گل میمون گیاهی است چندساله، بومی مناطق مدیترانه که با توجه به منطقه آب و هوایی که در آن کشت میشود، بهصورت گیاه یکساله یا دو ساله کشت میشود. اگر در منطقهای کشت شود که زمستان سرد است، بهصورت یکساله و اگر در منطقهای کشت شود که سرمای زمستان ملایم است، بهصورت دو ساله کشت میشود. گلهای این گیاه دارای پنج گلبرگ به رنگهای صورتی و ارغوانی است به حالت خوشهای بر روی شاخه قرار دارند. برگهای آن نیزهای شکل و صاف است. این گیاه از نظر ارتفاع، پاکوتاه، پابلند و متوسط است. علت نامگذاری این گیاه به اسم Snapdragon این است که کلمه Snap به معنی گاز گرفتن و dragon به معنی اژدهاست که به این معنی است که این گل در حالت عادی بسته است وقتی پایین گل را فشار دهیم، دهانه آن باز میشود که مانند دهان اژدهاست. از طرف دیگر علت نامگذاری آن به گل میمون در زبان فارسی این است که بذرهای آن شبیه سر میمون است.
ارتفاع این گیاه در واریتههای مختلف بین ده سانتیمتر تا یک متر متغیر است. از فرمهای بلند آن برای گل بریده و از فرمهای کوتاه آن برای کاشت در حاشیه باغچهها میتوان استفاده کرد. گل میمون برای رشد و گلدهی به نور کافی احتیاج دارد. بنابراین بایستی در محل آفتابگیر در باغچه کاشته شود. خاک باغچه باید بایستی قوی و دارای زهکشی خوبی باشد. فاصله کاشت نسبت به طول گیاه فرق میکند معمولاً فرمهای کوتاه را با فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتری و فرمهای بلند را با فاصله ۵۰ ۴۰سانتیمتری میکارند، این رقم پابلند بوده و بهتر است با فواصل ۵۰سانتیمتر از یکدیگر کاشته شود. چون بذرها در عمق کم کاشته میشوند حتماً تا قبل جوانهزنی روزی دو بار با افشانه خاک را خیس کنید و اجازه ندهید هرگز خشک شود.
برای طولانی شدن طول گلدهی گلها را میبرند و از آن بهعنوان گل بریده استفاده میکنند یا بعد از پژمرده شدن و قبل از تشکیل بذر آنها را قیچی میکنند. زمانی که گیاه بعد از مدتی گل دادن فرم شاداب و جوان خود را از دست داد آن را از محل نزدیک به زمین قیچی کرده و سپس با یک کود مایع آن را کودپاشی میکنند. در این صورت گیاه از نو شروع به رشد و فعالیت کرده و گلهای خوبی خواهد داد. گل میمون را در گلدان نیز میتوان پرورش داده و نسبت به زمان کاشت بذر در فصول مختلف در گلخانه به گل مینشیند. درصورتیکه فرمهای بلند آن برای گل بریده پرورش داده شده باشند، میتوان بعد از جابجا کردن نشاها آنها را در گلخانهای که حداقل درجه حرارت آن بین –۷ و ۴ درجه سانتیگراد باشد قرار داد و در فصل زمستان از گلهای آن استفاده کرد. یکی از بیماریهای رایج در گل میمون بیماری قارچی زنگ است که بهسرعت در گیاه پیشرفت میکنند. لکههای قهوهای رنگ پودر مانند که در زیر برگ و در روی ساقه ظاهر میشود از علائم بیماری هستند. آفت شته نیز معمولاً روی شاخههای جوان بچشم میخورد که میتوان با استفاده از سمهایی که در بازار موجود است نسبت به سمپاشی اقدام کرد.
در مناطق با زمستان شدید بهصورت یکساله و در مناطقی که زمستان ملایمی دارند بهصورت دو ساله کشت میشود. فضایی را که برای کاشت انتخاب میکنید باید روزانه دارای ۵ تا ۶ ساعت نور خورشید باشد، این گیاه نیم سایه را نیز میتواند تحمل کند. گل میمون خنکی را بیشتر میپسندد و گلدهی بهتری دارد، در فصل تابستان گلدهی آن کاهش مییابد. آبیاری گیاه بالغ میمون باید بهگونهای باشد که هنگامیکه خاک خشک شد مجدد آبیاری شود، آبیاری زودهنگام و زیاد باعث پوسیدن ریشهها میشود.
کاشت
گل میمون برای رشد و گلدهی به نور کافی احتیاج دارد؛ بنابراین بایستی در محل آفتابگیر در باغچه کاشته شود. خاک باغچه باید بایستی قوی و دارای زهکشی خوبی باشد. فاصله کاشت نسبت به طول گیاه فرق میکند. معمولاً فرمهای کوتاه را با فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتری و فرمهای بلند را با فاصله ۵۰-۴۰ سانتیمتری میکارند. برای طولانی شدن طول گلدهی گلها را میبرند و از آن بهعنوان گل بریده استفاده میکنند یا بعد از پژمرده شدن و قبل از تشکیل بذر آنها را قیچی میکنند. زمانی که گیاه بعد از مدتی گل دادن فرم شاداب و جوان خود را از دست داد آن را از محل نزدیک به زمین قیچی کرده و سپس با یک کود مایع آن را کودپاشی میکنند. در این صورت گیاه از نو شروع به رشد و فعالیت کرده و گلهای خوبی خواهد داد. گل میمون را در گلدان نیز میتوان پرورش داده و نسبت به زمان کاشت بذر در فصول مختلف در گلخانه به گل مینشیند.
گل میمون از دو طریق قلمه گرفتن و کاشت بذر تکثیر مییابد. در فصل پاییز بذرها را در ترکیبی خاکی که نصف ماسه و نصف پیت یا خاکبرگ است در گلخانه بکارید. بذرها معمولاً بعد از ۱۰ تا ۲۰ روز سبز میشوند. بعدازاینکه نشاءها بهاندازه کافی رشد کردند در گلدانهای کوچک کاشته میشوند و در گلخانه سرد یا شاسی قرار میگیرند. این گیاهان در فصل بهار به باغچه منتقل شده و گیاهانی که بدین ترتیب پرورش یافتهاند زودتر از سایرین به گل مینشینند و در واقع با این روش گلهای زودرس به دست میآیند. بذرهای گل میمون بسیار ریز بوده و میتوان بهصورت دست پاش کاشت و پس از رشد گیاهان آنها را تنک کرد و برخی را از خاک درآورده و به محلی دیگر منتقل میکنیم. برای جوانهزنی بهتر بذر گل میمون میتوان آنها را چند روز قبل کاشت داخل یخچال قرار داد تا خوابشکنی انجام شود. اولین قدم برای کاشت بذر گیاهان زینتی انتخاب خاک مناسب است. بهترین ترکیب خاک برای کاشت این بذر شامل ۳۰ درصد کوکوپیت، ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی کمپوست و ۲۰ درصد پرلیت دانهریز است. ابتدا بذرها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند (حداقل ۳ تا ۱۰ ساعت). این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانهزنی تسریع شود. بذرها بهطور طبیعی بعد از این مدت باید ته طرف بروند.
برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مد نظر داشته باشیم:
۱٫ در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم میتوانید به راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.
۲٫ قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ درصورتیکه میخواهید اقدام به کاشت در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه میشود. بذرها را میتوانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوانهای یکبار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.
نشاء کردن بذر گل میمون پابلند الوان
ظرف کشت خود (لیوان یکبار مصرف یا سینی نشاء) را با خاک مورد نظر پر کنید، سپس اقدام به آبیاری کنید تا آب از انتهای ظرف کشت خارج شود و خاک نشست کند. سپس سوراخی ریز به عمق ۰٫۵سانتیمتر ایجاد کنید و یک یا دو عدد بذر را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک ورمی کمپوست روی بذرها بریزید، البته میتوانید از همان ترکیب خاک نیز بر روی بذر بریزید ولی استفاده از کمپوست باعث به وجود آمدن نشاءهایی قویتر میشود. دمای ایده آل برای کاشت بذر ۱۵ تا ۲۵ درجه است و نیاز به محیطی خیلی گرم ندارد. اکنون ظرف کاشت را به محیطی مناسب ببرید و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذرها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.
تا قبل از جوانه زدن بذرها نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار دادهاید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده که بهسرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد. بعدازاینکه نشاء چهار برگه شد و رشد کافی کرد آنها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید. اگر میخواهید گلدان را در منزل نگهداری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش در نظر بگیرید، پشت پنجره جنوبی با حداقل ۸ ساعت نور در روز ایده آل است، اگر این شرایط را نمیتوانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ۸ تا ۱۰سانتیمتری گیاه قرار دهید.
کاشت در باغچه
برای کاشت مستقیم بذر اولین نکته که باید به آن توجه نمود دمای محیط کاشت است، برای کاشت مستقیم در گلدان و در منزل در هر فصلی میتوان اقدام نمود ولی برای کاشت مستقیم در گلدان و فضای باز یا در باغچه باید بعد از گرم شدن هوا و اتمام سرما اقدام به کاشت بذر کرد. دمای محیط کاشت باید ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد. ابتدا کود دامی پوسیده را بر روی بستر باغچه میریزیم و به عمق ۱۵ تا ۲۰سانتیمتر زیرورو میکنیم تا مخلوط شود سپس اقدام به آبیاری مناسب میکنیم تا خاک کاملاً خیس شود بعد از گذشت چند ساعت از آبیاری بذرها را با فاصله ۴۰ تا ۵۰سانتیمتر از یکدیگر در عمق ۰٫۵سانتیمتری قرار میدهیم و بر روی آن خاک قرار میدهیم. بذرهای گل میمون بسیار ریز بوده و میتوان بهصورت دست پاش بر روی زمین کاشت و پس از رشد گیاهان آنها را تنک کرد و برخی را از خاک درآورده و به محلی دیگر منتقل کرد. سپس بهآرامی اقدام به آبیاری میکنیم بهطوریکه بذرها جابجا نشود و منتظر سبز شدن آنها میمانیم. تا قبل از جوانهزنی خاک هرگز خشک نشود.
کاشت در گلدان
برای کاشت مستقیم بذر در گلدان ابتدا مطمئن میشویم که ته گلدان سوراخهای مناسبی برای خروج آب اضافی دارد سپس به ارتفاع ۴سانتیمتر کف آن ماسه درشت میریزیم و سپس گلدان را با ترکیب خاکی که در بالا گفته شد پر میکنیم و خوب آبیاری میکنیم تا خاک نشست کند و آب از ته گلدان خارج شود. اکنون بذرها را در عمق ۲ برابر طول بذر (حدوداً ۰٫۵سانتیمتر) و در فواصل ۲۰ تا ۵۰سانتیمتری میکاریم و روی آن را با کمپوست پوسیده یا همان ترکیب خاک اصلی پر میکنیم، بذرهای میمون برای جوانهزنی نیاز به نور دارند در نتیجه نباید خیلی زیر خاک بروند و بهآرامی آبیاری میکنیم، بهتر است با افشانه یا اسپری آبیاری شود تا بذرها جابجا نشود. تا قبل از جوانهزنی بذرها اجازه ندهید خاک خشک شود و همیشه مرطوب باشد، بعد از جوانهزنی بذرها باید گلدان در جای پرنور باشد. اگر اقدام به نگهداری گلدان در آپارتمان میکنید باید توجه نمود که میزان نور دریافتی روزانه ۷ تا ۸ ساعت باشد. آبیاری گیاه باید هر چند روز یکبار هنگامیکه سطح خاک کمی خشک شد انجام شود. تا قبل از جوانهزنی بذرها و درصورتیکه هوا خیلی گرم نبود میتوانید گلدان را با مشما شفاف کاور کنید (بپوشانید) تا با بالا رفتن رطوبت و دما جوانهزنی سریعتر اتفاق بیفتد.
بیماری و آفت
یکی از بیماریهای رایج در گل میمون بیماری قارچی زنگ است که بهسرعت در گیاه پیشرفت میکنند. لکههای قهوهایرنگ پودر مانند که در زیر برگ و در روی ساقه ظاهر میشود از علائم بیماری هستند. آفت شته نیز معمولاً روی شاخههای جوان بچشم میخورد که میتوان با استفاده از سمهایی که در بازار موجود است نسبت به سمپاشی اقدام کرد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.