بذر گل قهر و آشتی

گل قهر و آشتی با نام علمی Mimosa Pudica یکی از گل‌های محبوب در بین مردم و بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. گل قهر و آشتی یا گل حساس گیاهی حساس بوده که به «به من دست نزن» نیز شهرت یافته است. مانند گیاه ونوس حشره‌خوار، گیاه قهر و آشتی نیز به لمس حساس می‌باشد. علت نام‌گذاری این گیاه به گل قهر و آشتی به این خاطر است که زمانی که دست، ضربه یا شیئی برگ‌های این گیاه را لمس کند، برگ این گیاه خم شده و به سمت ساقه تجمیع (جمع) می‌شود و به‌اصطلاح امروزی گیاه قهر می‌کند و برگشتن این گیاه به حالت عادی حدود چنددقیقه‌ای طول می‌کشد تا آشتی کند به همین دلیل به این گیاه گل قهر و آشتی می‌گویند. این گیاه بومی مناطقی از برزیل است. گل قهر و آشتی به‌صورت بوته‌ای و رونده رشد می‌کند.

این گیاه با نام‌های مختلف گیاه خجالتی، گیاه خواب آلودگی، گل قهر و آشتی، گل قهر و ناز، گل قهرکن، گل قهری و گل قهر و نیز نامبرده می‌شود. در این گیاه، شاخ و برگ‌ها در هنگام تاریکی بسته شده و در هنگام روشنایی باز می‌شوند. دقیقاً مشخص نیست دلیل بسته شدن برگ‌های گیاه قهر و آشتی چه چیزی است. این عمل می‌تواند به دلیل حفاظت در برابر شکارچیان بوده که آن را نخورند، یا می‌تواند به دلیل حفاظت از خود در برابر آب‌وهوای ناملایم و یا حشرات مخرب باغ و … باشد. در ایران نیز به خاطر زیبایی و جذابیت خاص، به‌صورت گلخانه‌ای و آپارتمانی و در بعضی از مناطق که زمستان معتدلی دارند، به‌صورت بیرونی کشت و نگهداری می‌شود. اگر می‌خواهید این گل را در منزل نگهداری کنید باید آن را از دسترس بچه‌ها دور نگهدارید زیرا در صورت تماس مداوم، عوامل محرک حساسیت را از دست می‌دهد و آسیب می‌بیند. ارتفاع این گیاه بین ۸۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر متغیر است. البته برخی از گونه‌های این گیاه در باغ‌ها دارای ارتفاعی بین ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر می‌باشند.

کاشت

تکثیر گل قهر و آشتی به دو صورت کاشت بذر و قلمه صورت می‌گیرند که بهترین روش آن از طریق کاشت بذر است. بذر گل قهر و آشتی را در هر فصلی می‌توانید به‌صورت خزانه یا در گلدان با فراهم کردن شرایط محیطی بکارید. بهترین و مناسب‌ترین خاک برای جوانه‌زنی بذرها به‌خصوص بذر گیاهان خاص و کمیاب ترکیبی از پیت ماس و خاک کوکوپیت است چون این خاک رطوبت را برای جوانه زدن بذرها به‌خوبی در خود نگه می‌دارد. کاشت گیاه قهر و آشتی معمولاً از طریق بذر انجام می‌شود. قبل از کاشت بهتر است بذرها را چند ساعت در آب خیساند. گل‌های صورتی این گیاه دانه تولید می‌کنند. بذر گل قهر و آشتی در فاصله ۲۰ تا ۴۰ سانتی‌متری بایستی کاشته شود. بذرها را در خاک و یا در مخلوط پیت ماس و پرلیت بکارید و آن‌ها را با ۰/۳ سانتی‌متر خاک بپوشانید. خاک باید مرطوب باشد. بعد از کاشت بذرها یک پلاستیک تمیز روی گلدان بکشید. بذرها برای جوانه‌زنی به رطوبت زیادی نیاز دارند.

جوانه‌زنی معمولاً ۱۴ تا ۲۱ روز طول می‌کشد. دمای مناسب برای رشد این گیاه ۲۱ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است. بذرها را ابتدا در یک گلدان ۷ سانتی‌متری بکارید و بعد از این که بذرها جوانه زدند و به‌خوبی تثبیت شدند، قوی‌ترین نهال‌ها را انتخاب کنید و آن‌ها را به گلدان‌های ۱۳ سانتی‌متری منتقل کنید. فراموش نکنید در گلدان، سوراخ زهکشی قرار دهید. همچنین می‌توانید در اواخر زمستان بذر را در خزانه‌ای بکارید تا رشد کند و پس از رویش، نشاء به دست آمده را به زمین اصلی منتقل کنید. در روش قلمه‌زنی گیاه از شاخه‌های نرم گیاه که معمولاً بدون گل هستند استفاده کنید. بهترین زمان برای قلمه ساقه فصل تابستان است.

روش نگهداری

آبیاری: این گیاه به آبیاری بیش از حد حساس است. آبیاری با زهکش مناسب باید منظم باشد. هر زمان که خاکش خشک شد آبیاری کنید. در صورت آبیاری زیاد برگ‌ها زرد یا سیاه می‌شود و یا قارچ می‌زند و اگر آبیاری کم باشد برگ‌ها روی هم جمع می‌شوند و به‌اصطلاح قهر می‌کند. در صورت امکان برای آبیاری گیاه قهر و آشتی از آب مقطر یا آب باران استفاده کنید؛ زیرا اگر آب شیر مواد شیمیایی مانند کلر داشته باشد باعث ایجاد حساسیت در گیاه می‌شود.

نور: این گل نیاز به نور زیاد ولی غیرمستقیم دارد تا حداقل برگ‌هایش نسوزد. برای بسته و باز شدن برگ‌ها نیاز به انرژی دارد به همین دلیل باید با نور این انرژی را تأمین کند. به‌این‌ترتیب اگر یک بار دست زدید و دیگر باز نشد دلیل آن کمبود نور است. پنجره جنوبی بهترین مکان برای گل قهر می‌باشد. در صورت نور مستقیم تابستان برگ‌هایش را روی هم جمع می‌کند.

دما: گلدان را در یک مکان با دمای ۲۱ تا ۳۰ درجه قرار دهید. بهترین دما برای این گیاه ۲۹ درجه سانتی‌گراد است در این دما بذرها کمتر از ۷ روز جوانه می‌زند. اگر درجه حرارت پایین‌تر باشد جوانه‌زنی معمولاً ۲۱ تا ۳۰ روز بعد از کاشت بذر انجام می‌شود. در صورت سرمای زیاد برگ‌های این گیاه روی هم جمع می‌شوند که باید به داخل منتقل شود.

رطوبت: این گل نیاز به رطوبت متوسط دارد رطوبت کم برگ‌ها رو خشک می‌کند. جهت تأمین رطوبت موردنیاز آن باید یک سینی آب به‌صورت غیرمستقیم زیر آن قرار دهید تا رطوبتش را تأمین کند.

خاک: بهترین رشد این گیاه در خاکی صورت می‌گیرد که غنی از مواد آلی باشد و همچنین زهکش مناسب داشته باشد. خاک‌های پیت ماس به همراه پرلیت بهترین خاک برای آن است.

خواص

برگ‌ها و ساقه‌های له‌شده آن برای محل گزیدگی عقرب به کار می‌رود.

جوشانده سرشاخه‌های برگ‌دار گیاه برای تسکین آسم مصرف می‌شود.

از ریشه گیاه برای عادات ماهانه که همراه با درد است استفاده می‌شود.