این بذر بهصورت عمده (کیلو گرمی) و با تماس تلفنی به فروش میرسد.
بومادران گیاهی از گروه دولپهایها، از جنس آشیلیا Achillea و از خانواده آستراسه Asteraceae است. نام علمی این گیاه برگرفته از نام آشیل قهرمان افسانهای یونان است. استفاده از بومادران به دوران باستان و جنگهای تروآ بازمیگردد. در افسانهها آمده آشیل از بومادران برای درمان زخم سربازان استفاده میکرده و این گیاه به گیاه نظامی نیز مشهور است. ضمناً این گیاه در دوره ساکسون ها برای دفع چشم بد به کار میرفت و نیز در مراسم سحر و جادو هم از آن استفاده میشد. در چین نماد خوششانسی است. در بریتانیا مردم برای پیدا کردن روشنبینی و بصیرت برگ بومادران روی چشم خود میگذاشتند. کشاورزان برای بهبود کیفیت خاک و دفع حشرات از آن استفاده کردهاند. جالب است بدانید در قرن ۱۷ میلادی این گیاه بسیار محبوب بوده و از برگهای آن مانند اسفناج در غذاها استفاده میشده است. اگرچه امروز کمتر از گذشته شناخته شده است. از دیگر نامهای متداول این گیاه میتوان به هزار برگ، بومادران، ارمواز و حبل الراعی اشاره کرد.
بومادران گیاهی علفی و چندساله است که بهطور وسیع در نقاط مختلف آسیا و اروپا رشد میکند. ساقه گیاه بومادران ساده و برافراشته بوده و در انتهای آن خوشههای گل مرکب به رنگ سفید و یا زرد دیده میشود. ارتفاع ساقههای این گیاه گاه به ۹۰ سانتیمتر نیز میرسد و بیشتر بهصورت خودرو در دشتها، کنار جادهها و نواحی کوهستانی میروید. برگهای گیاه بومادران بدون دم برگ، دراز، پوشیده از کرک و منقسم به بریدگیهای بسیار باریک هستند. گل آذین بومادران کلاپرک بوده و از تعداد زیادی گلهای کوچک تشکیل شده است که توسط حلقهای از براکته ها محصور گردیدهاند. گلچههای لولهای در مرکز قرار گرفته و غالباً به رنگ سفید مایل به زرد هستند. گلچههای زبانهای با سه دندانه در پیرامون و سفیدرنگ میباشند. جام گل متشکل از پنج گل و برگ و نحوه اتصال آنها به هم اشکال لولهای و زبانهای جام گل را به وجود میآورد. میوه این گیاه فندقه، طویل و به شکل تخم مرغ وارونه است.
ترکیبات حائز اهمیت گیاه بومادران عبارتاند از کامفور (۰۶/۱۹%)، سمبرن (۱۰%)، ۱ و ۸ سینئول (۷۸/۸%)، آلفا پینن (۰۶/۸%) و لینالول (۴۷/۷%). از جمله سایر ترکیبات قابلشناسایی اسانس گیاه بومادران میتوان به ایزوپنتیل ایزوالرات، ایزوبورنیل استات، اسپاچولنول، بتا المنون، سابینن، ترپینن ال ۷ الفا، بتا سلینن، کاروتول و بتا ادسمول اشاره کرد. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که نوع و درصد ترکیبات اصلی تشکیلدهنده اسانس بومادران جمعآوری شده از مناطق مختلف با یکدیگر تفاوت فراوانی دارند. بهعنوانمثال ترکیبات سمبرن، ایزو چنتیل ایزوالرات و اسپاچولنول تاکنون بهصورت اختصاصی در تودههای خاصی یافت شدهاند که این امر دانشمندان را در شناسایی زیرگونههای مختلف و تأثیر شدید شرایط آب و هوایی بر ترکیبات شیمیایی گیاه دارویی بوماردان راهنمایی میکند.
کامفور: با نامهای ۲-بورنانون، بورنان ۲-ان و ۲-کامفانون از جمله مهمترین ترکیبات موجود در اسانس بومادران است. این ترکیب دارای فرمول شیمیایی C10H16O وزن مولکولی ۲۳/۱۵۲ گرم بر مول است. در تحقیقات انجامشده نقطه ذوب و جوش آن به ترتیب ۱۷۵ و ۲۰۴ درجه سلسیوس گزارش شده است. کامفور میتواند در طی واکنشهای شیمیایی اکسیدشده و اسید کامفوریک را تشکیل دهد. همچنین در اثر جایگزینی سه عامل متیل کامفور با هیدروژن یکی از مشتقات آن با نام نور کامفور تشکیل میگردد که نقشی بسزا در ایجاد عطروطعم دارد. امروزه کامفور در مصارف مختلفی مانند صنایع سلولزی و دارویی کاربرد دارد درحالیکه مردمان سالیان دور از این ترکیب برای ضدعفونی و مومیایی نمودن اجساد استفاده میکردند. در سال ۱۹۸۰ سازمان غذا و دارو ایالاتمتحده آمریکا حداکثر مجاز این ترکیب شیمیایی را ۱۱% عنوان کرده و قید نام و میزان ترکیب را در برچسبگذاری فراوردههای مختلف الزامی خواند.
سمبرن یا نئوسمبرن: از جمله ترکیبات مهم اسانس گیاه بومادران با فرمول شیمیایی C20H32 است. وزن مولکولی این ترکیب ۴۷/۲۷۲ گرم بر مول بوده و ساختار آن دی ترپن تک حلقهای است. این ترکیب بیرنگ در واقع هسته اولیه بسیاری از مشتقاتی را تشکیل میدهد که عطر و بوی اسانس بومادران را ایجاد میکنند.
اسپاچولنول یا اسپیروسانتالول: ترکیب محلول در الکل اسانس بومادران با فرمول شیمیایی C15H24O وزن مولکولی ۳۵/۲۳۰ گرم بر مول است. نقاط جوش و اشتعال این ترکیب به ترتیب ۲۹۸ و ۱۲۳ درجه سلسیوس گزارش شده اند. این ترکیب ایجاد آرومای نسبتا قوی میکند که تاکنون مسمومیتی از آن گزارش نشده است.
ترپینن ال ۷ آلفا: ترکیبی محلول در الکل بوده و ایجاد ارومای نسبتاً قوی مینماید. وزن مولکولی این ترکیب ۲۳۴/۱۳۶ گرم بر مول تخمین زده شده است. نقطه جوش و اشتعال این ترکیب به ترتیب عبارت است از ۱۷۳ و ۱۱۵ درجه سلسیوس.
بتاسلینن: با فرمول C15H24 وزن مولکولی ۳۵۱/۲۰۴ گرم بر مول، به نامهای دیگری مانند بتااودسمن یا سلینا نیز شناخته میشود. این ترکیب محلول در ترکیب محلول در الکل از جمله عوامل مهم و مسئول ایجاد عطر و بوی گیاه بومادران میباشد. نقاط جوش و اشتعال این ترکیب به ترتیب ۲۶۰ و ۲۱۶ درجه ساسیوس گزارش شده است.
کاشت
بومادران در طول رویش به شرایط اقلیمی خاصی نیاز ندارد و تقریباً در هر اقلیمی رویش میکند. بومادران در مناطق گرم و آفتابی گلهای بیشتری تولید میکند. خاکهای سبک شنی برای کشت این گیاه مناسب هستند. تناسب مقدار عناصر اصلی نظیر ازت، فسفر و پتاس نقش عمدهای در افزایش پیکره رویشی گیاه و همچنین در افزایش اسانس آنها دارد. کشت و تکثیر بومادران توسط بذر و به شکل رویشی نیز انجام میگیرد. تکثیر توسط بذر به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت میگیرد. در کشت مستقیم بذور بهصورت ردیفی در زمین اصلی که بستر آن برای کشت بومادران آماده شده است کشت میشوند. در کشت غیرمستقیم بذور را در زمان مناسب در خزانههای هوای آزاد کشت میکنند. عمق بذر در موقع کاشت نباید بیشتر از ۵/۰ سانتیمتر باشد. پس از آبیاری منظم و جین علفهای هرز سطح خزانه اوایل پائیز میتوان نشاها را به زمین اصلی منتقل نمود.
در روش تکثیر رویشی تکثیر رویشی گیاه از طریق تقسیم بوته صورت میپذیرد. گیاهان ۴ تا ۵ ساله را در فصل پائیز از خاک خارج میکنند. سپس هر گیاه را به ۲ تا ۴ بوته تقسیم و در زمین اصلی موردنظر کشت مینمایند. درصورتیکه گیاهان بهطور غیرمستقیم کشت و در فصل پائیز به زمین اصلی منتقل شده باشند یک سال پس از کاشت (از سال دوم) به گل مینشیند و میتوان محصول را برداشت کرد. چنانچه گیاهان بهطور مستقیم کشت شده باشند، محصول از سال سوم قابلبرداشت خواهد بود. چون گیاهان در مرحله گلدهی از بیشترین مقدار ماده مؤثر برای اسانس برخوردارند، این مرحله زمان مناسبی برای برداشت گلها و پیکره رویشی (ساقهها و شاخههای جوان) بومادران است. هنگام جمعآوری گلها باید آنها را به همراه دمگل به طول ۳ تا ۴ سانتیمتر برداشت کرد.
رشد اولیه بومادران بسیار کند است. ازاینرو مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علفهای هرز ضرورت دارد. بهعنوانمثال در سال اول رویش میتوان از علفکش کرب به مقدار ۴ کیلوگرم در هکتار استفاده کرد. از آفات گیاه بومادران سنهای لکهدار از اهمیت ویژهای برخوردار هستند؛ زیرا با مکیدن شیره گیاه سبب ضعیف شدن گیاهان میگردند. مثال دیگری از آفات گیاه بومادران لارو نوعی پروانه به نام پتری ورلا است که از ریشه این گیاه تغذیه میکند و در صورت پیشروی و عدم مبارزه با آنها صدمات زیادی به محصول وارد خواهد کرد.
خواص
بومادران از گیاهان دارویی مشابه بابونه و گل داوودی است که گلهای آن معمولاً به رنگ زرد یا سفید در طبیعت یافت میشود. این گیاه از قرنهای دور و در طب سنتی فرهنگهای مختلف جهان برای درمان انواع بیماری استفاده میشده است. از جمله خواص بومادران میتوان به کاهش التهاب، درمان زخمها و خونریزی، کاهش اضطراب و بیخوابی و کاهش فشارخون اشاره کرد. بومادران یک ضدعفونیکننده قوی است و برای بهبود بیماریها و اختلالات مربوط به زنان عالی است. در ادامه با برخی خواص دارویی بومادران آشنا شویم:
۱٫ درمان زخم
استفاده از گیاه بومادران برای بهبود زخم بسیار مؤثر است. نام علمی بومادران (Achillea millefolium) از نام آشیل قهرمان اساطیری یونان گرفته شده زیرا گفته میشود آشیل و سربازانش در جنگها از بومادران برای درمان زخم و متوقف کردن خونریزی استفاده میکردند. بومادران از خونریزی و عفونت ناشی از زخمها پیشگیری کرده، درد را تسکین میبخشد و قرمزی و سوزش آن را برطرف میکند به همین دلیل از گیاهان دارویی عالی برای بهبود سریع زخم و رفع اثر و جای زخم محسوب میشود و در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. هم بهصورت موضعی یا خوراکی میتوان از این گیاه برای درمان زخم استفاده کرد.
۲٫ ضدالتهاب
بومادران منبع غنی فلاونوئیدها و لاکتون ها است که التهاب را کاهش داده و برای درمان بسیاری از بیماریهای التهابی مانند گلودرد، آرتریت، مشکلات تنفسی و درد معده مفید است. برای درمان التهاب معمولاً مصرف روزانه ۴٫۵ گرم از این گیاه کافی است. البته تحقیقات علمی در این زمینه انجام نشده و لازم است قبل از مصرف با پزشک مشورت شود.
۳٫ گوارش و هضم
بومادران از گیاهان ضدعفونیکننده و ضداسپاسم است و برای رفع اسپاسم هایی که به مشکلات هضم در روده پایینی منجر میشود مفید است. مصرف گیاه بومادران برای درمان اسهال، نفخ و گرفتگی معده کمک کرده و فلاونوئیدهای موجود در آن برای آرامش عضلات و کاهش اسپاسم اثربخش هستند. بومادران به دلیل محتوای گلوکورونید به تولید صفرا کمک میکند که چربی را کاهش داده و عمل هضم را بهبود میبخشد.
۴٫ ضدعفونیکننده
گیاه بومادران از قویترین ضدعفونیکنندهها و آنتیبیوتیکهای طبیعی جهان است که اثر آن با هیچیک از داروهای شیمیایی قابلمقایسه نیست. بومادران به دلیل خواص ضد میکروبی نهتنها برای بهبود عفونتهای خارجی مفید است بلکه از عفونتهای داخلی نیز پیشگیری میکند. اسانس بومادران نیز اثر ضدعفونیکننده قوی داشته و باکتریها را بهطور کامل از بین میبرد.
۵٫ تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی معمولاً عارضه کوتاهمدتی است که به دلیل قاعدگی و عادت ماهیانه در زنان ایجاد شده و رفع میشود اما گاهی ممکن است باعث مشکلات دائمی در فرد شود. افزودن بومادران به رژیم غذایی برای بهبود و حفظ تعادل هورمونی مفید است.
۶٫ فشارخون بالا
بومادران با باز کردن عروق خونی باعث افزایش جریان خون در سراسر بدن میشود. فشارخون را کاهش داده و عصب را آرام میکند. مصرف بومادران مانع ورود کلسیم به جریان خون شده و از گیاهان دارویی مفید برای بیماران مبتلا به فشارخون بالا است. مصرف چای بومادران به همراه زالزالک نیز برای بیماران فشارخون بالا مفید است.
۷٫ آسم
بیماری آسم ناشی از تورم و التهاب برونشها یا لولههای اکسیژنرسانی به ریه میباشد. بومادران دارای اثر برونکودیلاتوری است که به تسکین برونشها و آرامش مجرای تنفسی ملتهب کمک میکند. اکسیژنرسانی را تسهیل کرده و علائم آسم را کاهش میدهد.
۸٫ سرماخوردگی
چای بومادران از دوران باستان برای درمان سرماخوردگی و تب خفیف استفاده میشده است. بومادران منافذ و عروق خونی را باز کرده و به دفع سموم از طریق تعریق کمک میکند. التهاب را برطرف کرده و خاصیت آنتیبیوتیکی آن برای از بین بردن عفونت ویروس معجزه میکند. بومادران برای کاهش سرفه مفید است و درمان طبیعی آنفلوانزا و سرماخوردگی است. برای درمان عطسههای زیاد و آبریزش بینی همراه آن توصیه میشود چای ترکیب بومادران، نعناع و آقطی میل کنید. مقدار یکسان از هر سه گیاه را با هم مخلوط کرده و ۱ قاشق چایخوری از آن را با ۱ فنجان آب گرم به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید. این چای را تا زمان کاهش علائم سرماخوردگی و عطسه بهطور منظم میل کنید.
۹٫ درمان اضطراب
بومادران دارای اثر مشابه دیازپام بوده و برای درمان اضطراب مفید است. تحقیقات نشان میدهد اثر بومادران پس از استفادههای کوتاهمدت و مکرر بهصورت دائمی باقی خواهد ماند.
۱۰٫ خواب
مصرف بومادران روی مکانیزم عمل آدنوزین (انتقالدهنده عصبی که نقش حیاتی در تنظیم خواب دارد) تأثیر مثبت گذاشته و به دلیل خواص آرام بخشی و ضد اضطرابی برای درمان بیخوابی مفید است. برای درمان بیخوابی هر شب قبل از خواب یک فنجان چای بومادران میل کنید.
۱۱٫ دیابت
اینولین از انواع قند است که در سبزیها و میوهها و گیاهانی همچون گل بومادران یافت میشود. این ماده عملکرد مشابه فیبر داشته و تفاوت آن با سایر کربوهیدراتها این است که بهجای تولید گلوکز، فروکتوز تولید میکند. به همین دلیل برای افراد دیابتی مفید بوده و از افزایش سطح گلوکز خون جلوگیری میکند.
۱۲٫ لاغری
بومادران بهعنوان گیاهی ادرارآور و دیورتیک شناخته شده که باعث افزایش سوختوساز بدن شده، اشتها را کاهش میدهد و با دفع آب، سدیم و سموم بدن از طریق ادرار به لاغری و کاهش وزن کمک میکند.
۱۳٫ کبد و کلیه
در طب سنتی چینی از بومادران برای مشکلات و اختلالات مربوط به طحال، کلیه و کبد استفاده کرده و معتقدند مصرف بومادران به تولید انرژی حیاتی بدن کمک میکند.
۱۴٫ عفونت ورم سینه
ماستیتیس یا التهاب، عفونت ورم پستان عارضهای است که اغلب در دوران شیردهی ایجاد میشود. بومادران برای افزایش گردش خون در این ناحیه، کاهش درد و درمان التهاب، عفونت ورم سینهها مفید است.
۱۵٫ قاعدگی و پریود
بومادران از گیاهان دارویی معجزهآسا است که برای درمان آمنوره یا اختلال توقف خونریزی طبیعی قاعدگی عالی است. مصرف بابونه در زنان باعث افزایش گردش خون در ناحیه لگنی و رحم شده و این عارضه را برطرف میکند. نکته اینکه اگرچه قرنهاست از گیاه بومادران برای درمان عارضه آمنوره استفاده میشود اما از نظر پزشکی هنوز اثر آن اثبات نشده است.
۱۶٫ بارداری
بومادران از گیاهان مفید برای باروری است که مصرف آن در دوران قبل از بارداری مفید است اما ازآنجایی که محرک رحم است هرگز نباید بعد از باردار شدن مصرف شود.
توجه داشته باشید قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتماً اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و ۲۰ دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
۱۷٫ درمان مشکلات پوستی
بومادران برای درمان آکنه، تورم، اگزما و جوش مفید است و به تسکین سوختگی، بثورات پوست، ترک خوردن پوست، چینوچروک، زگیل و پسوریازیس کمک کرده و عفونت پوستی را بهبود میبخشد. نحوه ساختن کرم مرطوب کننده خانگی بومادران و عسل به این صورت است که تعدادی گل یا برگ بومادران را با ۱۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید بهطوری که گلها کاملاً با روغن زیتون پوشانده شود، سپس مخلوط را کمی روی حرارت ملایم گرم کرده و همزمان با پشت قاشق، برگها و گلها را فشار دهید تا عصاره آن با مخلوط ترکیب شود. سپس به مدت چند ساعت یا یک شب آن را کنار بگذارید. پس از صاف کردن مخلوط، دوباره آن را روی حرارت ملایم قرار داده و ۷ برش موم عسل و چند قطره روغن یا اسانس طبیعی مانند رزماری به آن اضافه کنید و از روی حرارت بردارید. میتوانید موم عسل ۱۰۰ گرمی را به ۷ برش تقسیم کرده و استفاده کنید.
۱۸٫ پوستهای خشک
ماسک صورت بومادران برای پوستهای تحریک شده یا خشک بسیار مفید است و پوست را صاف میکند. برای ساختن ماسک صورت بومادران ۲ قاشق گل بومادران را با ۱ فنجان آب جوش مخلوط کرده و بگذارید یک دقیقه بجوشد. سپس آن را خوب هم زده و بعد از ۱۵ دقیقه از صافی رد کنید و مخلوط ۱ قاشق عسل و ۱ قاشق ماست را به آب آن افزوده و خوب هم بزنید. این ماسک را روی پوست مالیده و ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد با آب گرم بشویید.
۱۹٫ خواص بومادران برای مو
بومادران به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدعفونیکنندگی گیاه عالی برای درمان مشکلات پوست سر است و به افزایش رشد مو کمک میکند. بومادران حاوی ساپونین های طبیعی و اسیدهای چرب است که برای ساخت پاک کنندههای طبیعی مو پوست سر کاربرد دارد و شستشوی موها با جوشانده بومادران از ریزش مو جلوگیری میکند.
روشهای مصرف بومادران
این گیاه طعم شیرین با کمی تلخی دارد و به دلیل شباهت طعم آن با ترخون میتواند بهصورت خشک یا تازه جایگزین این سبزی در دستورات غذایی شود. هنگام پختوپز دقت داشته باشید که بومادران گیاه نرمی است و در اثر گرمای شدید طعم خود را از دست میدهد. برگ بومادران تازه و خشک را میتوان در سوپ و خورشها استفاده کرد. برگ بومادران تازه در سالاد قابلاستفاده است.
عوارض احتمالی و مضرات بومادران
مصرف خوراکی بومادران برخی اوقات با خوابآلودگی و افزایش ادرار همراه بوده و مصرف موضعی آن گاهی باعث بروز درماتیت تماسی یا تحریک پوستی شود.
بومادران حاوی ماده کومارین است که باعث رقیق شدن خون میشود و ممکن است با داروهای رقیقکننده خون تداخل داشته باشد.
از مصرف بومادران در دوران بارداری و شیردهی اجتناب کرده و قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
در زمینه عوارض مصرف این گیاه در کودکان مطالعات زیادی انجام نشده و توصیه میشود از مصرف آن در کودکان خودداری شود.
بومادران ممکن است با داروهای زیر تداخل دارویی داشته باشد: داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین،داروی لیتیوم، داروهای کاهش اسید معده مانند اومپرازول، داروهای فشارخون بالا و داروهای خواب آور.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.