تأثیرات اسید بوریک بروی گیاهان
![](https://zerafat.com/mag/wp-content/uploads/2020/03/549-780x470.jpg)
بور یکی از عناصر کممصرفی است که کمبود آن میتواند خسارات جبرانناپذیری را به شما وارد کند. چرا که رشد و تقسیمات مریستی، گلدهی و تلقیح، تشکیل و رشد میوهها بهشدت تحت تأثیر وضعیت این عنصر مهم در گیاه میباشند. کمبود این عنصر عمدتاً در اراضی شنی و خاکهای آبیاری شده با آبهای شیرین با بر کم شایع است. اسیدبوریک اسید ضعیفی است و هیچگونه تأثیر ژنتیکی یا سرطانزایی بر انسان ندارد. این ماده در آب حل میشود و حلالیت آن در آب به دما، غلظت و pH بستگی دارد. برای مثال با افزایش دما، حلالیت آن در آب بهسرعت افزایش مییابد و بنابراین با افزایش دما رابطه مستقیم دارد.
این عنصر مقاومت گیاهان را نسبت به سرما و بیماریهای گیاهی بهشدت افزایش میدهد. در صورت بروز کمبود بور بهطور معمول از ترکیباتی مانند اسید بوریک و بورات های سدیم و پتاسیم استفاده میشود. علاوه بر این ترکیبات میتوان از ترکیبات آلی که در ساختمان آنها بور با پیوندهای ضعیف وجود دارد استفاده نمود.
گیاهان را از نظر مقدار نیاز به بور میتوان به سه گروه کمنیاز، میان نیاز و پرنیاز تقسیمبندی نمود: گیاهان کمنیاز عبارتاند از غلات، چمن، حبوبات، پیاز، سیب زمینی، خیار و انواع میوههای دانهریز. گیاهان با نیاز متوسط عبارتاند از: شبدر، کلم، هویج، کاهو، پنبه، توتون، اغلب میوههای هستهدار و سبزیجات. گیاهانی مانند یونجه، کرفس، چغندرقند و ترب در دسته گیاهان پرنیاز قرار میگیرند.
علائم کمبود بور در برگ، شاخه، میوه و حتی ریشه گیاه ممکن است مشاهده شود و به علت عدم تحرک بور در گیاه، علائم کمبود ابتدا در برگهای جوان و سرشاخهها بروز مینماید. اولین علامت قابلمشاهده، توقف رشد جوانه انتهایی است که بلافاصله پس از آن برگهای جوان سبز کمرنگ شده و این رنگ پریدگی در قاعده برگ بیشتر از نوک برگ است و مرحله بعد سیاه شدن جوانههای رویشی و بافتهای مریستمی، تجزیه سلولها و فساد سلولهاست. این ضایعات به بروز علائمی مانند تشکیل بافتهای قهوهای یا چوب پنبهای و پوسیدگی داخل غدهها منجر میشود.
مطالعات نشان داده است که در تاکستانها کمبود بور یکی از رایجترین کمبودهاست. بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی اسید بوریک، آزمایشی در سطوح مختلف فسفیت پتاسیم و اسید بوریک روی درصد تشکیل میوه ارقام مختلف انگور، در شرایط باغ در قالب دو آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح آماری کاملاً تصادفی با ۳ تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل محلولپاشی فسفیت پتاسیم (صفر، ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ میلیگرم در لیتر) روی ارقام عسگری، سفیدالی و رازقی و آزمایش دوم محلولپاشی اسید بوریک (صفر، ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ میلیگرم در لیتر) روی همین ارقام پس از باز شدن ۵۰ درصد گلها انجام شد. تعداد کل گلها، تعداد گلهای باز شده و باز نشده، میزان ریزش گلها، تعداد گلها بعد از ریزش و درصد تشکیل میوه در هر سه رقم اندازهگیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام عسگری، سفیدالی و رازقی و سه سطح مختلف فسفیت پتاسیم و اسید بوریک در اکثر صفات مورد ارزیابی تفاوت معنیداری در سطح یک یا پنج درصد وجود داشت.
کمترین تعداد ریزش گل با ۶۹/۴۴ و ۸۵/۵۱ و بالاترین درصد تشکیل میوه با ۵۸/۷۴ و ۶۰/۷۷ درصد به ترتیب در تیمار فسفیت پتاسیم و اسید بوریک ۳۰۰۰ میلیگرم در لیتر حاصل شد. با توجه به نتایج بهدستآمده در این پژوهش و همچنین با در نظر گرفتن سایر صفات مهم و شرایط آزمایش، کاربرد کود فسفیت پتاسیم و کود اسید بوریک با غلظت ۳۰۰۰ میلیگرم در لیتر در زمان باز شدن ۵۰ درصد گلها به دلیل اثر مثبت آن روی افزایش میزان تشکیل میوه و بالا بردن میزان عملکرد و همچنین نیاز بالای انگور به آن پیشنهاد میگردد.
زمان و نحوه مصرف اسید بوریک در گیاهان مختلف به این صورت میباشد:
اسید بوریک را میتوان به روشهای مختلف (مصرف خاکی قبل از کاشت، آب آبیاری و محلولپاشی) مصرف نمود. محلولپاشی پنج در هزار آن همراه پتاس و سولفات روی در پائیز بعد از برداشت محصول و یا اوایل بهار به همراه ازت و روی قبل از باز شدن شکوفهها بسیار بااهمیت و مفید است.
درختان: در زمستان در قسمت میانی سایهانداز به همراه کود حیوانی و گوگرد بهصورت چالکود یا کانال کود به میزان ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم در هر درخت بارور مصرف میشود.
نباتات زراعی: هنگام تهیه بستر بذر همراه با سایر کودهای زمستانه به میزان ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار در زیر خاک مصرف میشود.
محلولپاشی: در درختان میوه به نسبت ۳ تا ۵ در هزار و در محصولات زراعی به نسبت ۳ تا ۴ در هزار محلولپاشی میشود.