فشارخون است پس اگر نگران بالا رفتن فشارخونتان هستید بهتر است بدانید که کرفس پتانسیل کاهش فشارخون را هم دارد و در طب سنتی چینی‌ها به‌عنوان داروی ضدفشارخون تجویز می‌شده است. تحقیقات اخیر دانشمندان هم این خاصیت کرفس را تائید می‌کند. اگر مدام عصبی هستید و به قرص‌های آرامش‌بخش پناه می‌برید بهتر است کرفس را بیشتر در برنامه غذایی‌تان بگنجانید. از دیگر خواص کرفس می‌توان به آرامش‌بخش بودن آن اشاره کرد. در واقع کرفس ترکیبی را در خود جای داده که می‌تواند به آرامش ماهیچه‌های اطراف سرخرگ‌ها کمک کرده و به آن‌ها اجازه می‌دهد کمی گشاد شوند. وقتی داخل سرخرگ‌ها فضای بیشتری وجود داشته باشد، خون می‌تواند با فشار کمتری به جریان درآید. این یکی از خواص کرفس است که سبب پایین آمدن سطح هورمون استرس هم می‌شود و استرس یکی از عوامل بالا رفتن فشارخون است.

شاید بعضی افراد تصور می‌کنند هیچ‌یک از سبزیجات در دوران بارداری نمی‌توانند مضر باشند. درحالی که این تصور اشتباه است. گیاه مفیدی مثل کرفس با وجود خواص شگفت‌انگیز در دوران حاملگی برای خانم‌ها ممنوع است چراکه ممکن است خوردن آن باعث سقط‌جنین یا به وجود آمدن نقص عضو شود. این در حالی است که افراد مبتلا به بیماری سنگ کلیه نباید از خوردن کرفس غافل شوند چون این گیاه، سموم بدن را از بین می‌برد، به‌علاوه برای کلیه‌های شما یک سنگ‌شکن طبیعی به‌حساب می‌آید.

یک راه خیلی خوب برای استفاده بیشتر از خواص کرفس این است که آب آن را بگیرید و با آب هویج مخلوط کنید. این آبمیوه بسیار مقوی است و شما را حسابی سرحال می‌کند. به‌ویژه اگر ورزش می‌کنید بهتر است بعد از پایان فعالیت بدنی یک لیوان آب کرفس بخورید چون آب از دست رفته بدن شما را به سرعت احیا می‌کند و سرشار از مواد معدنی است. از ساقه‌ها و برگ‌های کرفس برای تهیه سوپ استفاده کنید یا آن‌ها را به سالاد اضافه کنید. ضمن اینکه آب کرفس به‌تناسب اندام هم کمک می‌کند. پزشکان تغذیه نوشیدن آب کرفس را به بیماران مبتلا به دیابت توصیه می‌کنند و حتی کسانی که از یبوست رنج می‌برند، می‌توانند از آب کرفس به‌عنوان یک ملین طبیعی بهره ببرند. همچنین ویتامین‌های موجود در کرفس، پوست شما را شفاف و لکه‌های کدر سطح پوستتان را کمرنگ می‌کند. آب کرفس برای مبتلایان به فشارخون هم توصیه می‌شود. کافی است نوشیدن آب کرفس چند بار در هفته را از یاد نبرید. این سبزی شگفت‌انگیز با کاهش فشارخون شما آن را به حد متعادل می‌رساند و باعث افت فشار و ضعف نخواهد شد.

استفاده از آب بعضی از سبزی‌ها به‌خصوص آب کرفس، جعفری یا شوید برای کاهش وزن مرسوم است، آب سبزی‌ها باعث لاغری نمی‌شود و تنها به دلیل داشتن مقدار زیاد فیبر و آب فراوانی که دارند، جذب برخی از چربی‌ها را کاهش می‌دهد. مصرف آب سبزی باعث دفع مقداری آب نیز می‌شوند که این امر به فرد حس خوشایندی می‌دهد و گمان می‌کنند که کاهش وزن داشته چرا که هیچ‌گونه کاهش وزنی را نیز پدیدار نمی‌کند. استفاده روزانه از آب کرفس به‌هیچ‌عنوان به افراد توصیه نمی‌شود چرا که کرفس از سبزی‌هایی است که (اگزالات) فراوانی دارد و تجمع اگزالات در بدن، به‌خصوص در افرادی که کلیه و مثانه سنگ‌ساز دارند، می‌تواند باعث به وجود آمدن یا بزرگ‌تر شدن سنگ‌های اگزالاته شود. دریافت بیش از اندازه اگزالات عاملی مهم در از بین رفتن عناصر ۲ ظرفیتی مانند کلسیم، روی، فسفر، منیزیم و منگنز است که برای بدن بسیار ضروری هستند و کمبود آن‌ها نیز بسیار خطرناک است.

 از دیدگاه طب سنتی نوشیدن آب کرفس شیوه مفیدی برای بهره بردن از منفعت‌های کرفس است. آب کرفس هم مثل خود کرفس، فواید بسیاری برای سلامتی دارد. در طب سنتی، آب کرفس فواید بسیاری دارد زیرا همه مواد تشکیل‌دهنده آن طبیعی هستند. در وهله اول، آب کرفس ضدسرطان است. مصرف منظم این نوشیدنی از گسترش سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، آب کرفس حاوی ترکیباتی است که از فعالیت رادیکال‌های آزاد و تخریب سلولی جلوگیری می‌کنند. این خاصیت به‌ویژه در مورد سرطان‌های روده بزرگ و معده مؤثر است. آب کرفس به گوارش بهتر کمک می‌کند زیرا حاوی موادی است که تسهیل‌کننده اجابت مزاج هستند. به همین جهت، کرفس همچون یک ملیّن عمل می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌نماید. این نوشیدی ادرارآور است و تولید ادرار را افزایش می‌دهد. این نوشیدنی به کاهش وزن هم کمک می‌کند زیرا میل به خوردن شیرینی‌ها را کاهش می‌دهد.

آب کرفس به کاهش کلسترول LDL خون هم کمک می‌کند. این نوشیدنی ترشح صفرا را افزایش می‌دهد و به‌این‌ترتیب باعث دفع کلسترول از بدن می‌شود. علاوه بر این با شل کردن عضلات اطراف رگ‌ها و کمک به گشاد شدن رگ‌های خونی، فشارخون را کاهش می‌دهد و به‌این‌ترتیب به بهبود جریان خون هم کمک می‌کند. آب کرفس میزان هورمون‌های استرس را هم کاهش می‌دهد. این هورمون‌ها اغلب باعث سفت شدن رگ‌های خونی و در نتیجه افزایش فشارخون می‌شوند. آب کرفس به سم‌زدایی بدن و همچنین از بین رفتن سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند. کرفس خواص ضدالتهابی دارد و به همین جهت، آب کرفس برای درمان آرتروز روماتیسمی، آسم، برونشیت و نقرس مفید است. این نوشیدنی خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی یا بیماری‌های دیورتیکولی را کاهش می‌دهد. آب کرفس اثر آرام بخشی هم دارد و به کاهش اضطراب و استرس کمک می‌کند. این نوشیدنی برای کسانی که بی‌خوابی دارند هم مفید است.

نام فارسی	کرفس کوهی
نام علمی	Kelussia oderatassima
خانواده	چتریان