نشا افسنطین

افسنطین گیاهی است چندساله و از خانواده asteraceae که عمر آن در مواد مختلف بین ۸ تا ۱۰ سال است و محصول آن تا ۵ سال بازدهی اقتصادی دارد. افسنطین از جمله گیاهان دارویی است که خواص دارویی و درمانی زیادی دارد. در قدیم از این گیاه به‌عنوان نوعی سبزی خوراکی استفاده می‌شد ولی امروزه بیشتر استفاده دارویی دارد. این گیاه سرشار از فسفر، ویتامین و سایر مواد مغذی است که ارزش غذایی بالایی دارد و به همین منوال سلامت انسان را تضمین می‌کند. افسنطین بومی مناطق آسیا و اروپا استکه امروزه در سطح وسیعی کشت می‌شود. افسنطین در مناطق معتدل اروپا، آسیا و شمال آفریقا کشت می‌شود. این گیاه در مناطق معتدل رشد خوبی دارد.

ریشه مستقیم و طول آن بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است. پای ساقه چوبی و سطح گیاه پوشیده از کرک‌های نقره‌ای است. برگ‌های قسمت پایینی ساقه دم برگ طویلی دارند و هر یک دارای سه بریدگی‌اند. ولی برگ‌های بالایی فاقد دم برگ و بریدگی می‌باشند. رنگ این برگ‌ها نقره‌ای است. این گیاه دارای گل‌های متراکمی به رنگی زرد و به شکل زنگوله است که زیبایی خاصی دارد. قطر گل‌های این گیاه بین ۳ تا ۵ میلی‌متر است. تشکیل گل‌ها از اوایل تیرماه آغاز و تا آخر مردادماه ادامه می‌یابد. بذر حاصل از این گیاه بیضی‌شکل، قهوه‌ای روشن و براق به طول ۱ و عرض ۳/۰ میلی‌متر است. پیکر رویشی این گیاه تلخ مزه است و عطر مخصوص آن ناشی از وجود اسانس می‌باشد.ارتفاع این گیاه متغیر و بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است.

کاشت

افسنطین در خاک‌های شنی و مناطق خشک رشد خوبی دارد و معمولاً در این مناطق به شکل اجتماعات متراکم می‌روید. این گیاه در طول رویش به نور زیاد و هوای گرم نیازمند است. به خشکی مقاوم است و می‌توان آن را به شکل دیم پرورش داد. اگر چه افسنطین به مواد و عناصر غذایی زیادی برای رشد نیاز ندارد ولی برای پرورش انبوه و تجاری باید آن را در خاک‌هایی با بافت سنگین و غنی از ترکیبات هوموس و کلسیم کاشت. کودهای حیوانی مرغوب می‌توانند رشد این گیاه را افزایش دهند. PH حدوداً ۵٫۶ تا ۷٫۵ رشد خوبی را برای این گیاه رقم می‌زند.

۱- آماده‌سازی خاک

پس از برداشت محصول قبل، کود حیوانی پوسیده موردنیاز گیاهان را که حدود ۳۰-۲۵ تن در هکتار است به خاک اضافه و سپس شخم متوسطی زده می‌شود. پس از آن کلوخه‌ها را به‌وسیله دیسک شکسته، زمین را تسطیح و بستر خاک را برای کشت آماده می‌کنند.

۲- روش و زمان کاشت

۱-۲- کشت غیرمستقیم بذر در اوایل بهار در خزانه هوای آزاد صورت می‌گیرد و سپس در فصل پائیز (اوایل مهر) نشاء‌ها به زمین اصلی منتقل می‌شوند.

۲-۲- تکثیر رویشی افسنطین از طریق تقسیم بوته در اوایل بهار صورت می‌گیرد. برای این روش معمولاً از گیاهان ۴-۳ ساله سالم و قوی استفاده می‌شود و عمدتاً هر بوته را می‌توان به ۱۵-۱۰ قسمت تقسیم نمود و به‌طور جداگانه کشت کرد.

در هر دو روش تکثیر، فاصله ردیف‌های کاشت ۶۰-۵۰ سانتیمتر و فاصله دو بوته بر روی هر ردیف ۴۰-۳۰ سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود. تراکم بوته به میزان ۶۵-۴۰ هزار در هکتار کافی است. پس از انتقال نشاءها باید زمین را بلافاصله آبیاری نمود.

۳- داشت (مراقبت و نگهداری)

۱-۳- آبیاری منظم و وجین علف‌های هرز در سطح خزانه

۲-۳- افزودن کودهای شیمیائی از سال دوم رویش به میزان ۷۰-۶۰ کیلو‌گرم در هکتار ازت، ۶۰-۵۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۶۰-۵۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس

۳-۳- مبازره با علف‌های هرز فقط به روش مکانیکی در سطح مزرعه

۴-۳-کولتیواتور زدن بین ردیف‌ها حداقل ۲-۳ مرتبه در طول دوره رویش

۵-۳- استفاده از سموم مناسب آفات کش توصیه شده

۶-۳- آبیاری زمین بلافاصله پس از تقسیم بوته‌ها و کشت در زمین اصلی الزامی است.

۴- برداشت

با توجه به اینکه افسنطین گیاهی چندساله است برداشت این گیاه در سال اول رویش یک‌بار و در سال‌های بعد دو یا حتی سه بار می‌باشد. جهت برداشت پیکر رویشی گیاه را از ۲۰ سانتی‌متری بالای سطح زمین در مرحله گلدهی کامل (full flowering) قطع می‌کنند. نکته مهم اینکه هنگام برداشت یا خشک کردن محصول نباید بر اندام‌ها فشار وارد شود زیرا افسنطین به فشار حساس است و رنگ گیاهان در اثر فشار تغییر می‌کند که این تغییر رنگ بر کیفیت و کمیت مواد مؤثره آن نیز تأثیر نامناسبی بر جای خواهد گذاشت. توضیح اینکه نسبت اندام‌های تازه به خشک ۴ تا ۵ به ۱ است.

نحوه خشک کردن

اندام‌های برداشت شده را می‌توان در سایه خشک نمود. در صورت استفاده از خشک کنه‌ای الکتریکی دمای مناسب برای خشک کردن آنها ۴۰ درجه سانتی­گراد است و درجه حرارت بالاتر مناسب نبوده و سبب تجزیه مواد مؤثره آن می‌گردد.

خواص افسنطین

رفع کم‌خونی و کم‌خوابی، آرامش‌بخش اعصاب

۲ قاشق مرباخوری آن را در یک فنجان آبجوش به مدت نیم ساعت دم کنید و بعد هر شب پیش از آن که بخوابید میل کنید.

درمان‌کننده اختلالات قاعدگی

عادت ماهیانه نامنظم گاهی ممکن است خانم‌ها را اذیت کند. برای رفع این مورد می‌توانید دو قاشق مرباخوری افسنطین به همراه دو قاشق شاتره را در ۱ لیوان آبجوش به مدت نیم ساعت دم کنید. سپس بعد از رد کردن از صافی هر روز صبح پیش از صبحانه و عصر همراه عصرانه میل نمایید.

درمان‌کننده درد دوره عادت ماهانه

اگر دوره عادت‌های ماهیانه شما دردناک است، هر ماه ۲ گرم افسنطین را با ۱ لیوان آب جوش به مدت ۱۵ دقیقه دم کنید و از ۳ روز پیش از شروع دوره ماهیانه تا پایان دوره از آن میل کنید.

درمان‌کننده انگل کودکان

۲ قاشق مرباخوری از افسنطین را با یک فنجان آب جوش به مدت ۳۰ دقیقه دم کنید و پس از رد کردن از صافی هر شب پیش از خواب میل نمایید.

تسکین درد مفاصل

۱۰ گرم از این گیاه را با ۱۰ گرم گل گاوزبان، ۵ گرم مخلصه و یک لیوان آبجوش دم کنید و به صورت یک روز در میان دو بار از آن مصرف نمایید.

دفع حشرات موذی

اگر اطراف محلی که زندگی می‌کنید حشرات موذی وجود دارند و باعث آزار شما می‌شوند. ۲۰ گرم از گل این گیاه را در ۶۰ سی‌سی روغن کنجد بریزید و در جایی گرم قرار دهید (درب شیشه باید محکم بسته شده باشد) روغن به دست آمده را به تن خود بمالید و به‌راحتی استراحت کنید.

نام فارسی	افسنطین
نام علمی	Artemisia absinthium
خانواده	asteraceae asteraceae