بذر گل جعفری مینیاتوری الوان

گل جعفری از خانواده آفتابگردان و گیاهی است یک‌ساله تا چندساله که در صورت فراهم آوردن شرایط نگهداری می‌تواند تا چند سال به گلدهی ادامه دهد. گل جعفری بیش از ۵۰ گونه دارد که مناسب‌ترین گونه‌های آن برای پرورش جعفری فرانسه (گل کوچک) و جعفری مکزیکی (گل بزرگ) هستند. رنگ گل‌ها عموماً زرد و نارنجی هستند که در گل کوچک زرد طلایی است. ارتفاع گل‌های گل کوچک بین ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر و گل بزرگ بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر رشد می‌کند حداکثر رشد این گل‌ها در سال دوم اتفاق می‌افتد. گل‌دهی جعفری از اواخر بهار تا فصل سرما است که در گرمای مرداد کمی از گلدهی گیاه کم می‌شود و سپس با فروکش کردن حرارت مجدداً گیاه به گل می‌نشیند و تا شروع فصل سرما گلدهی ادامه پیدا می‌کند.

نیازها و پرورش گل جعفری

آبیاری: به میزان آب متوسط نیاز دارد یعنی نباید سطح بستر خاک خشک شود و یا از طرفی نباید در آبیاری آن زیاده‌روی کرد. بنابراین بهتر است هر زمان که سطح خاک رطوبت خود را از دست داد نسبت به آبیاری آن اقدام کرد. البته این گیاه دورهای کوتاه خشکی را نیز به‌خوبی تحمل می‌کند.

نور: به مکانی با نور کامل و حداقل ۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. کمبود نور یکی از دلایل عدم گلدهی این گیاه و یا ریز شدن و حتی ریزش غنچه‌های گل است. البته اگر دما در تابستان بسیار بالا می‌رود بهتر است مکان کاشت این گیاه به‌گونه‌ای باشد که در بعدازظهر از سایه برخورد شود. محیط گرم و نور شدید نیز از دلایل کوچک ماندن گل‌ها و ضخیم شدن برگسار و همچنین سوختگی نوک و حاشیه برگ‌ها است.

دما: برای دستیابی به بهترین کیفیت گل دمای ۲۲-۱۸ درجه سانتی‌گراد در طی روز و ۱۸- ۱۵ در طی شب موردنیاز است. گیاه جعفری می‌توان در مناطقی که سرمای زمستان در طیف ۴ درجه الی ۷- در جه سانتی‌گراد می‌تواند به زندگی خود ادامه دهد و در واقع به شکل چندساله زندگی کند. البته گلدهی مناسب این گیاه در سال بعد بستگی به انجام هرس در زمان مناسب دارد که در قسمت هرس توضیح داده‌ام.

خاک: به خاکی با زهکش خوب که اضافه آب حاصل از آبیاری را عبور داده و در خود نگه ندارد، نیاز دارد. بنابراین می‌توان از مخلوط خاک‌برگ+ خاک معمولی + کود بسیار پوسیده گاوی استفاده کرد.

هرس: این گیاه را به شیوه‌ای می‌توان هرس کرد که مدت‌زمان گلدهی آن را افزایش داد البته این کار را باید در زمان مناسبی انجام داد. بدین‌صورت که زمانی که جوانه انتهایی شکل گرفت و بسیار کوچک بود (قبل از باز شدن گل‌ها)، می‌توان آن را به همراه جفت برگ زیرین آن از گیاه مادری جدا کرد. در طی فصل گلدهی نیز جداسازی گل‌های پژمرده منجر به طولانی‌تر شدن مدت‌زمان گلدهی گیاه خواهد شد زیرا انرژی گیاه به‌جای اینکه صرف تولید بذر شود، صرف تولید گل‌های جدید خواهد شد.

در صورت نگهداری این گیاه به شکل چندساله، ساقه‌های بسیار بلند این گیاه را که گلدهی داشته‌اند و گلدهی آنها تمام شده است را می‌توان از فاصله نیم سانتیمتری از نزدیک‌ترین انشعاب در نواحی پایین‌تر ساقه قطع کرد. انشعابات زیرین شروع به رشد می‌کنند و مجدداً گلدهی خواهند داشت.

تغذیه و کوددهی: در طی فصل رشد نیز می‌توان از کودهای محلول با فرمول ۱۵-۱۵-۱۵ هر ۴-۳ هفته یک‌بار استفاده کرد.

روش تکثیر گل جعفری

کاشت بذر راه اصلی تکثیر این گیاه است. بذرها را می‌توان بعد از گذر خطر یخبندان و سرما در فصل بهار در بستر اصلی کاشت و یا اگر بخواهیم گل‌های گیاه را زودتر از حد معمول داشته باشیم می‌توان ۸-۶ هفته قبل از برطرف شدن سرمای زمستانه و البته در محیط داخلی منزل نسبت به کاشت بذرهای گیاه اقدام کنیم و گیاهان جوان را بعد از گذران زمستان به محیط باز بیرون از خانه منتقل کنیم که در چنین شرایطی یک یا دو هفته بعد از زمان انتقال و جابجایی شاهد گلدهی بسیار خوب این گیاهان خواهیم بود.

برای کاشت بذرها می‌توان از مخلوط خاک‌برگ و خاک معمولی استفاده کرد و روی بذرها را با لایه نازکی از خاک پوشاند. بذرهای این گیاه برای جوانه‌زنی به نور نیاز ندارند. جوانه‌زنی بذرها در ۲۶-۲۴ درجه سانتی‌گراد در طی ۷-۵ روز روی می‌دهد. بعد از جوانه‌زنی بذرها می‌توان دما را تا ۲۱-۱۹ درجه سانتی‌گراد پایین آورد. ۷-۶ هفته بعد از جوانه‌زنی بذرها، گیاه به‌قدر کافی بزرگ می‌شود که بتواند گل بدهد.

آفات و بیماری

گفته می‌شود که گیاه جعفری به دلیل عطری که دارد می‌تواند برخی از آفات را خودبه‌خود دفع کرده و به آنان دچار نشود. به همین دلیل گاهی در برخی از مناطق کشاورزان ترجیح می‌دهند که این گیاه را در کنار گیاهانی مانند گوجه‌فرنگی، فلفل قرمز، بادمجان، سیب‌زمینی و تنباکو بکارند تا میزان فعالیت آفات در محصولاتشان کاهش یابد که البته مطالعات آزمایشگاه و علمی هنوز مؤثر بودن این مسئله را اثبات نکرده‌اند. اما این تحقیقات به تأثیر مثبت جعفری فرانسوی بر روی کاهش فعالیت نماتدهایی که در خاک فعالیت می‌کنند اشاره کرده‌اند. از بین آفات باید مراقب کنه تارعنکبوتی (بخصوص در هوای گرم و مرطوب) و تریپس بود. بیماری‌هایی همانند سفیدک پودری، بوترتیس و لکه برگی نیز از جمله بیماری‌هایی هستند که در شرایط عدم تهویه مناسب هوا در اطراف گیاهان، آبیاری بیش‌ازاندازه و خیس ماندن برگسار گیاه بخصوص در طی شب تا صبح ممکن است شیوع یابد.

خواص داروئی گل جعفری

• از گل‌های گیاه گل جعفری برای معالجه ناراحتی‌های چشم و برای التیام زخم‌های بد و سخت استفاده می‌شود
• در استعمال داخلی برای تصفیه خون مفید است
• از عصاره گیاه برای قطع خون بواسیر خونی و تسکین درد ماهیچه‌ها استفاده می‌شود
• له‌شده برگ‌های آن را برای تحلیل دانه‌های جلدی و التیام جوش و کورک و کفگیرک به کار می‌برند
• از جوشانده گل‌های گل جعفری برای رفع سرماخوردگی استفاده می‌شود
• برای تقویت و افزایش بینایی می‌خورند.
• از جوشانده گل‌های جعفری به‌عنوان بادشکن مصرف می‌شود.