بذر گل یخ

گل یخ کوچک بومی آفریقای جنوبی گونه‌ای گوشتی و چندساله است که در فضای سبز جنوب ایران به‌وفور کاربرد دارد. به‌عنوان گیاه پوششی مقاوم، گل‌دار، چندساله و علفی شناخته شده است. در ایران آن را با نام ناز یخی نیز معرفی کرده‌اند. گل یخی به گرما و خشکی مقاوم است. گل‌هایی به رنگ صورتی روشن، سفید و قرمز دارد که در طول سال از آن‌ها پوشیده شده است. گل‌های منفرد تا دسته‌ای در زاویه برگ‌ها پدید آمده و به‌طورکلی در روز باز می‌شوند، قطر هر کدام از آن‌ها ۲/۵ cm است. برگ‌ها، براق، قلبی شکل تا نیزه‌ای و دارای درازایی به میزان ۳cm هستند. میوه آن فندقه است و کمی بیش از ۱cm طول دارد. ریشه‌ها گوشتی و ضخیم هستند. ساقه‌ها چهارگوش تا دایره‌ای بوده و به طول ۶۰ cm، به‌صورت مسطح روی زمین، می‌رسند.

تکثیر گل یخ به چند روش امکان‌پذیر است:

بذر گیاه گل یخی

بذر رسیده را از درختچه بکنید یا از جایی مطمئن به دست آورید. آن را اوایل پائیز در گلخانه یا محلی محفوظ در خاکی که از شن و خاک‌برگ به نسبت دو و یک آماده کرده‌اید بکارید. پس از اینکه گیاه سبز و حداقل پنج‌برگ یا شش برگه شد، آن را به گلدان دیگری منتقل کرده و به‌تدریج در هوای آزاد بگذارید. به‌این‌ترتیب درختچه‌ای که کاشته شده در حدود سه یا چهار سال طول می‌کشد تا به گل بنشیند.

پاجوش

می‌توان قبل از ظهور گل یعنی در اواسط آبان ماه که هنوز درخت بیدار نشده است از پاجوش‌های بزرگ و شاداب آن با احتیاط جدا کرده و در محلی که موردنیاز است و یا در گلدان کاشت.

خوابانیدن

ازدیاد این درختچه از طریق خوابانیدن پاجوش‌ها یا شاخه‌های نیمه چوبی امکان‌پذیر است.

روش تکثیر از طریق قلمه

روش تکثیر از طریق قلمه ساقه به طول ۷-۶ سانتی‌متر و دارای برگ ۳-۲ برگ انتهایی است و قلمه‌ها به‌راحتی در خاک باغچه ریشه‌دار می‌شوند. همیشه بستر مرطوب باشد و زهکش داشته باشد (خروج آب اضافی). قلمه‌زنی در فصل مناسب انجام شود (با توجه به نوع گیاه). قلمه در محیطی با دما و رطوبت مناسب و نور غیرمستقیم نگه‌داری شوند-قلمه به‌صورت اریب زده شود (در صورت برگ‌دار بودن برگ‌های پایینی حذف و فقط ۲ تا ۳ برگ باقی بگذارید. از هورمون ریشه‌زایی استفاده گردد) قلمه داری ۴ تا ۵ بند بوده و حداقل یک‌سوم قلمه در بستر فرو رود. تا زمان ریشه‌دار شدن بستر قلمه‌ها همیشه باید مرطوب باشد، می‌توانید با کشیدن یک پلاستیک شفاف روی گلدان یا بستر قلمه شرایط گلخانه‌ای ایجاد نمایید. دقت کنید هرچند وقت یک‌بار برای تبادل هوا پلاستیک را بردارید و یا اینکه چند سوراخ در پلاستیک ایجاد نماید. پس از ریشه‌دار شدن باید از دفعات آبیاری به‌تدریج کاسته شود.

در مورد قلمه مهم‌ترین چیز ریشه‌زایی است و باید با قطع گل و جوانه گیاه و…سعی شود انرژی گیاه صرف ریشه‌زایی شود. اجازه بدهید تا ریشه دهی کامل شود (حداقل ۴-۵ سانتی­متر) و سپس آن را با دقت و بدون جدا شدن خاک اطراف ریشه در خاک مناسب بکارید. قلمه‌های تازه ریشه‌دار شده را در گلدان کوچکی شروع کنید و با بزرگ شدن آن تدریجاً آن را به گلدان‌های بزرگ منتقل کنید.

نیازهای گیاه گل یخی

کود دهی

در اواسط پاییز و یک‌بار دیگر بعد از اتمام گلدهی باید مقدار کمی کود داده شود.

آبیاری

این گیاه مانند کاکتوس‌ها به خشکی مقاومت دارند زیرا آب را در خود ذخیره می‌کنند بنابراین آبیاری باید در حدی انجام شود که از خشک شدن و پژمردگی آن جلوگیری شود. آبیاری بیش‌ازحد باعث از بین رفتن و پوسیدگی ریشه و گیاه می‌شود. آب باید به‌قدری داده شود که از پژمردگی و خشک شدن برگ‌ها جلوگیری شود و آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه یا سرخشکیدگی، به‌ویژه در خاک‌های سنگین در آب‌وهوای داغ شود.

خاک

این گیاه در اکثر خاک‌ها به‌خوبی رشد می‌کند فقط باید توجه داشت که زهکش خاک مناسب باشد و PH خاک هم بین تا ۵/۶ باشد بهتر است. ترکیب خاکی تشکیل شده از ۲ قسمت خاک لوم، ۲ قسمت ماسه و ۱ قسمت خاک‌برگ پوسیده رشد مطلوبی دارد اما از نظر خاک گیاه کم‌توقعی است و به‌تقریب در تمام خاک‌ها رشد می‌کند.

نور و دما

این گیاه به نور کامل و آفتاب نیاز دارد. اگر نور کم شود رشد طولی زیاد می‌شود و رشد گیاه به سمت رشد علفی رفته و گلدهی کم می‌شود. از طرفی بهتر است این گیاه را از سرمای زمستان دور نگه داشت. چون هوای گرم را بهتر می‌پسندد و رشد بهتری خواهد داشت.

مراقبت‌ها

اگر ساقه‌ای بیش ازحد بلند شد، بهتر است آن را کوتاه کنیم ولی باید توجه داشت که در هر بار هرس کردن ۲ تا ۳ شاخه را بیشتر هرس نکنیم چون اگر بیشتر شد به گیاه استرس وارد می‌شود. هرس قسمت انتهایی ساقه اصلی، موجب تحریک تولید شاخه‌های جانبی و گلدهی بیشتر می‌شود.

گلدهی

از اواسط بهار تا اوایل پاییز گل می‌دهد.

آفات گیاه

وجود توده‌های متحرک سفیدرنگ با پوشش آردی و پنبه مانند علامت وجود افتی به نام شپشک آردآلود است. این حشره از شیره پرورده گیاه تغذیه کرده و باعث افت گیاه می‌شود. این حشره پولک‌دار است و مانند ذره‌های پنبه‌ای که توسط پنبه‌زن حلاجی شده باشد در زیر برگ‌ها و انتهای دم برگ و ساقه جمع می‌شوند. محل تجمع آنان بیشتر در درزهای نوک برگ‌هایی که در سایه واقع شده‌اند است شیوه مبارزه با این حشره، استفاده از سموم تماسی مانند مالاتیون، دیازنیون، گوزاتیون به نسبت به یک قاشق مرباخوری (دو سی­سی در یک لیتر آب به‌اضافه پنج تا شش قطره مایع ظرف‌شویی) است که باید روی قسمت‌های آلوده و شاخ و برگ گیاه (پشت و روی برگ‌ها) اسپره نمایید. بهتر است که این کار در خارج از آپارتمان و در فضای باز انجام شود و این ماده را از دسترس اطفال دور نگهدارید. در ضمن مقداری از محلول را نیز به‌صورت آبیاری به خاک گلدان بدهید.

در مصرف محلول زیاده‌روی نکنید و به مقدار کفایت استفاده نمایید. بعد از ۷ روز سم‌پاشی تکرار شود. بهتر است سم‌پاشی رو با دز کمتر در مورد تمام گیاهان موجود در منزلتان نیز انجام بدهید و درصورتی‌که مؤثر واقع نشود باید دو هفته بعد تکرار شود. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که درصورتی‌که سموم فوق مؤثر نبود و با عنایت به این‌که این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند، باید از سموم سیستماتیک مانند کونفیدور، اتیون، متاسیستوکس و… نیز جهت مبارزه استفاده کرد.

وزن	10 گرم
رنگ گل	رنگارنگ
رنگ برگ	سبز
زمان کاشت	فروردین تا اردیبهشت
زمان گل دهی	اواسط بهار تا اواخر پاییز