سولوپتاس یکی از پرکاربردترین و بیضررترین کودهای معدنی و غیر آلی میباشد که برای رشد و نموی بهتر هر گیاه و درختی لازم و ضروری است. سولوپتاس از کاتیونهای پتاسیم و آنیونهای سولفات تشکیل شده است، بهطورکلی پتاسیم در افزایش سرعت فتوسنتز، نقلوانتقال بهتر مواد غذایی پروتئین و آمینواسیدها در ساقهها و آوندهای گیاه، افزایش مقاومت میوهها و گیاهان در برابر سرما و گرما و شوری و … تأثیر زیادی دارد، همچنین آنیونهای سولفات حاوی مقادیر زیادی گوگرد بوده که برای تغذیه بهتر گیاهان و افزایش سرعت رشد و فتوسنتز آنها مؤثر است.
اهمیت سولوپتاس
جالب است بدانید که در ساختار هیچیک از گیاهان برگها و درختان و میوهها عنصر پتاسیم بهصورت قابلتوجهی وجود ندارد، اما این عنصر نقش بسیار حیاتی در رشد گیاهان و درختان دارد. عنصر پتاسیم سرعت انتقال کربوهیدراتها آمینواسیدها و سایر ریزمغذیها را در ساقهها و برگهای گیاه افزایش خواهد داد و بدین ترتیب زمان رسیدن میوهها را سرعت خواهد بخشید، همچنین با افزایش ضخامت دیواره ساقهها باعث مقاوم شدن آنها در برابر سرما و گرما، انواع تنشهای طبیعی مانند باد و باران و طوفان و تگرگ خواهد شد.
درختانی که با کمبود سولفات پتاسیم روبرو هستند اکثر میوههای آن پس از رسیدن و یا در حالت نرسیده به ریزش میشوند چون ساقههای میوه توانایی نگهداری آنها را ندارند، همچنین برگهای انتهایی درختان و گیاهان دچار زردی میشوند که از علائم عدم رسیدن مواد غذایی به آنها است. بنابراین برای جلوگیری از چنین مشکلاتی استفاده همه ساله از سولوپتاس بسیار مهم میباشد.
مزایای سولوپتاس
همانطور که اشاره شد سولوپتاس بیضررترین کود شیمیایی است که تاکنون شناخته شده است چرا که این کود کاملاً عاری از نیتروژن است و بهصورت ۱۰۰% در آب حل میشود یعنی هیچ مواد مضری از خود برجای نمیگذارد. با توجه به حلالیت بالای سولوپتاس امکان استفاده از آن در حالت محلولپاشی نیز بهراحتی ممکن خواهد شد و هیچ رسوبی را نیز در ابزار سمپاشی بر جای نمیگذارد. این کود برخلاف سایر کودها هم در خاکهای اسیدی و هم در خاکهای قلیایی کاربرد دارد یعنی با هر نوع ph سازگار است و در هر نوع خاکی میتوان از آن استفاده نمود، یعنی در خاکهای قلیایی با کاهش میزان بازی خاک باعث جذب بهتر مواد مغذی و سایر عناصر و مواد معدنی توسط گیاه خواهد شد و در خاکهای اسیدی نیز همین عملکرد را خواهد داشت.
همچنین در خاکهایی که نیترات بالایی دارند، موجب کاهش نیترات آن خواهد شد و در نتیجه مانع از کوچک ماندن یا افت کیفیت میوهها میشود. خاک برخی از مناطق به دلیل سبک بودن وزن خود، قابلیت آبشویی بالایی دارند یعنی با کمترین میزان آبدهی عناصر و مواد معدنی موجود در خاک همراه با آب شسته میشوند، اما این کود سبب سنگین شدن خاک شده و مانع است شسته شدن عناصر موجود در خاک توسط آب خواهد شد. سولفات پتاسیم را به سه روش پودری، مایع و محلولپاشی میتوان کود دهی کرد، این کود در هر سه حالت نیز کاملاً جذب درخت خواهد شد و هیچگونه مشکلی نیست ایجاد نخواهد کرد، اما در مورد سایر کودها، باقیمانده آنها پس از محلولپاشی بر روی شاخ و برگها مشاهده میشود.
سولوپتاس چطور به رشد بهتر گیاهان و درختان کمک میکند؟
همانطور که اشاره شد کاتیون پتاسیم موجود در سولوپتاس و همچنین آنیون سولفات آن تأثیر زیادی در افزایش سرعت فتوسنتز و جذب مواد غذایی به ساقهها و برگهای گیاهان را دارند، اما این مکانیزم ها چطور انجام میشود؟ در ادامه با هر یک از مکانیزم های مواد موجود در سولوپتاس آشنا خواهید شد:
الف- تأثیر پتاسیم بر افزایش فتوسنتز گیاه
همانطور که میدانید گیاهان از طریق نور خورشید، دی اکسید کربن و آب موجود در خود را تبدیل به قند میکنند. ATP جزء فرآوردههایی است که از طریق فتوسنتز گیاه به دست میآید و بهعنوان یک منبع انرژی برای انجام موفقیتآمیز بسیاری از فعالیتهای فیزیکی و شیمیایی گیاه لازم است، اما برای اینکه این انرژی به قسمتهای مختلف گیاه منتقل شود نیاز به بار الکتریکی خواهد داشت که از طریق کاتیونهای پتاسیوم یا همان K+ تأمین خواهد شد، پس اگر پتاسیم موجود در گیاه نیز کم باشد سرعت فتوسنتز آن نیز کاهش خواهد یافت.
ب- کمک به انتقال قند در قسمت مختلف گیاه
همچنین برای انتقال قند تولید شده از طریق آوندها به قسمتهای مختلف یک گیاه از جمله ساقهها و برگها نیاز به همان انرژی ATP است، پس اگر کاتیون پتاسیم گیاه کم باشد، میزان انتقال قند نیز کاهش خواهد یافت و در نتیجه میوههای درختان نیز بیطعم و نیمه رسیده خواهم ماند.
ج- کمک به انتقال مواد غذایی
همین کاتیون و انرژی تولید شده، به کمک یکدیگر انواع مواد معدنی، پروتئینها، آمینواسیدها و کربوهیدراتهای موردنیاز گیاه را از طریق آوندها به سراسر قسمتهای یک گیاه میرسانند و موجب شادابی و سرسبزی تمامی قسمتهای آن خواهد شد، پس از زرد شدن برگهای انتهایی درختان و گیاهان شما نشان از کمبود کاتیون پتاسیم یعنی K+ است.
د- کمک به سنتز پروتئین
برای شکستن مولکولهای آمینواسیدها و تبدیل آنها به ترکیبات پروتئینی کوچکتر نیاز به آنزیم نیترات ردوکتاز خواهد بود که کاتیون پتاسیم نقش به سزایی در فعالیت و سنتز این آنزیم دارد. پس اگر گیاهان با کمبود پتاسیم مواجه شوند این آنزیم نیز بهدرستی فعالیت خواهد کرد و در نتیجه نیتراتها و آمینواسیدهای خام در قسمت انتهای گیاه باقی خواهد ماند و در صورت تغذیه حیوانات و انسان از این گیاهان و سبزیجات سموم زیادی وارد بدن آنها خواهد شد که بسیار خطرناک نیز است.
ه- افزایش مقاومت گیاه در برابر شوری
تحقیقات دانشمندان نشان داده که افزایش مقدار سولفات پتاسیم در خاک شور، سبب افزایش تحمل گیاهان در آن خاک خواهد شد. بدینصورت که هنگام آبدهی خاک، نمک موجود در آن به کاتیونهای سدیم و آنیونهای کلر تبدیل میشود و در صورت وجود پتاسیم سولفات در آن خاک، کاتیونهای پتاسیم به خنثی کردن آنیونهای کلر مشغول خواهند شد و در نتیجه باعث افزایش تحمل گیاه در برابر شوری خواهد شد. پس اگر میزان پتاسیم سولفات بسیار بیشتر از میزان نمک موجود در خاک باشد تحمل گیاه بسیار افزایش یافته و در نتیجه رشد و باروری آن نیز بهراحتی امکانپذیر خواهد بود. لازم است بدانید که کلر یکی از عوامل از بین برنده حیات گیاهان است.
و- افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات
آفات زمانی جذب گیاهان و درختان خواهد شد که ورود به ساقهها و برگهای آن بهراحتی ممکن باشد، کاتیون پتاسیم و آنیونهای گوگرد از طریق مقاومسازی ساقهها و شاخهها، روند ورود آفات به داخل درخت یا گیاه را با مشکل روبرو میسازد و از این طریق مقاومت گیاه در برابر آفات و شتهها افزایش مییابد.
علائم کمبود سولفات پتاسیم
از مهمترین علائمی که در اثر کمبود پتاسیم در گیاهان و درختان بروز میکند میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
الف- ساقههای گیاهان بهصورت کوتاه خواهند بود و فاصلههای گرههای بین ساقهها بیشتر نزدیک به هم خواهند بود، به عبارتی میتوان گفت که کوچک ماندن گیاهان یکی از علائم کمبود پتاسیم میباشد.
ب- به دلیل عدم تغذیه کافی برگهای انتهایی بهخصوص برگهای پیرتر، بهصورت زرد رنگ خواهند بود و از لبهها شروع به خشک شدن خواهند کرد. همچنین شاخها نیز از انتها شروع به خشک شدن میکنند.
ج- کوچک ماندن میوهها، ریزش بیشازحد و بیطعم بودن آنها از علائم کمبود پتاسیم است.
د- اگر گیاه در اثر کوچکترین سرما مقاومت خود را از دست داده و دچار سرمازدگی شود، میتوان به کمبود پتاسیم در آن پی برد.
ه- وجود آفات زیاد بر روی شاخ و برگها یکی دیگر از علائم کمبود پتاسیم است.
و- کمبود پتاسیم در برگهای پهن سبب زردی و سوختگی لبههای آن خواهد شد ولی در برگهای تیز حالتی قرمز رنگ به آنها خواهد داد.
علل کمبود سولفات پتاسیم در خاک
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که بیش از ۲۵ درصد خاک ایران با کمبود مواد معدنی از جمله پتاسیوم روبروست و عوامل زیادی در این کمبود دخیل هستند که مهمترین آنها به عبارت زیر است:
۱- ph بالای خاک مانع جذب پتاسیم توسط گیاهان میشود.
۲- وزش بادهای شدید و آبدهی زیاد خاک موجب از بین رفتن میزان پتاسیم موجود در سطح خاک میشود.
۳- مقدار زیادی از پتاسیم موجود در خاک در اعماق زیرین آن است که ریشه گیاه قادر به دریافت و تغذیه از آن نیست.
۴- وجود مقدار زیادی نیترات در خاک مانع جذب پتاسیم توسط ریشه گیاه میشود.
۵- حضور مقادیر زیادی از سایر مواد معدنی مانع از دسترسی ریشه گیاه یا درخت به پتاسیم موجود در خاک میشود.
۶- وجود مقادیر زیاد شن و ماسه در خاک، میزان حاصلخیزی آن را پایین آورده و در نتیجه درصد پتاسیم موجود در آن نیز کاهش مییابد.
نحوه استفاده از سولفات پتاسیم از زمان مناسب کود دهی
بهمنظور افزایش باروری میوهها و جلوگیری از کمبود پتاسیم در خاک، عملیات کود دهی را قبل از شروع رشد میوهها یعنی در اوایل بهار و در حین رشد میوهها میتوان انجام داد. سولوپتاس به سه روش پودری، محلول در آب و محلولپاشی قابل انجام است، شما با توجه به نیاز خود میتوانید هر یک از اشکال این کود را استفاده کنید. معمولاً به ازای هر درخت به ۱۰۰ الی ۱۵۰ گرم کود سولفات پتاسیم احتیاج است و در هر هکتار زمین نیز بین ۱۰ الی ۱۵ کیلوگرم از این کود مورداستفاده قرار خواهد گرفت و در حالت محلولپاشی نیست با به ۱۰۰ الی ۱۲۰ گرم از این کود را در یک لیتر آب حل کنید. لطفاً دقت کنید که سولفات پتاسیم با کودهایی که حاوی کلسیم و مس و سایر فلزات سنگین باشد تداخل داشته و مانع جذب آن خواهد شد بنابراین هنگام استفاده به این نکته نیز توجه کنید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.