پرورش و نگهداری سانسوریا (شمشیری)

سانسوریا تریفاسیاتا که تحت عنوان سانسوریا، شمشیری یا زبان مادرشوهر شناخته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین و بادوام‌ترین گونه‌های گیاه آپارتمانی است. یک گونه‌ی معماری که دارای برگ‌های شق‌ورق است که از ۱۵ سانتی‌متر تا ۲٫۵ متر بلند هستند که بستگی به واریته دارد. سانسوریا معمولاً برگ‌های روبانی سبز دارد درحالی‌که واریته‌ی شناخته شده تحت عنوان زبان مادرشوهر معمولاً لبه‌ی زردرنگ دارد.

سانسوریا تریفاسیاتا عضو خانواده‌ی آسپاراگیسیا (یکی از بستگان مارچوبه‌ی باغی) است. سانسوریا برای اولین بار در چین کشت شد و به‌عنوان یک گیاه آپارتمانی محبوب نگه‌داری شد زیرا باور بر این بود که هشت خدا فضایلشان را (عمر طولانی، کامیابی، خرد، زیبایی، هنر، شعر، سلامتی و قدرت) به کسانی عطا می‌کنند که سانسوریا را پرورش می‌دهند. سانسوریا همچنین در میان چند گیاهی است که ناسا برای مطالعه روی اینکه چگونه گیاهان می‌توانند برای تصفیه‌ی هوا و مبارزه با «سندرم ساختمان بیمار» به کار روند، انتخاب کرده است. مطابق با مطالعات مشترک انجام شده توسط دپارتمان باغبانی در دانشگاه جورجیا و موسسه‌ی تحقیقات زیست‌محیطی در دانشگاه یونسی در سئول کره، سانسوریا توانایی اثبات‌شده در حذف فرمالدهید و بنزن از هوا دارد.

چطور سانسوریا را پرورش دهیم

پرورش سانسوریا راحت است و تقریباً فناناپذیر است؛ آن‌ها در نور خیلی زیاد یا تقریباً یک گوشه‌ی تاریک خانه رشد می‌کنند. یک گیاه خانگی ایدئال، در گروه‌بندی عالی است و به‌طور برابر روی کف زمین یا روی میز به‌خوبی رشد می‌کند. این گیاهان در مقابل بی‌آبی مقاوم‌اند. دو نوع کم‌رشد وجود دارد ولی این‌ها به‌ندرت در مراکز باغ دیده می‌شوند.

نور

اگرچه خیلی بخشنده هستند ولی گیاه سانسوریا نور مداوم ولی غیرمستقیم با کمی نور خورشید مستقیم را ترجیح می‌دهد. آن‌ها می‌توانند با نور کامل خورشید تطبیق یابند و همچنین در موقعیت‌های کم‌نور هم جان به درمی‌برند.

خاک

گیاه سانسوریا مخلوط گلدانی سست که به‌خوبی آب می‌کشد را ترجیح می‌دهد. این گیاه در خاک شنی‌تر شرایط بهتری دارد. یک گلدان با کود کم انتخاب کنید که نهایتاً بسته می‌شود و از هیدراته شدن مجدد خودداری می‌کند یا به‌خوبی آب را تخلیه می‌کند. یک خاک گلدانی کاکتوس همه‌منظوره انتخاب خوبی است.

دما و رطوبت

سانسوریا شرایط گرم را ترجیح می‌دهد و اگر در معرض دمای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد قرار بگیرد، دچار مشکل می‌شود. گیاه را جایی قرار دهید که از جریان هوای سرد محفوظ باشد. دمای هوا در بازه‌ی ۲۱ تا ۳۲ بهترین دماست.

کود

آن را با کود کاکتوس ملایم طی فصل رشد یا با مایع آهسته رهش متعادل (کود ۱۰-۱۰-۱۰) که به نصف قدرتش رقیق شده تغذیه کنید. در زمستان کوددهی انجام ندهید.

گلدان گذاری و تعویض گلدان

هنگام گذاشتن آن در گلدان، یک جنس محکم انتخاب کنید چراکه ریشه‌های قوی به‌راحتی می‌توانند گلدان‌های ضعیف را بشکنند. سانسوریاها معمولاً به آهستگی رشد می‌کنند و به‌ندرت به جابجایی گلدان نیاز دارند، ولی اگر نور خورشید فراوان به آن‌ها داده شود ممکن است سریعاً رشد کنند و به جابجایی گلدان یا قلمه زدن سالیانه نیاز پیدا کنند. گلدان این گیاهان را در بهار تعویض کنید. هنگام جابجایی گلدان همیشه از خاک گلدانی تازه استفاده کنید.

قلمه زدن سانسوریا

گیاه سانسوریا می‌تواند طی جابجایی گلدان به‌سادگی قلمه زده شوند. از سوی دیگر، شاخه‌های تازه که از خاک پیدا می‌شوند را می‌توان گرفت و به‌صورت مستقل در گلدان گذاشت. بریدن هم می‌تواند انجام شود ولی تکیه بر قلمه زدن بسیار ساده‌تر است.

انواع سانسوریا

تعداد ارقام مختلفی از این گیاه وجود دارد. برخی خیلی بلند نمی‌شوند و سایرین رنگ‌آمیزی برگ‌های متفاوتی دارند. این گیاهان مار را برای اثرات متفاوت امتحان کنید:

سانسوریا تریفاسیاتا «هاهنی» (سانسوریا لانه پرنده): تنها حدود ۱۵ سانتی‌متر قد می‌کشد. خوشه‌های برگ‌هایش یک خوشه‌ی مشابه با لانه‌ی پرنده تشکیل می‌دهند.

سانسوریا سیلیندریکا (سانسوریا استوانه‌ای): برگ‌های گرد و شق‌ورقی دارد که می‌تواند تا چندین پا قد بکشد. قوس برگ‌ها به سمت بیرون یک تاج مرکزی است.

سانسوریا تریفاسیاتا «لارنتی» (سانسوریا چندرنگ): حاشیه‌ی برگ‌های زرد کرمی دارد. برای قلمه زدن این گیاه باید به‌جای قلمه زدن از برش برگ‌ها تقسیم شود.

سانسوریا تریفاسیاتا «تویست»: برگ‌های پیچ خورده دارد که با لبه‌های زردرنگ به‌صورت افقی مخطط شده است. تا حدود ۳۵ سانتی‌متر قد می‌کشد.

سانسوریا تریفاسیاتا «بانتل سنسیشن»: تا حدود ۹ متر رشد می‌کند و برگ‌های باریک با خط‌های عمودی سفید دارد.

سانسوریا دزرتی: گاهی اوقات علف کرگدن نامیده می‌شود تا حدود ۳۰ سانتی‌متر رشد می‌کند با برگ‌های شاداب قرمزرنگ.

سمیت سانسوریا

سانسوریا نسبتاً برای انسان، سگ‌ها و گربه‌ها سمی است. اگر کسی گیاه را بخورد، ممکن است از علائم کوتاه‌مدت شامل درد دهان، بزاق آوری و کمی تهوع رنج ببرد. در موارد نادر، می‌تواند یک واکنش پوستی ایجاد کند ولی عمدتاً درصورتی‌که خورده شود سمی است. در سگ‌ها و گربه‌ها خوردن آن سبب بزاق آوری بیش‌ازحد، درد، تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود.