بذر گیاه آنغوزه

آنغوزه نوعی گیاه دارویی که خاصیت بسیاری دارد. آنغوزه از جمله گیاهان علفی و چندساله است. این گیاه پرخاصیت جزء خانواده چتریان است. آنغوزه بومی بیابان‌های ایرانی و همچنین کوه‌های افغانستان و کشور هند است. این گیاه بوی نامطبوعی از خود دارد. آنغوزه از طریق بذر تکثیر می‌شود. این گیاه بوته و درختچه مانند است. این گیاه بوی نامطبوعی دارد. برای به دست آوردن آنغوزه ابتدا گیاه را از حد فاصل ریشه و ساقه قطع کنید، طوری که شیره‌ای از محل قطع گیاه خارج شود این شیره خارج شده آنغوزه نام دارد که مصرف درمانی و دارویی دارد. این گیاه را با نام مختلفی همچون هراتی، انگژد، انگشت گنده، پترک، هینگ، خوراکما و کورن کما، انگدن شناخته می‌شود.

گیاه آنغوزه دارای گل‌های زرد رنگی است که همچون چتری آذین شده در انتها گیاه نمایان می‌شود. این گیاه دارای میوه‌های دو فندقه بیضی مانند و مسطح است که معمولاً بر روی هر کدام از آنها پنج خط وجود دارد. میوه‌های این گیاه به رنگ قهوه‌ای تیره است. توجه داشته باشید که آنغوزه در ابتدا به رنگ شیری، مزه‌ای تند و تلخ، بد بو و متعفنی بود و گاهی تهوع‌آور نیز بود به همین خاطر از قدیم این گیاه با نام مدفوع شیطان نیز شناخته می‌شده و به این نام معروف بود. ارتفاع این گیاه بین ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است.

کاشت

آنغوزه از طریق بذر تکثیر می‌شود. کاشت بذر آنغوزه به دو روش مستقیم و بذرپاشی انجام می‌شود. در کشت مستقیم بذر ابتدا چاله‌ای برای بهره‌برداری بذر آماده کنید و سپس چند دانه بذر در داخل آن قرار دهید و سپس لایه نازکی خاک روی آن بریزید. پس از مدتی گیاه جوانه می‌زند. کاشت بذر مستقیم از طریقه چاله این مزیت را دارد که چاله آب را در خود ذخیره می‌کند. به همین منوال بذر رطوبت بیشتری را جذب می‌کند که این امر به جوانه‌زنی بهتر گیاه کمک می‌کند. روش بذرپاشی نیز معمولاً در زمینی انجام می‌شود که سفت نیست. در روش بذرپاشی بذر را به‌صورت یکنواخت بر روی سطح موردنظر بپاشید، طوری که تراکم بین آنها حفظ شد. توجه داشته باشید که رطوبت ۷ درصدی و دمای ۱۲ تا ۱۵ درجه سانتی­گراد برای رشد این گیاه مناسب است.زمان کاشت بهتر است قبل از فصل بارندگی باشد.

فاصله کاشت گیاه بین ۲۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است. پس از کاشت بذر لایه نازکی خاک روی آن بریزید. این گیاه برای رشد خاک‌های عمیق و غنی را می‌پسندد. گیاه آنغوزه به خاک‌هایی با بافت‌ها و pH های گوناگون سازگاری دارد ولی گیاه آنغوزه بهترین رشد خود را در خاک‌هایی عمیق و با زهکش مناسب دارد. توجه داشته باشید که خاک از زهکشی مناسبی برخوردار باشد. دمای ایده آل برای رشد این گیاه ۱۸ درجه سانتی‌گراد است.آنغوزه مقاوم به سرما بوده به‌طوری‌که آنغوزه به دماهای زیر ۱۰- درجه را به‌راحتی تحمل می‌کند. به آبیاری کمی نیاز دارد. در برابر خشکی مقاوم است. این گیاه برای رشد به آفتاب کامل نیاز دارد.

خواص گیاه انغوزه

انغوزه گیاهی با بوی بسیار تندی است و در کشور هند از آن به‌وفور مصرف می‌نمایند. انغوزه دارای خواص دارویی فراوانی است.

انغوزه جهت معالجه یبوست بسیار مؤثر است.

در طب سنتی به‌عنوان کرم‌کش و مقوی دستگاه گوارش مصرف می‌گردد.

این گیاه محرک نیروی جنسی است.

بوی دهان را از بین می‌برد و داخل آن را ضدعفونی نموده، قدرت هاضمه را افزایش می‌دهد و رطوبت بلغمی را کم می‌کند.

انغوزه دارای خاصیت مسکن است و در کاهش فشارخون و معالجه بیماری‌های قلبی عروقی مفید می‌باشد.

جهت معالجه رماتیسم و نقرس و سیاتیک مصرف می‌گردد.

اگر کمی صمغ را در روغن زیتون حرارت داده حل نمایید و آن را به‌صورت گرم‌گرم بر محل نیش حشرات و جانوران بگذارید برای از بین بردن درد، زخم و ورم آن مؤثر است.

اگر با فلفل و سداب مخلوط کنید و میل نمایید جهت درمان کزاز و اگر با سرکه میل گردد برای اعصاب بسیار مفید است اگر با عسل مصرف گردد برای اعصاب بسیار خوب می‌باشد.

این گیاه محرک رحم، از بین برنده اسپاسم و مفید جهت معالجه تب‌های تیفوئیدی و دفع سرفه و نفس بد بوی است.

جهت معالجه بواسیر مفید است.

جهت درمان درد کمر و مفاصل مؤثر است.

استفاده از این صمغ گیاهی همراه با سرکه برای بیرون کردن زالویی که در حلق گیر کرده مؤثر است و اگر با آب قاتی و میل گردد برای از بین بردن خشکی و خشونت حلق و صاف نمودن صدا عالی است. همچنین این محلول برای رفع نفخ شکم نیز مفید است.

مصرف گیاه برای درمان اختلالات عصبی در کودکان مؤثر است.

جهت درمان دندان درد، مقداری از انغوزه را با آب لیمو مخلوط نمایید و با پنبه روی دندان بگذارید.

خواص گیاه انغوزه برای بانوان

– استفاده از انغوزه پس از زایمان برای مادر بسیار مؤثر است.

– مخلوط انغوزه با فلفل جهت معالجه ترشحات ادراری و عادت ماهیانه مفیدند.

– برای خارج کردن جنین مرده از شکم مادر شیاف گیاهی آن مصرف می‌گردد.

– آنغوزه دارای خواص ضدبارداری است.

– شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند

– اگر پس از اتمام عادت ماهانه به مدت یک هفته روزی نیم مثقال از صمغ آنغوزه خورده شود از باردار شدن آن به‌طور موقت و گاهی به‌طور دائم خودداری می‌کند.

طریقه مصرف گیاه انغوزه

میزان مناسب استفاده از آن برای معالجه بیماری‌ها روزانه ۰٫۳ تا ۱ گرم در سه نوبت (جمعاً ۰٫۳ تا ۱ گرم در روز) است.

طرز آماده کردن تنتور انغوزه: میزان ۱ واحد انغوزه نیم آسیاب شده و ۵ واحد الکل ۸۰ درجه را با یکدیگر در ظرف سربسته‌ای قاتی نمایید و برای مدت ۱۰ روز بگذارید بماند و گاه‌گاه آن را هم بزنید.

سپس آن را با پارچه‌ای صاف نموده. مقدار مجاز استفاده از آن ۱ تا ۱۰ گرم در روز است.

آنغوزه را می‌توان با انواع خوراکی‌ها مثل سبزی‌ها، برنج و گوشت مخلوط کرد. عطر تند آنغوزه زمانی که با روغن داغ مخلوط گردد ملایم‌تر می‌گردد. کمی از پودر آنغوزه را به همراه ادویه‌جات دیگر می‌توان به حبوبات یا گوشت اضافه کرد.

مضرات گیاه انغوزه

– آنغوزه به سبب گرمی بیش‌ازحد برای افراد گرم‌مزاج ضرر دارد و همچنین برای کسانی که بیماری کبدی دارند ممنوع است.

– مصرف بیش‌ازحد آن موجب اسهال، نفخ، سوزش هنگام ادرار، سوزش معده، سردرد، گیجی و تشنج می‌گردد.

– صمغ آن ممکن است موجب درماتیت های پوستی شود.

– با توجه به اینکه آنغوزه دارای ویژگی قاعده آوری است، استفاده زیاد آن می‌تواند موجب سقط گردد. درنتیجه در دوران بارداری و شیردهی استفاده نکنید

– در گزارشی گفته شده استفاده ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم آنغوزه در کسانی که مشکل عصبی دارند، موجب تشنج می‌گردد.

– استفاده از آنغوزه برای کودکان ضرر دارد و ممکن است ایجاد مسمومیت کند.

– صمغ این گیاه با داروهای ضد انعقاد خون تداخل می‌کند و خود گیاه نبایستی هم‌زمان با داروهای شیمیایی ضد تشنج استفاده گردد.

وزن	10 گرم
نام فارسی	آنغوزه
نام انگلیسی	Stinking assa
نام علمی	ferula assa-foetida
خانواده	چتریان