بذر ذرت رنگین کمان

برای ملاحظه و خرید انواع بذر ذرت اینجا را کلیک نمایید.

ذرت رنگین کمان ذرتی گوشتی، آبدار و دارای عطر خاصی است که برای کباب کردن، آبپز کردن و آشپزی استفاده می شود. این ذرت در شرایط آب و هوایی مختلف رشد می کند ولی آب و هوای گرم را بیشتر می پسندد و محصول آن از کیفیت بالاتری برخوردار می شود. رنگ های دانه های ذرت رنگین کمان شامل سفید، زرد، قرمز، آبی و … می باشد.

ذرت گیاهی تک‌لپه، یک‌ساله، از خانواده پوآسه (Poaceae) و یکی از گیاهان مناطق گرم و معتدل است که به‌راحتی امکان کشت و پرورش آن در خانه وجود دارد. منشأ ذرت قاره آمریکا به‌خصوص جنوب مکزیک است که از 8 تا 10 هزار سال قبل کشت می‌شد و بعد از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب از سال 1500 میلادی به بعد به اسپانیا و ایتالیا منتقل گردید و کشت شد. نام ذرت (Mays) از Mahis که نام قبیله‌ای در قاره آمریکا می باشد گرفته شده است. نام Mahis در سال 1492 میلادی در کوبا توسط کریستف کلمب به ذرت داده شد و بعدها به Mays تغییر پیدا کرد و در حال حاضر در زبان انگلیسی Maize گفته می‌شود. ذرت تنوع فنوتیپی بسیار زیادی دارد. برخی ارقام ذرت دارای ساقه‌ای با طول 60 سانتی‌متر و 7 برگ هستند و تا ارقامی با طول 7 متر و 48 برگ وجود دارند.ذرت از رنگ نیز تنوع بسیار زیادی دارد. برخی از رنگ‌های ذرت عبارت از سفید، صورتی، آبی، سیاه، شرابی، زرد، بنفش، قرمز، نارنجی و ذرت‌های رنگی میکس می‌باشند.

ذرت از نظر سطح زیرکشت سومین محصول بعد از گندم و برنج و از نظر میزان تولید بعد از گندم دومین محصول زراعی در سطح جهان است. ذرت ارزش غذایی زیادی دارد ولی به علت نداشتن گلوتن (ماده چسب مانند گندم) نمی‌توان از آن برای تهیه نان استفاده کرد. معمولاً برای تهیه نان آرد ذرت با آرد غلات دیگر مخلوط می‌شود. ذرت علاوه بر مصارف مختلف مستقیم انسانی، در تأمین دانه و علوفه موردنیاز مرغداری‌ها و دامداری‌ها، صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی نقش بسزایی دارد. از ذرت محصولات متعددی مانند روغن ذرت، آرد ذرت، نشاسته ذرت، شربت ذرت، پاپ کورن و غیره تهیه می‌شود.

شرایط اکولوژیکی

خاک

خاک مناسب برای رشد ذرت رنگین کمان خاکی است که حاصلخیز و غنی باشد و به میزان کافی رطوبت داشته و به‌سرعت خشک نشود. میزان قلیایی بودن این خاک باید حدود 5.8 تا 6.8 باشد و زهکشی مناسبی داشته باشد. در صورت کشت گلدانی ذرت رنگین کمان، ضروری است آب اضافی به‌راحتی از ته آب خارج شود تا از اشباع و خیس بودن خاک گلدان جلوگیری شود.

دما

ذرت رنگین کمان در دمای بین 16 تا 34 درجه سانتی‌گراد قابل‌کشت است ولی دمای مناسب برای رشد ذرت رنگین کمان بین 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد است.ذرت رنگین کمان قدرت تحمل سرما را ندارد.

نور

گیاه ذرت رنگین کمان به نور کامل خورشید برای رشد ایده آل احتیاج دارد و بایستی 6 تا 8 ساعت نور خورشید در روز دریافت کند. در صورت کاشت در فضای باز بهتر است در فصل تابستان و در جایی که در معرض نور کامل آفتاب قرار داشته باشد کاشته شود و در صورت کاشت در گلدان، مکانی برای قرارگیری گلدان انتخاب شود که برای ساعاتی در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داشته باشد. قرار داشتن ذرت رنگین کمان در سایه باعث می‌شود برگ‌ها به‌تدریج رنگ خود را از دست داده و پژمرده شوند.

آبیاری

ذرت رنگین کمان برای رسیدن به رشد مطلوب نیازمند رطوبت زیاد است و آب نقش مهمی در نرم، شیرین و لذیذ شدن دانه‌های ذرت رنگین کمان دارد. ازاین‌رو آبیاری منظم به‌خصوص در دوران باردهی اهمیت زیادی دارد و لازم است خاک بستر کشت همیشه مرطوب باشد ولی نبایستی غرقاب شود. بهتر است آبیاری هر روز یا یک روز در میان انجام گیرد.

کوددهی

کوددهی گیاه ذرت رنگین کمان تقریباً 10 هفته بعد از کشت شروع شود. بهتر است حفره‌ای با عرض و عمق 2 سانتی‌متر در اطراف هر گیاه ذرت رنگین کمان حفر شود. سپس نصف قاشق غذاخوری کود 5-10-10 یا 10-20-20 با خاک بستر مخلوط و در محل حفر شده ریخته شود.

کاشت و تکثیر

با توجه به گیاهی گرمسیری بودن بذر ذرت رنگین کمان بهتر است در فصل بهار و 1 تا 2 هفته بعد از آخرین یخبندان و رسیدن دمای خاک به 18 درجه سانتی‌گراد کاشته شود. خاک بستر کشت شخم زده شود و بایستی یکدست، نرم و بدون سنگ و کلوخ، غنی و دارای زهکشی باشد. در صورت غنی نبودن با کوددهی تقویت شود. بعد از کوددهی خاک آبیاری شود تا خاکی یکدست به دست آید. آماده‌سازی خاک 2 تا 4 هفته قبل از کاشت بذر انجام گیرد. بذرها در عمق حدود 2.5 سانتی‌متری و در فاصله 35 تا 50 سانتی‌متری با یکدیگر کاشته شود. گیاه آبیاری و تا مرحله جوانه‌زنی مرطوب نگه داشته شود. بذر ذرت رنگین کمان 10 تا 14 روز بعد از کشت جوانه زده و 2 تا 3 ماه بعد به مرحله بلوغ می‌رسند. با رسیدن جوانه‌ها به اندازه 25 سانتی‌متری کودی حاوی نیتروژن به آن‌ها داده شود.

برای کاشت ذرت رنگین کمان در گلدان بهتر است گلدانی با عرض و ارتفاع 30 سانتی‌متر که از سوراخ‌های زهکشی کافی برخوردار باشد استفاده شود. در چنین گلدانی امکان کشت 4 تا 6 بذر ذرت وجود دارد. کاشت این تعداد ذرت در کنار یکدیگر به گرده‌افشانی آن‌ها و تولید ذرت‌های بیشتر کمک می‌کند. برای کاشت از خاکی که با کمپوست یا کود مخلوط شده باشد استفاده شود. بذرهای در عمق 2.5 سانتی‌متری و در امتداد دایره بیرونی و با فاصله 7 تا 10 سانتی‌متری از لبه گلدان و با فاصله 15 سانتی‌متری از یکدیگر کاشته شوند.

در هر دو صورت کاشت گیاه ذرت رنگین کمان در خاک و گلدان، توصیه می‌شود در اطراف آن مالچ پاشیده شود. برای مالچ پاشی می‌توان از تراشه‌های چوب، چمن‌های بریده شده و روزنامه استفاده کرد. مالچ پاشی علاوه بر حفظ رطوبت خاک، رشد علف‌های هرز را کاهش می‌دهد. ذرت رنگین کمان با توجه به نوع آن بین 60 تا 100 روز به مرحله برداشت می‌رسد. نشانه قابل برداشت شدن ذرت رنگین کمان تیره شدن قسمت‌های سبز آن و 20 روز بعد از ظهور قسمت‌های ابریشمی است. ذرت رنگین کمان از ریشه برداشت می‌شود.

آفات و بیماری‌ها

بیماری‌ها و آفات مختلفی گیاه ذرت رنگین کمان را تهدید می‌کنند. شته‌ها ازجمله آفات این گیاه هستند. شته برگ ذرت یکی از این آفات است که عامل جلوگیری از رشد و تغییر شکل کاکل ذرت می‌باشد و گیاه را از کپک سیاه می‌پوشاند. سوسک‌های ککی ذرت در فصل بهار فعال شده و ابتدا به علف‌های هرز حمله کرده و وقتی بزرگ‌تر می‌شوند سراغ نهال‌های ذرت می‌روند. وجود سوراخ‌های گرد و کوچک روی برگ‌های ذرت نشان‌دهنده ابتلای گیاه به این آفت است. آفت دیگری که علاوه بر ذرت، به گیاهان دیگر خسارت وارد می‌کند کرم برنده است. این کرم با حرکت از گیاهی به گیاه دیگر معمولاً قسمت بالایی آن‌ها را می‌خورد ولی برخی مواقع به محصول نیز خسارت وارد می‌کند. کرم بذر ذرت آفتی است که در مرحله جوانه‌زنی به بذر حمله می‌کند. آفت کرم ریشه ذرت برخلاف نامش جوانه ذرت رنگین کمان را هدف قرار می‌دهد. این کرم‌ها کوچک هستند و برای پیدا کردنشان باید نواحی ریشه و تمامی برگ‌ها را بررسی کرد.

خواص درمانی

ذرت رنگین کمان سرشار از مواد مغذی مختلف و مفید برای انسان است. مواد غذایی یک فنجان (164 گرم) ذرت رنگین کمان عبارت است از: کالری: 177 کالری، پروتئین: 5.4 گرم، کربوهیدرات‌ها: 41 گرم، فیبر: 4.6 گرم، چربی: 2.1 گرم، ویتامین B11: 24 درصد از ارزش روزانه (DV)، ویتامین B9: 19 درصد از ارزش روزانه (DV)، ویتامین ث: 17 درصد از ارزش روزانه (DV)، منیزیم: ‌11 درصد از ارزش روزانه (DV) و پتاسیم: 10 درصد از ارزش روزانه (DV). بیشتر کربوهیدارت ذرت به دلیل وجود نشاسته در آن است که باعث افزایش سریع قند خون می‌شود. وجود مقادیر زیاد فیبر در ذرت رنگین کمان قند خون را تنظیم می‌کند.

ارزش غذایی بالای ذرت رنگین کمان باعث می‌شود بتوان از آن در کنار منابع دیگر کربوهیدرات‌ها شامل برنج و سیب‌زمینی در رژیم غذایی استفاده نمود. ذرت رنگین کمان منبع خوبی از ویتامین‌های گروه A،B،C، پتاسیم، سلنیوم، زینک، فیبر، مس، املاح معدنی، منگنز، کلسیم، فسفر، آهن، منیزیوم، کربوهیدرات و مواد نشاسته‌ای است ولی میزان چربی و پروتئین آن نسبتاً کم می‌باشد. وجود این مواد بر سلامت قلب، تنظیم فشارخون، تحریک عملکرد کلیه‌ها، رشد استخوان‌ها، تقویت سیستم ایمنی، تعادل اسیدهای معده و مایعات و عادی بودن هورمون‌ها بسیار مؤثر است. تأثیرات ضد آتروژنیکی روغن ذرت در کاهش سطح کلسترول بدن و درنتیجه بر کاهش بیماری‌های قلبی و سلامت بیشتر قلب مؤثر است. روغن ذرت حاوی اسیدهای چرب زیادی مانند اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 است. اسیدهای چرب امگا 3 با کمک به مهار کلسترول بد، کاهش انسداد عروق و فشارخون، خطر حمله قلبی و سکته را کم می‌کند.

وجود فیتوکمیکال‌ها در ذرت رنگین کمان می‌تواند به کنترل دیابت غیرانسولین و کاهش خطر ابتلای به دیابت نوع دوم کمک می‌کند. هماهنگی جذب و آزادسازی انسولین،احتمال کاهش یا افزایش شدید انسولین در بیماران دیابتی را کاهش داده و امکان ادامه یک زندگی عادی را برای این بیماران فراهم می‌کند. همچنین فیتوکمیکال‌ها با جلوگیری از افزایش فشارخون، خطر ابتلای به فشارخون بالا را کاهش می‌دهد.

فیبر یکی از مواد مهم برای سلامت سیستم گوارشی است که با کمک به سلامت دستگاه گوارشی، خطر ابتلای به یبوست و هموروئید را کاهش می‌دهد. ذرت رنگین کمان یکی از منابع مناسب فیبر است. همچنین فیبر موجود در ذرت رنگین کمان از سرطان روده نیز جلوگیری می‌کند.ترکیبات فنولیک و اسید فرولیک موجود در ذرت در مبارزه با تومورهای کبد و سینه نقش مهمی ایفا می‌کند. ذرت رنگین کمان دارای مقادیر قابل‌توجهی از ویتامین B است که برای رشد مفید می‌باشد. تیامین موجود در ذرت به افزایش سلامت و بهتر شدن عملکرد بدن و بهبود اعصاب کمک می‌کند.

ذرت رنگین کمان دارای بتاکاروتن است. بتاکاروتن متناسب با نیاز بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود از این نظر روش مناسبی برای تأمین نیاز بدن به ویتامین A است زیرا مصرف زیاد ویتامین A به مسمومیت ویتامینی و آسیب‌های ناشی از آن منتهی خواهد شد. ویتامین A تولید شده از بتاکاروتن موجود در ذرت رنگین کمان نقش مهمی در بهبود بینایی دارد. علاوه بر آن بر تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست مؤثر است.

وزن	20 گرم
نام فارسی	ذرت رنگين کمان
نام انگلیسی	Corn
نام علمی	Zea mays var. saccharata
خانواده	غلات (Poaceae)