بذر توت فرنگی الکساندرا

نام‌های دیگر توت فرنگی که شاید نشنیده باشیم: چیلک، چلیک یا چیالک جنگلی، چَلَم و شالکَه. توت فرنگی الکساندرا یک توت فرنگی به رنگ قرمز است. طعم و مزه آن شبیه توت فرنگی گلخانه ای است. این توت برای تازه خوری و مربا و دسر کاربرد دارد.

کاشت

به‌طورکلی توت فرنگی از طریق پاجوش، رانر (رونده) و تقسیم ریشه تکثیر می‌شود و کاشت بذر بخصوص برای کاشت تجاری مناسب نیست و تنها برای یادگیری و آموزش، کارهای تحقیقاتی، کاشت خانگی و… از کاشت بذر بهره می‌برند. کاشت بذر توت فرنگی کمی مشکل بوده و به مبتدیان توصیه نمی‌شود ولی می‌توانید برای شروع در بسته‌های کوچک تهیه نموده و شروع به کاشت نمایید. معمولاً بذرها بدون رفع نیاز سرمایی نیز جوانه می‌زنند ولی سرما دادن به بذر قبل از کاشت باعث بالا رفتن درصد جوانه‌زنی و موفقیت خواهد شد. توت فرنگی نیاز سرمایی کوتاهی دارد. ابتدا بذرها را به مدت 10 تا 20 روز در یخچال قرار می‌دهیم. بذرها را با همان بسته‌بندی می‌توانید داخل یخچال قرار دهید یا اینکه آن‌ها را درون ظرف درب­دار شفاف که با پیت ماس پر شده است بکارید و سپس درون یخچال بگذارید.

گلدانی مناسب برای کاشت توت فرنگی در نظر می‌گیریم و با خاکی سبک آن را پر می‌کنیم. برای کاشت بذر توت فرنگی بهتر است از پیت ماس به‌تنهایی یا از ترکیب زیر استفاده نمایید: کوکوپیت 30 درصد + پیت ماس 50 درصد + 10 درصد ورمی کمپوست + 10 درصد پرلیت دانه‌ریز. خاک را در لیوان یک‌بار مصرف یا ظرف‌های درب دار شفاف یا سینی نشاء بریزید و خوب آبیاری کنید. سپس بذرها را روی خاک قرار دهید و روی آن را کمی پیت ماس بریزید تا بذرها مخفی شود ولی زیر خاک نرود سپس با اسپری (افشانه) آب را بر روی خاک بریزید. کف ظرف کاشت باید برای خروج اضافی آب و عبور هوا سوراخ به‌اندازه کافی داشته باشد. اکنون بر روی بستر کاشت مشمای پلاستیکی یا سلفون قرار دهید تا رطوبت خاک بالا رود. این کار به جوانه‌زنی و شکستن پوسته بذر کمک می‌کند.

تا قبل از جوانه‌زنی نباید اجازه دهید خاک خشک شود، آبیاری بیش‌ازحد هم باعث مرگ و خفگی جوانه می‌شود. گلدان را باید در جایی پرنور و به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا جوانه بزند. هنگامی‌که گیاه دارای سه برگ شد می‌توانید اقدام به جابجایی آن به گلدانی بزرگ‌تر کنید. بعد از گل دادن گیاه توت فرنگی اولین کار حذف گل‌های اولیه است این کار باعث می‌شود تا گیاه ریشه قوی‌تری را به وجود بیاورد. معمولاً 3 تا 4 ماه بعد از کاشت بذر باردهی بوته‌ها شروع می‌شود. البته اکثراً گیاه توت فرنگی در سال اول میوه تولید نمی‌کند. بعد از آماده شدن نشاءها آن‌ها را به باغچه یا گلدان بزرگ‌تر یا… منتقل کنید. برای کاشت در فضای باز آفتاب‌گیرترین نقطه از باغ را انتخاب کنید. می‌توانید از مالچ پاشی پای بوته‌های گیاه توت فرنگی برای کنترل رطوبت و گیاهان هرز بهره ببرید (می‌توان از کاه استفاده کرد)

این میوه امروزه اغلب به‌صورت هیدروپونیک (آبکشت) کشت می‌شود. ازآنجاکه در این نوع کشت اغلب شرایط محیط قابل‌کنترل است، نتیجه مطلوب‌تر است و میزان عملکرد به‌صورت چشمگیری افزایش خواهد داشت. البته تنش‌های موجود در طبیعت خود باعث افزایش طعم و بوی آن می‌شوند که با سیستم آبکشت این عطروطعم کاهش می‌یابد.

خواص

توت فرنگی حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان، ویتامین و مواد مغذی است. توت فرنگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، سرطان، فشارخون، یبوست و دیابت را کاهش می‌دهد. همچنین توت فرنگی به دلیل اینکه حاوی اسیدفولیک است، برای زنان باردار توصیه می‌شود. یک‌دانه توت فرنگی 100 گرمی شامل تقریباً 33 کیلوکالری انرژی، منبع عالی از ویتامین ث، منبع خوبی از منگنز است و میزان کمی از ویتامین‌های دیگر و مواد معدنی موردنیاز در رژیم غذایی را فراهم می‌کند.

توت فرنگی به دلیل دارا بودن فیتو کمیکال، اثرات مثبت بسیاری بر روی مغز می‌گذارد و می‌تواند اثرات نامطلوب پیری بر مغز را کاهش دهد. توت‌فرنگی میوه‌ای نسبتاً جدید است که تا 250–300 سال قبل به این شکل امروزی وجود نداشت و بیشتر موارد استفاده دارویی داشته است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت‌فرنگی‌های وحشی از جنگل به زمین زراعتی منتقل شد و از آن به‌عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگل‌های شمال ایران توت فرنگی وحشی به‌طور فراوان یافت می‌شود. به نظر می‌رسد که اولین رقم اصلاح‌شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد.