بذر درختچه پیراکانتا قرمز

پیرکانترا کوکسینیا که با در ایران نام پیرکانترا میوه قرمز، شیرخشت آتشین یا خار مصری نیز شناخته می‌شود درختی تزیینی و زیبا است که گل‌های زیبای سفید رنگی دارد. این گل‌ها در زمان شکفتن منظره زیبایی را پدید می‌آورند. این گل‌ها در فصل پاییز و زمستان به میوه تبدیل می‌شوند. پیراکانتا قابلیت کشت به‌صورت بونسای را دارد. پیراکانتا به‌صورت بونسای بسیار زیبا بوده و برای تزیین خانه و ادارات استفاده می‌شود. در زمستان خوشه‌های گل‌های سفید آن بسیار جذاب است و از ابتدای عمر گیاه بر شاخسارانش شکفته می‌شوند. پیراکانتا ساقه‌های خاردار و برگ‌های سبز برّاق دارد. پیراکانتا بیشتر به‌منظور حائل و حریم گیاهی به‌ویژه در نواحی سردتر کشت می‌شود. میوه این گیاه شبیه آلبالو و به رنگ قرمز است. در طول پاییز و زمستان میوه‌های خوشه‌ای و آلبالو مانند نارنجی یا سرخ خار آتشین این درخت جلوه زیبایی به باغ داده و باعث جذب پرندگان می‌شود. این امر موجب پراکنده شدن بذر گیاه می‌گردد. ارتفاع پیراکانتا به 6 متر نیز می‌رسد.

پیراکانتا درختی دارای عمر بالایی و مستحکمی است که در برابر بادهای شدید مقاوم است. پیراکانتا به‌صورت درختچه‌ای کوچک رشد می‌کند. این گیاه برای کاشت در فضای کوچک مناسب است زیرا فضای زیادی را اشغال نمی‌کند. در صورتی که باغچه‌ای برای کاشت پیراکانتا ندارید، آن را به‌صورت گلدانی نگهداری نموده و روی تراس قرار دهید. از این گیاه می‌توان به‌عنوان یک گیاه پوششی نیز استفاده کرد. اقلام فراوان این گیاه با عمر طولانی در نواحی خنک در دسترس است. اگرچه غالباً برای ایجاد حریم و حائل به کار برده می‌شود، اما می‌تواند داربستی شود. ارتفاع پیراکانتا بعد از 5 تا 10 سال به 3 تا 5 متر می‌رسد.

برگ‌های پیراکانتا بیضی شکل و با حاشیه‌های صاف است. گل‌های آن سفیدرنگ و معطر بوده و شبیه خوشه روی شاخه کنار هم قرار گرفته‌اند که در اواخر بهار شکوفا می‌شوند. گلدهی پیراکانتا فصل بهار است. میوه‌های آن نارنجی، قرمز و گاهی زرد رنگ است که در پاییز و زمستان ظاهر می‌شوند و باعث می‌شود در این فصول درخت آتشین به نظر برسد به همین دلیل به آن شیرخشت آتشین می‌گویند.

خاک پیراکانتا

پیراکانتا انواع گوناگونی از خاک‌ها تحمل کرده و تقریباً در هر نوع خاکی رشد می‌کند ولی خاک‌های غنی‌شده با کود آلی و حاصلخیز مناسب کشت این گیاه است. خاک باید از زهکشی مناسبی برخوردار باشد.

نور پیراکانتا

پیراکانتا از گیاهان آفتاب دوست است که برای رشد به آفتاب کامل نیاز دارد و به باد تحمل نشان می‌دهد و به‌عنوان بادشکن و پرچین و حائل پرورش داده می‌شود.

دما پیراکانتا

پیراکانتا بهترین رشد و نمو را در آب‌وهوای سرد و مرطوب دارد و دمای مناطق معتدل و مرطوب را می‌پسندد. دمای بین 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد مناسب است.

آبیاری پیراکانتا

پیراکانتا برای رشد به آبیاری متوسطی نیاز دارد. پیراکانتا در کل به خشکی مقاوم است ولی آبیاری منظم به رشد و باردهی بهتر آن کمک می‌کند. به گیاهان جوان تازه کاشته شده پیرکانتا به‌طور منظم آب بدهید، اما بوته‌های جاافتاده دوره‌های طولانی خشکی را به‌سلامت از سر می‌گذرانند. اگر هر 2 تا 3 هفته یک‌بار آبیاری سنگین بشوند نشو و نمای خوبی را خواهد داشت.

کوددهی پیراکانتا

پیراکانتا نیازی به کوددهی ندارد اما در بهار می‌توان کود یا غذای کامل گیاهی را در زمین به کار برد.

کاشت پیراکانتا

پیرکانترا از طریق بذر و قلمه تکثیر می‌شود. بذر پیراکانتا در برابر سرما واکنش نشان داده و نیاز به گذران دوره سرما برای جوانه‌زنی دارند. بذر پیراکانتا دوره کمون طولانی دارد پس باید صبر کرد تا این دوره به پایان برسد و پس از آن دوره جوانه‌زنی بسیار آسان است. برای سرمادهی ابتدا بذرها را به همراه مقداری کمپوست یا خاک اره مرطوب در کیسه‌ای نایلونی مثل کیسه فریزر (استفاده از پلاستیک‌های زیپ‌دار مناسب است چون اجازه‌ی کمی تبادل هوا را می‌دهد) قرار داده و سپس در کیسه را بسته و به مدت 60 روز در یخچال قرار دهید. روی کیسه تاریخ را بنویسید تا زمان شروع را فراموش نکنید. احتمال دارد که برخی بذرها درون کیسه جوانه بزنند، اگر این اتفاق افتاد آن‌ها را با دقت از کیسه بیرون آورید و بکارید.

در کشت بذری بذرها را در آب گرم را به مدت 24 تا 48 ساعت خیس کرده، سپس اجازه دهید خشک شوند. سپس بذرها را در خاکی نرم و کاملاً خیس در عمق 2 سانتی بکارید. فاصله کاشت بذر 1.5 تا 3 متر است. پس از کاشت بذر روی آن را با لایه نازکی از کود و خاک نرم بپوشانید و گیاه را آبیاری کنید طوری که مرطوب شود. تا زمان جوانه‌زنی سطح خاک را مرطوب نگه‌دارید. هر زمان سطح خاک خشک شد کمی با آبپاش مرطوب کنید و تا زمان سبز شدن بذرها مرطوب نگاه دارید. پس از گذشت مدت زمانی بذر جوانه می‌زند و سر از خاک بیرون می‌آورد و شروع به رشد می‌کند. گیاه مقاومی است. رشد کند تا متوسطی دارد. قابلیت کشت در بیشتر مناطق ایران را دارد. محیط بهتر است روشن باشد اما به دور از نور مستقیم آفتاب و دما نیز بالای 24 درجه باشد. معمولاً بذرها طی شرایط مناسب بین 30 تا 60 روز جوانه خواهند زد.

برای کاشت گلدانی، بذرها را پس از پایان دوره سرمادهی در یک گلدان حاوی کمپوست در عمق 5 میلی‌متری بکارید. سپس گلدان را در مکان گرم با دمای در حد دمای اتاق نگهداری کنید تا جوانه‌زنی ظرف یک یا دو هفته آغاز شود. بذرهای تازه کشت شده را در دمای بالاتر از 25 درجه‌ی سانتی‌گراد قرار ندهید در غیر این صورت خواب ثانویه ممکن است اتفاق بیافتد و بذرها جوانه نمی‌زنند تا زمانی که دوباره دوره‌ی سرما را طی کنند. خاک گلدان را همیشه مرطوب نگه دارید. علف‌های هرز را از بین ببرید. پیراکانتا در سال اول معمولاً بین 15 تا 30 سانتی‌متر رشد می‌کنند. بهتر است نهال‌ها را به مدت یک یا دو سال در گلدان نگه دارید سپس به مکان دائمی‌شان منتقل کنید.

هرس پیراکانتا

پیراکانتا در شاخه‌های دوساله گل می‌دهد. بنابراین این شاخه‌ها را باید هنگام هرس موردتوجه قرار دهیم. هرس کردن شاخه‌ها باید با احتیاط انجام شود تا برای تنه گیاه مشکلی ایجاد نشود. در هنگام هرس از دستکش ضخیم استفاده کنید زیرا پیراکانتا خارهای بسیار بلند و تیزی دارد. پیراکانتا با تولید شاخ و برگ جدید و نو در برابر هرس بی‌رویه واکنش نشان می‌دهد.

بهتر است در اولین دوره کاشت هرس انجام شود. پیراکانتا در سطح دیوار می‌تواند رشد کند. پیراکانتا می‌تواند به‌عنوان پایه چوبی برای رشد نهال نیز استفاده شود. به‌طورکلی هرس منجر به نمایان شدن میوه‌ها و همچنین شکل مناسب درختچه می‌شود. اگر می‌خواهید گیاه رشد بیشتری داشته باشد، باید یک شاخه جدید و با طراوت را به تنه اصلی بچسبانید و زمانی که این شاخه‌ها انعطاف‌پذیر شدند، می‌توانید از آن‌ها در یک قاب استفاده کنید. هرس تمام شاخ و برگ گیاه باعث می‌شود در اواخر تابستان شاخه‌هایی در تنه اصلی ایجاد شود و هنگام هرس باید چند برگ روی شاخه‌هایی که میوه دارند باقی بگذاریم.

بیماری‌ها و آفات پیراکانتا

این امکان وجود دارد حشراتی مثل بید و شته به پیراکانتا حمله کنند. پیراکانتا از پوست پوست شدن و آتش سوختگی نیز رنج می‌برد. کمبود میوه می‌تواند به دلایل زیر باشد:

یک) تشنگی

این مورد می‌تواند به علت مواجه با گرمای شدید باشد و نتیجه نیز میوه‌های زودرس است ولو اینکه گرده‌افشانی خوبی انجام شده باشد. آبیاری در شرایط خشک و آفتابی باید 10 روز یک‌بار انجام شود تا در اواخر تابستان شاهد تغییر رنگ میوه باشیم.

دو) کمبود انرژی

گیاه ضعیف و کم‌توان تنها رشد سالانه خواهد داشت بدون هیچ میوه‌ای به همین دلیل باید تمام شرایط رشد گیاه فراهم باشد و اجازه ندهیم دچار بیماری شود چرا که توانایی مقابله با بیماری و انواع آفت را ندارد. یخبندان اواخر بهار می‌تواند به گل آسیب برساند و تا زمانی که مشکل حل نشود آسیب باقی خواهد ماند و همچنین ممکن است این سرما اجازه گلدهی و باردهی به درختچه را ندهد.

سه) هرس بیش از حد

گیاهانی که در سطح دیوار رشد می‌کنند باید هرساله با قیچی باغبانی هرس شوند تا ظاهر منظمی داشته باشند. لازم به ذکر است که شاخه‌های دارای گل و میوه را هم می‌توان هرس کرد. اگر میوه این درختچه را می‌خواهید نیاز به هرس کل گیاه نیست بلکه باید هرس جزئی انجام شود.

چهار) گرده افشانی ضعیف

بادهای شدید (این بادها هم گیاهان را دچار مشکل می‌کنند وهم جلوی عملکرد حشرات را می‌گیرند)، آب‌وهوای سرد بهاری، گلدهی در یک دوره مرطوب و حشراتی که عملکرد ضعیفی دارند همانند زنبور می‌توانند از دلایل گرده افشانی ضعیف باشند.

پنج) عدم تغذیه

پتاسیم (پتاس) به گلدهی و باردهی کمک به سزایی می‌کند. افزودن سولفات پتاس به میزان 30 گرم در هر مترمربع، کود گوجه فرنگی یا پلت سنفیتون در اوایل بهار منجر به گسترش حداقل 1 متری پهنای درختچه می‌شود.

وزن	20 گرم
نام فارسی	پیراکانتا قرمز
نام علمی	Pyracantha coccinea
خانواده	Roseaceae