اکیناسه یا سرخارگل
اکیناسه که سرخارگل، گل گندم بنفش نیز نامیده میشود یک گیاه علفی، کرکدار و خشن است که بهصورت بومی در چمنزارها و زمینهای مسطح و وسیع در جنوب شرقی آمریکا میروید. معمولاً ارتفاع آن بین ۶۰ الی ۱۲۰ سانتیمتر است. گلهای بنفش و مشابه آفتابگردان این گیاه (با قطر ۱۰-۱۵ سانتیمتر) در تابستان بر روی ساقههای مستحکم و برگهای سبز تیرهاش میرویند. گلهای پژمرده نیز کماکان بهصورت صاف روی ساقه باقی میمانند و اگر آنها را جدا نکنید، پرندگان حمله میکنند و برای تغذیه از آنها استفاده میکنند.
گل اکیناسه دارای گلهای بزرگ، به رنگ بنفش پررنگ و مشابه گل آفتابگردان است که در مرکز ساقههای مستحکم به رنگ نارنجی ـ قهوهای میرویند و میتوانید رویش آنها را بین ماههای تیر تا مهر رصد کنید. این گیاه قدرتمند بوده و برای رشد نیازی به پایه ندارد. گلهای این گیاه زیبا بوده و میتوانند برای مقاصد تزئینی استفاده شوند. این گیاه دارای دوره گلدهی طولانی بوده و با شرایط آبوهوایی مختلف (غیر از خشکسالی) هماهنگی دارد. میتوانید آن را در میان چمنها و در یک نقطه آفتابگیر بکارید. همچنین زنبورها و پروانهها را به سمت خود جلب میکند.اکیناسه برای درمان مارگزیدگی، بیماریهای دهان و دندان، مسمومیتها، بیماریهای گوارشی درمان جوش، آبسه و سرماخوردگی، بیماریهای عفونی، گلودرد، سرفه و … بکار میرود.
نحوه کاشت
کاشت و تکثیر گیاه اکیناسه معمولاً به دو طریق انجام میشود: ۱- کاشت از طریق بذر و یا نشاء. بذرها از اواسط اسفند تا اوایل فروردین در گلخانه پخش میشوند. بوتههای قویتر در پاییز به زمین اصلی منتقل میشوند و زمان مناسب جهت انتقال نشاءهای اکیناسه به زمین اصلی اواسط مرداد تا اواسط شهریورماه است. ۲- کاشت به روش تقسیم بوته (تکثیر رویشی). در این روش معمولاً از گیاهان ۲ یا ۳ ساله استفاده میشود و در اواسط پاییز بوته از خاک خارج و تقسیم شده و کاشته میشوند.
خاکهایی با بافت متوسط و حاوی هوموس و آهک برای رشد گیاه اکیناسه مفید میباشند. PH مناسب بین ۵ الی ۶ است. بذور گونههای مختلف اکیناسه در دمای ۱۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد بعد از ۱۰- ۱۴ روز سبز میشوند. گیاه اکیناسه تا سال چهارم کاشت نیز بازدهی اقتصادی دارد؛ بنابراین به مدت ۳ یا ۴ سال این گیاه را میتوان برداشت کرد.در گونههای مختلف اکیناسه، ارتفاع بوتهها بین ۴۰ تا ۱۵۰ متغیر است.در فصل بهار در مرحله گلدهی، پیکر رویشی گیاه اکیناسه از ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتری سطح زمین برداشت میشوند. بلافاصله پس از برداشت با آبیاری و توزیع کود ازت سرک میتوان ۲ تا ۳ چین در سال از گیاه اکیناسه برداشت کرد.
مراقبتهای باغچهای
در فصلهای بهار یا پاییز گروههای متراکم و انباشته گیاه را از یکدیگر جدا کنید. در پاییز تمامی ساقههای مرده را از انتها ببرید. میتوانید در فصل بهار یا پاییز از کمپوست کاملاً پوسیده بهعنوان مالچ استفاده کنید. این گیاه بهراحتی در خاک خشک یا نیمهمرطوب که زهکشی خوبی دارد، با حضور نور کامل یا نیمهکامل آفتاب رشد خواهد کرد. بهتر است که در معرض نور کامل آفتاب باشد. این گیاه قابل انطباق بوده و در برابر خشکسالی، حرارت، رطوبت و خاک ضعیف مقاوم است. وقتیکه تراکم گلها زیاد شد (هر ۴ سال یکبار) میتوانید فرایند هرس کردن و جداسازی گلها را انجام دهید. بدون جدا کردن گلهای پژمرده نیز فرایند گلدهی دوباره گیاه از سر گرفته میشود، اما اگر این کار را انجام دهید کیفیت گلهای نهایی بهتر خواهد شد.