بذر کلم قمری بنفش

کلم قمری گیاهی دوساله از تیره کلم‌ها است. ساقه متورم آن مورداستفاده است و از روی ساقه‌ها برگ روئیده است. این گیاه به نام‌های کلم سر و کلم چهل روزه نیز شناخته می‌شود و در ایران زیاد کشت می‌شود. قسمت ساقه آن دارای گوشتی سفیدرنگ است و درست بالای خاک می‌روید که به‌صورت خام یا پخته مصرف می‌شود. کلم قمری سبز گیاهی مناسب هوای خنک است. به‌عبارت‌دیگر هوای سرد را نسبت به سایر کلم‌‎ها بهتر تحمل می‌کند و نسبت به گرما حساس است.

کلم قمری بنفش برادر کلم قمری سبز بوده و خیلی تفاوتی با یکدیگر ندارند. تنها رنگ پوست و ساقه این گیاه بنفش بوده و بافت و گوشت داخلی آن همانند همتای رایج سبز آن سفید رنگ است. کلم قمری بنفش در کشورهای اروپایی محبوب بوده و در بازارهای میوه بخصوص بازارهای کشاورزی و باغبان‌های محلی می‌توان این کلم را پیدا کرد، این کلم در برخی کشورها مورد استقبال آشپزان قرار گرفته است. هر دو رنگ این کلم یعنی بنفش و سبز در مجارستان، آلمان، شمال فرانسه، ایتالیا، روسیه و آسیا محبوب هستند و مورد مصرف قرار می‌گیرد. در هندوستان آشپزان هندی این کلم را با ادویه‌های سنتی مانند زردچوبه، زیره سبز، گشنیز و گارم ماسلا ترکیب می‌کنند و مصرف می‌شود. طعم کلم قمری بنفش نسبت به رقم سبز آن کمی شیرین‌تر است و تندی کمتری دارد. بافت و مزه آن تا حدودی شبیه ترب است. کلم‌ها اگر زودتر برداشت شود شیرین‌تر است. برخلاف تصور قسمت مصرفی کلم قمری ریشه آن نمی‌باشد بلکه ساقه متورم هوایی آن است که بر روی زمین تشکیل می‌شود.

خاک

کلم قمری در تمامی خاک‌ها به‌خوبی رشد می‌کنند ولی انواع زودکشت بهترین رشد را در خاک‌های لوم شنی یا لوم یا سیلیتی لوم غنی دارند. بهتر است برای نتیجه‌گیری بهتر از خاک استریل و آماده استفاده کنید. ترکیبات پیت ماس یا کوکوپیت و پرلیت و کمپوست مناسب است.

دما

برای کیفیت محصول میانگین ماهیانه ۱۶ درجه سانتی­گراد و یا کمی پایین‌تر نیاز است و گیاه پس از تشکیل گل از دماهای زیر صفر آسیب می‌بیند. در کل دمای مناسب ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد است و در بالاتر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد رشد کلم متوقف می‌شود.

نور

کلم را نمی‌توان در سایه پرورش داد. کلم قمری به نور کافی و رطوبت نسبی مناسب احتیاج دارد.

آبیاری

بذر کلم قمری از زمان کاشت به آبیاری منظمی نیاز دارد، آب زیاد یک‌باره می‌تواند به گیاه خسارت زیادی بزند. باید دقت نمود که در زمان آبیاری آب بر روی برگ‌های محصول پاشیده نشود زیرا در این صورت محصول دچار پوسیدگی می‌شود. آبیاری پس از یک دوره خشک و طولانی باعث ترکیدگی ساقه خوراکی می‌شود. بااین‌حال کلم قمری نیاز به آب فراوان دارد و حداقل هر چهار روز یک‌مرتبه آبیاری ضرورت دارد. آبیاری به‌موقع و کافی موجب خواهد شد که کلم‌ها خوش‌طعم و لطیف شوند.

کود

با توجه به کشت‌های قبل حدود ١٠٠ کیلو ازت،٨٠ کیلو فسفر و ١٨٠ کیلو پتاس به ازای یک هکتار در نظر می‌گیرند. کودهای ازته را معمولاً به‌صورت کود سرک در دو مرحله به زمین می‌دهند.

کاشت

معمولاً بذر کلم قمری را از اوایل فروردین‌ماه تا پایان تیرماه بنا به شرایط آب‌وهوای محل می‌کارند. انواع پیش رس آن را می‌توان تا پایان شهریورماه نیز کاشت. نشاکاری برای کلم قمری توصیه نمی‌شود. کاشت در زمین اصلی بسته به نوع واریته متفاوت است و معمولاً برای انواع زودرس فواصل ٢۵ ×٣٠ سانتیمتر و برای انواع تابستانه٣٠ ×٣٠سانتیمتر در نظر می‌گیرند. انواع پاییزه را به فواصل ٣٠ × ۴٠ سانتیمتر کشت می‌کنند. اگر نحوه کشت به‌صورت خطی (ردیف‌کاری) و منظم باشد برداشت محصول و سایر عملیات کاشت، داشت و برداشت آسان خواهد شد.

کاشت در باغچه و گلدان

بذر سبزیجات را بسته به بزرگی و کوچکی آن در عمق ۶/. سانتیمتری تا ۲/۵ سانتیمتری خاک می‌کارند و تا وقتی‌که بذر سبز نشده بایستی خاک را مرطوب نگه داشت. معمولاً عمق کاشت ۴-۵ برابر طول بذر است. جهت پرورش کلم در گلدان باید خاک گلدان غنی باشد و حداقل ارتفاع گلدان ۲۵ سانتی‌متر باشد. در هر گلدان دو عدد بذر قرار دهید و بعد از رشد و چند برگه شدن گیاه ضعیف‌تر را حذف کنید تا تنها فقط یک گیاه باقی بماند، بذرها را در عمق حداکثر یک سانتی‌متری بکارید و با افشانه به‌آرامی خاک را مرطوب کنید و تا قبل از جوانه‌زنی اجازه ندهید که سطح خاک خشک شود.

بذر کلم قمری معمولاً بین ۴ تا ۷ روز بعد از کاشت جوانه می‌زند. تا قبل از جوانه‌زنی می‌توانید بستر کشت را با پلاستیک بپوشانید تا رطوبت حفظ شود و جوانه‌زنی سریع‌تر اتفاق بیفتد. گلدان را نباید در آفتاب مستقیم قرار دهید ولی در محیطی پرنور باید باشد. نباید اجازه دهید در این مدت سطح خاک کاملاً خشک شود درصورتی‌که مشاهده کردید خاک در حال خشک شدن است اقدام به مرطوب کردن آن کنید. آبیاری باید به‌گونه‌ای باشد که از سوراخ‌های انتهایی آن آب اضافی خارج شود، آبیاری بیش‌ازحد باعث مرگ گیاه می‌شود. اگر اقدام به تهیه نشاء کرده‌اید زمانی که ارتفاع گیاه حدوداً به ۱۵ سانتی‌متر رسید یا تعداد برگ‌های آن بیشتر شد هر گیاه را به گلدان سایز بزرگ جداگانه منتقل کنید (یا به زمین اصلی). همیشه مراقب دمای محیط باشید و به دمای هر مرحله از کاشت توجه کنید. معمولاً بعد از گذشت یک ماه از زمان کاشت اقدام به اضافه کردن خاک به پای بوته‌های می‌کنند یکی از فواید این عمل ازدیاد ریشه و پایدار شدن بوته است. علت تشکیل نشدن کلم یا کوچک ماندن آن می‌تواند کمبود نور و یا کمبود مواد غذایی خاک و یا آبیاری کم باشد.

برداشت

معمولاً برای برداشت کلم قمری سعی می‌شود که قبل از آنکه کلم‌ها به حداکثر رشد خود برسند به‌تدریج برداشت گردند.

آفات و بیماری‌ها

از آفات مهم کلم قمری شته مومی کلم است. در این به‌واسطه پوشش مومی روی بدن این آفت، حشره در مقابل سموم تا حدودی محافظت می‌شود. همچنین با توجه به قرار گرفتن شته در لابه‌لای برگ‌های مرکزی کلم، بکار گیری سموم نفوذی و سیستمیک مؤثرتر خواهد بود. علت بزرگ نشدن سر کلم می‌تواند کمبود نور و یا کمبود مواد غذایی خاک و یا آبیاری کم باشد.

وزن	10 گرم
نام فارسی	کلم قمری بنفش
نام انگلیسی	purple kohlrabi
نام علمی	Brassica oleracea var. gongylodes
خانواده	کلمیان