بذر ریش بز

این بذر به‌صورت عمده و با تماس تلفنی به فروش می‌رسد.

ریش بز یا افدرا درختچه ای است که انواعی از آن در اغلب منتاطق خشک و نیمه خشک ایران می روید و با نامهای محلی مختلفی شناخته می شود. از جمله در کرج «اُرْمَک»، در آذربایجان غربی «قاطِرْ قویْروخی»، در میانه «پُدْرُخْ»، در خیرآباد میانه «قویروخ»، در کویر انارک، چهل چشمه و سایر نقاط فارس «علی جونک» و (علی جون)، در عمارلو و هرزویل (خُمْ) و در علی آباد منجیل (خیم) گفته می شود. در بعضی کتب آن را ریش بز نوشته اند. در یکی از مدارک نیز نام هوم گیاه مقدس زرتشتیان را برای این گیاه ذکر کرده است. گیاه ریش بز را به فرانسوی Ephedre و به انگلیسی Ephedra نامیده و گیاهی از خانواده Ephedraceae است.

ریش بز از جمله گیاهان همیشه سبز است. ارتفاع این گیاه متغیر و بین ۶۰ تا ۱۴۰ سانتی متر و گاهی بیشتر می باشد. دارای برگ های کوچک و فلسی مانند می باشد. توجه داشته باشید که بخش اعظمی از فتوسنتز این گیاه توسط ساقه های انجام می شود. این درختچه دارای گلهای زرد رنگی است که معمولا معطر می باشد و به همین دلیل فضا را عطرآگین می کند. میوه های این گیاه در پوشش قرمز گوشتی و آبدار می باشد که در اوایل فصل تابستان جمع آوری می شود. بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک رشد می کند. در برخی مناطق به صورت خودرو رشد می کند. ریش بز دارای ریشه ای قوی ای است به همین دلیل انشعابات وسیعی را در پیرامون خود پدید می آورد. این گیاه به صورت بوته ای و درختچه ای رشد می کند. ساقه های این گیاه دارای انشعبات فراوانی است. قسمتهای مورد استفاده این گیاه ساقه آن می باشد. این گیاه از تیره ارمک سانان می باشد.

کاشت

افدرا از طریق بذر و تقسیم بوته تکثیر می شود. از طریق بذر به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم کشت می شود. در کشت مستقیم پس از آماده نمودن سطح مورد کشت بذر را در عمق یک سانتی متری بکارید و آبیاری کنید تا زمان جوانه زنی سطح خاک باید مروطب نگه داشته شود. در کشت غیر مستقیم نیز بذرهای این گیاه را در اواسط فصل زمستان در درون گلدان یا خزانه ای بکارید و آبیاری کنید طوری که مرطوب باشد. پس از مدتی گیاه جوانه می زند و می توانید پس از حدود یکسال که گیاه به حد معینی از رشد رسید آن را جا به جا و به زمین اصلی منتقل کنید. تقسیم بوته این گیاه نیز در فصل بهار یا پاییز انجام می شود.

فاصله کاشت این گیاه بین ۴۰ تا ۷۰ سانتی متر می باشد. عمق کاشت بذر ریش بز یک سانتی متر است. بذر در عمق کاشته می شود. از جمله گیاهان مناطق اقلیم خشک می باشد به همین دلیل به دمای اقلیم مناطق گرم و خشک نیاز دارد. گلدهی این گیاه اوایل فصل بهار می باشد. ریش بز به آبیاری کمی پس از رشد نیاز دارد. این گیاه برای رشد به نور زیاد خورشید نیاز دارد.

خواص

در میوه و اندام های ریش بز املاح مختلف کلسیم، پتاسیم، نیترات، آهن، منیزیم، منگنز و ترکیبات آلکالوئیدی به نام اقدرین موجود می باشد. عصاره گیاه برای معالجه امراض مجاری تنفسی و آسم استفاده می گردد. ریش بز موجب تحریک جریان خون شده مقوی قلب می باشد. مصرف آن در خستگی عصبی و مغزی مفید می باشد. حرکات روده را آرام می نماید، انقباض برونش را درمان می کند و ترشح بزاق و شیره معده را تحریک می نماید. جهت معالجه روماتیسم مفصلی حاد و ناراحتیهای قلبی باید پنجاه گرم از گل های خشک آن را در یک لیتر آب جوش دم نمایید و چهار تا پنج بار در روز هربار یک فنجان از آب صاف شده آن را میل نمایید. خواص مهم دارویی این گیاه عبارت از معرق، گشاد کننده نایژک‌ها، مدر، محرک، بالابرنده فشارخون است. افدرین موجود در گیاه خاصیت ضد احتقان و معالجه آسم را انجام می دهد.

خواص دیگر این گیاه این است که حرکات رحم را سریع تر می نماید. از گیاه ریش بز در بیماری تیفوئید و آنفولانزا نیز استفاده می شود. برای معالجه آبله، سرخک، استفراغ های شدید وبایی و اسهال معمولی موثر می باشد. این گیاه متابولیسم بدن و فعالیت مغز و قلب را زیاد می کند که به علت وجود افدرین و سودوافدرین می باشد. در نتیجه سطح انرژی بدن افزایش پیدا می کند. همه این‌ها به دلیل اثرات گرمازایی ناشی از افدرین است. این گرمازایی منجر به افزایش تجزیه چربی‌های مانده در بدن و افزایش مصرف انرژی می گردد. افدرین و نور افدرین موجود در گیاه افدرا هنگامی که وارد خون می گردد انتقال خون و اکسیژن را به سلول‌ها سریع تر می نماید و گلوکز و لیپید بیشتری را برای تبدیل شدن به انرژی جابه‌جا می نماید. در نتیجه افدرا یا ریش بز به عنوان یک چربی سوز طبیعی شناخته می گردد.

اگر از این گیاه برای لاغری استفاده می کنید، از یکی از منابع حاوی کافئین مانند قهوه در کنار آن میل کنید و همچنین در صورت مصرف از آب زیادی استفاده نمایید تا مواد خطرزای موجود در گیاه هرچه زودتر از بدن خارج گردد. برای آماده کردن جوشانده گیاه از ۲۰ گرم گیاه خشک در یک لیتر آب که به طور ملایم ۵ – ۱۰ دقیقه به جوش آید مصرف می گردد. از این جوشانده روزانه سه بار نصف لیوان میل شود.

دانشمندان روسیه دریافتند که جوشانده گیاه «ریش بزی» (اُرمک) احتمال پیشرفت سرطان مغز و نخاع را کم می نماید دانشمندان در تحقیقاتی از جوشانده گل های کوچک زرد و سفید «ریش بزی» استفاده نمودند. آزمایشات روی موش های مستعد به بیماری سرطان مغز و دیگر اعضای بدن انجام پذیرفته است، موجب شد کمتر از بیماری رنج ببرند. محققان جوشانده «گیاه ریش بزی» را به لیست غذای آنها اضافه نمودند. بطور متوسط احتمال پیشرفت سرطان سیستم عصبی در این موش ها ۸۶-۴۳ درصد بود که با مصرف جوشانده این سطح برای سرطان مغز ۲ بار و برای سرطان نخاع ۳ بار کمتر گردید. بر اساس تحقیقات انجام شده اثرات تقویت‌کننده و محافظت‌کننده از کبد این گیاه نیز محقق گردیده است. در آزمایشات در نمونه حیوانی، عصاره این گیاه به عنوان یک فرآورده مکمل در معالجه کبد چرب موثر بوده است

مضرات

استفاده گیاه ریش بز در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی توصیه نمی گردد

گیاه ریش بز قابض می باشد و مصرف این گیاه برای صفرا ضرر دارد.