بذر درختچه برگ نو

گیاه برگ نو با نام علمی Ligustrum vulgare از خانواده زیتون (Oleaceae) و راسته نعناسانان است. این گیاه بومی مرکز و جنوب اروپا، شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا است و از ایرلند تا مراکش و از شرق تا لهستان و جنوب غرب گسترش دارد. درختچه گیاه برگ نو رشد نسبتاً سریعی دارد. در بیشتر نقاط ایران قابل پرورش است و در هر محیط خشک و مرطوب به‌راحتی رشد می‌کند. برگ نو درختچه پهن برگ، برگ‌ریز، نیمه همیشه سبز یا خزان کننده است که می‌تواند تا از سه تا پنج متر ارتفاع بگیرد و شاخه‌های متعدد و توده‌ای شکل با وضعیت قائم تولید می‌کند. ساقه‌ها سخت و برافراشته، با پوستی به رنگ خاکستری مایل به قهوه‌ای و با نقاطی کوچک قهوه‌ای رنگ و عدسکی روی ساقه‌ها می‌باشند.

برگ نو دارای برگ‌های خوشه‌ای و گل‌های خوشه‌ای سفید رنگ است که دارای عطری تند هستند. این برگ‌ها تخم مرغی شکل و به رنگ سبز تیره هستند. گل‌های سفید رنگ برگ نو در گل آذین خوشه مرکب و در اواسط بهار ظاهر می‌شوند. برگ‌های بیضوی و منتهی به نوک باریک دارند. گل‌ها سفید معطر و به‌صورت خوشه‌های متعدد و پر گل تولید می‌کند. گل‌ها تقریباً در خرداد ماه می‌رویند و در تیرماه تبدیل به میوه‌های سیاه رنگ و خوشه‌ای می‌شوند. برگ‌ها به‌صورت یکی در میان به‌صورت جفت متقابل دیده می‌شوند. این برگ‌ها نیمه براق، تخم مرغی کشیده تا نیزه‌ای شکل، به طول 2 تا 6 سانتیمتر و عرض 0.5 تا 1.5 سانتیمتر می‌باشند. در برخی از ارقام نیز برگ‌ها ابلق (ترکیبی از رنگ زرد، سفید و سبز) می‌باشند. گل‌ها به‌صورت خوشه‌هایی به طول 3 تا 6 سانتیمتر در اواسط تابستان ظاهر می‌شوند. هر گل دارای گل برگ‌هایی به رنگ کرم، سفید با پایه‌ای لوله‌ای شکل و دارای چهار لوب به طول 4 تا 6 میلی‌متر است. میوه‌ها به‌صورت خوشه‌ای شبیه انگور یاقوتی، به رنگ سیاه براق، کوچک و به قطر 6 تا 8 میلی‌متر هستند. هر میوه دارای یک تا چهار بذر است. این میوه‌ها سمی می‌باشند اما توسط برخی از پرندگان به‌آسانی خورده می‌شوند و بذر آن‌ها از طریق مواد دفعی پرنده پراکنده می‌گردد.

کاربردهای برگ نو

برگ نو در دنیای گل و گیاه زینتی تقریباً از پراستفاده‌ترین‌ها است. این درختچه در بهبود آلودگی هوا، تثبیت گردوغبار معلق مورداستفاده قرار می‌گیرد. این گیاه را می‌توان به‌عنوان تک درخت زینتی در کنار دیوار و یا اطراف باغ استفاده نمود. برگ نو در فضای سبز به علت فرم پذیری خوب و رشد سریع و تراکم پذیری آن این درختچه به‌عنوان پرچین به‌منظور جدا کردن محوطه فضای سبز از معابر در پارک‌ها و رفیوژهای وسط و کنار خیابان کاربرد دارد. از این درختچه به‌عنوان جداکننده و تفکیک محوطه‌های جزئی باغ‌ها، ویلاها، پارک‌ها و… استفاده می‌کنند. همچنین به دلیل هرس پذیر بودن و امکان ایجاد اشکال مختلف می‌توان آن را برای پوشاندن سطوح سخت دیوارها و نرده‌ها و ایجاد دیوار سبز به کار برد. همچنین به‌منظور مخفی کردن بعضی از عناصر و اجزاء منظر که طراح تمایل به نمایش دادن آن ندارد دارای کاربرد است مثلاً طراح در نظر دارد سفتی و زمختی دیوار سیمانی یا پله‌های سیمانی پارک دیده نشود از برگ نو به‌عنوان پوشش سبز برای مخفی کردن دیوارها استفاده می‌شود. از دیگر مصارف این گیاه استفاده از آن به‌عنوان پایه پیوند گل‌هایی مانند یاس، مورد و لکستوروم می‌باشد. پیوند روی برگ نو در ارتفاعات مختلف و به‌صورت توپیاری از دیگر موارد استفاده از این گیاه است.

نیازهای اکولوژیکی

خاک

برگ نو توانایی رشد در هر شرایط خاکی را دارد و در انواع مختلفی از خاک‌های اسیدی و قلیایی با زهکش خوب می‌تواند رشد کند. خاک آن باید تا حدی مرطوب باشد. برگ نو مقاوم به آلودگی و باد است و نیاز به مراقبت خاصی ندارد.

دما

گیاه برگ نو می‌تواند دمای تا منفی 29 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

 

نور

درختچه برگ نو نیاز به آفتاب کامل یا سایه آفتاب دارد. برگ نوها معمولاً در مکان‌هایی با نور کامل خورشید رشد بهتری دارند. البته مکان‌های نیمه سایه، نیمه آفتاب را نیز تحمل می‌کنند ولی سرعت رشد آن‌ها کاهش می‌یابد.

آبیاری

گردوخاک صدمه زیادی به درختچه برگ نو نمی‌رساند ولی به‌طورکلی نیاز به آب زیاد داشته و در زمین‌های نسبتاً مرطوب رشد سریع و خوبی دارد.

تکثیر برگ نو

ازدیاد برگ نو معمولی توسط کشت بذرها و ریشه‌دار کردن قلمه‌ها صورت می‌گیرد. بذرها در اواخر پاییز جمع آوری شده و در اسفند ماه در بستر کشت ماسه لومی در عمق 1 سانتی‌متری کشت می‌شود. در صورت خشک شدن پوشش میوه، باید میوه‌ها را برای 48 ساعت در آب خیساند تا پوست آن‌ها راحت‌تر جدا شده و جوانه‌زنی بذرها بهتر صورت گیرد. دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذرها 10 تا 25 درجه سانتی‌گراد است. قلمه‌ها در بهار یا اواخر تابستان از شاخه‌های انتهایی در حال رشد برداشته می‌شوند. یکی از روش‌های فعال تکثیر طبیعی این گیاه پنجه‌زنی از پاجوش‌های قبلی درختچه است. ضمناً بذرهای تمیز شده آن را بایستی پیش از کاشت به مدت 2-3 ماه در دمای صفر تا ده درجه سانتی‌گراد، سرمادهی کرد.

آفات و بیماری‌های برگ نو

هیچ آفت و یا بیماری جدی متوجه این گیاه نیست ولی در خاک‌های بدون زهکشی بعد از مدتی دچار پوسیدگی ریشه می‌شود. همچنین می‌تواند به گال طوقه‌ای، لکه‌های برگی، پوسیدگی ریشه‌ای، سوختگی و سفیدک پودری مبتلا شود. همچنین می‌تواند توسط شته‌ها، نماتدها و کنه‌ها موردحمله قرار گیرد. به علت نیاز آبی بالا و میزبان اولیه بودن این گیاه برای بیماری قارچی پوسیدگی ریشه (آرمیلاریا) و انگل سس باید از کاشت انبوه آن در مناطق مرکزی ایران اجتناب گردد. لکه برگی و سفیدک پودری در محیط‌های سایه و بدون نور می‌تواند به برگ‌های این گیاه حمله کند. نوعی قارچ به نام سیتوسپورا روی درختچه برگ نو ایجاد بیماری فتیله نارنجی می‌کند. هنگام مشاهده علائم خسارت با یکی از سموم قارچ‌کش طبق دستور مصرف آن سم‌پاشی کرد.

وزن	20 گرم
نام فارسی	درخت برگ نو
نام انگلیسی	wild privet, European privet
نام علمی	Ligustrum vulgare
خانواده	زیتون (Oleaceae)