دیازینون (Diazinon) دارای خاصیت نفوذی (عبور از برگ) است ولی داخل بافت گیاهان حرکت نمیکند. این سم علاوه بر دارا بودن اثر ضربهای، دوام طولانی نیز دارد و با طیف وسیع علیه انواع آفات برگخوار، ساقه خوار و ریشه خوار، مکنده و خاکزی با فرمولاسیونهای امولسیون EC60% و گرانول ۱۰% کاربری دارد. فاصله آخرین سمپاشی تا برداشت محصول ۱۰ روز است.
این آفتکش در بازار با نامهای تجاری بازودین Basudin EC, WP, O, D, G, TC, SC و دیاکاپ Diacap SC30% وجود دارد. دیازینون از گروه حشرهکشهای فسفره آلی و زیرگروه اسید فسفروتیوئیک بوده که تا حدی خاصیت سیستماتیک و نفوذی دارد. این ترکیب با طیف وسیع علیه انواع آفات برگخوار، ساقه خوار و ریشه خوار، مکنده و خاکزی با فرمولاسیونهای امولسیون (EC60%)، پودر و تابل (WP40%) و گرانول (G5% و G10%) بکار میرود که فرم گرانول از ریشه جذب شده و وارد قسمتهای سبز گیاه میشود. باید توجه داشت که اگر از این سم برای ضدعفونی بذور و ریشه نهالها استفاده شود، در رشد جوانهها ایجاد اختلال خواهد نمود. دوام سم در خاک ۱۲ تا ۱۴ هفته است زیرا بشدت جذب کلوئیدهای خاک میشود، بهطورکلی در مدت ۳-۲ هفته اول بیش از ۵۰ در صد آن تجزیه میشود. سمیت آن از راه جذب پوستی بسیار زیاد است. جذب پوستی آن ایجاد مسمومیت حاد و مزمن میکند. برای ماهیها، زنبورعسل و سایر حشرات مفید خطرناک است.
مکانیسم اثر دیازینون
حشرهکش و کنهکش غیرسیستماتیک و نفوذی با اثر تماسی، گوارشی و تنفسی (تدخینی) و اثر ضربهای شدید و همچنین دوره محافظتی متوسط (۱۵-۷ روز) است. توانایی این سم در مهار آنزیم کولین استراز در سیستم عصبی جانوران است. استیل کولین بهعنوان ناقل پیام عصبی در فضای بین سیناپسی عمل میکند و موجب تحریک اکسون بعدی میشود. دیازینون در بدن حشره موجب تجمع در سیناپس شده و درنتیجه تحریک رشته عصبی بعدی بهصورت مستمر ادامه مییابد، چون آنزیم کولین استراز لازم برای تجزیه استیل کولین در فضای بین سیناپسی و حذف این تحریک مستمر بهواسطه دیازینون بلوکه شده است.
موارد مصرف دیازینون
جهت کنترل طیف وسیعی از حشرات جونده (برگخوار، ساقه خوار و ریشه خوار) روی گیاهان مختلف مثل درختان خزان شونده، مرکبات، انگور، زیتون، موز، ذرت، سورگوم، یونجه، پنبه، برنج، نیشکر، آفتابگردان، سویا، چغندر، پسته، خرما، لوبیا، زیتون، چای، غلات، سبزی و جالیزی و گیاهان زینتی و جنگلی قابل استفاده است. این ترکیب روی حشرات خاکزی (بهمنظور ضدعفونی بذر در مقابل لارو و حشرات بالغ آفت) و مگسهای قارچ خوراکی نیز بکار میرود. دیازینون اثر دورکنندگی روی پرندگان دارد.
سازگاری و اختلاط
تاکنون گزارشی از بروز حساسیت دیازینون روی گیاهان در دز توصیهشده عنوان نشده است ولی ممکن است روی برخی واریتههای سیب ایجاد زنگار نماید. از نظر اختلاط با ترکیبات دیگر نیز دیازینون با ترکیباتی که دارای مس باشد سازگاری ندارد. دیازینون به اکسیداسیون حساس است. در محلولهای اسیدی بهتدریج تجزیه میشود ولی در محلولهای قلیایی نسبتاً پایدار است. خاصیت خورندگی روی فلزات دارد.
توجه: موارد توصیه شده از منابع معتبر و مختلف خارجی و داخلی (کتب، مقالات و بروشورها) استخراج گردیده و صرفاً بهمنظور آشنایی کارشناسان و کشاورزان محترم با جنبههای مختلف کاربرد این سم است. لذا پیشنهاد میشود که همیشه توصیه سازمان حفظ نباتات را در اولویت قرار دهند. در ضمن مسائل و نکات مذکور کلی بوده بستگی به شرایط محیطی و امکانات موجود دارد. چون شرکت تولیدکننده از نحوه شرایط نگهداری، زمان مصرف، مقدار دز مصرفی، چگونگی مصرف، شرایط جوی محیط و آن با سایر سموم و ترکیبات شیمیایی توسط مصرفکننده بیاطلاع است، لذا هیچگونه مسئولیتی متوجه تولیدکننده نیست. همچنین فروش و مصرف این سم بدون نسخه گیاهپزشکی ممنوع است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.