کلم با نام علمی Brassica oleracea var. capitata دارای گونههای مختلف بیشمار است. ازجمله کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، کلم سبز و … که در رنگهای مختلف قرمز و سبز و سفید مخلوط زیگزاگ دیده میشود و بین نیم کیلو تا به بالا وزن دارند. این نوع گیاه دارای لایههای مختلف تودرتو هستند که معمولاً در فصل تابستان بهوفور یافت میشوند. این گیاه در اصل بومی اروپا است و تواریخ و مستندات تاریخشناسی مدارکی دال بر 1000 سال قبل از میلاد را در اروپا نشان میدهد که در غذاها و سالادهای خود مصرف داشتهاند. گردهافشانی این گیاه از طریق باد و همچنین حشرات انجام میشود. این محصول در بین مردم کشور ما نیز طرفداران بیشماری دارد که در مصارفی همچون انواع ترشیجات، خورشتها، سالادها، سرخکردنیها، پختنی و بخارپز استفاده دارد.
کلم قرمز یا بنفش نیز همانند کلم سبز برگهایش مصرف میشود. برگهای این کلم قرمز تیره یا ارغوانی است. رنگ گیاه بسته به PH خاک که ناشی از رنگدانهای است که به گروه آنتوسیانینها تعلق دارد تغییر میکند. در خاکهای اسیدی برگها بیشتر مایل به قرمز و در خاکهای خنثی بیشتر ارغوانی میشوند. عصاره کلم قرمز حاوی آنتوسیانین است و میتواند بهعنوان شناساگر پیاچ مورداستفاده قرار گیرد. در اسیدها (pH <7) رنگ آن قرمز، صورتی یا متمایل به قرمز است و از آبی تا سبز و زرد در محلولهای قلیایی pH> 7 تغییر میکند.
کاشت
کلم را میتوان در نیمسایه نیز پرورش داد. خاک این کلم باید مرطوب و نگهدارنده آب و دارای تخلخل بالا باشد، همچنین قبل از کاشت سنگهای کوچک و متوسط زیر خاک را تا عمق 20 سانتیمتر خارج کنید و بستر کاشت را با کمپوست یا کود حیوانی پوسیده مخلوط نمایید. PH مناسب برای خاک کلم بهتر است بین 6٫5 تا 7٫5 باشد. اگر خاک شما اسیدی است میتوانید با افزودن آهک به آن PH را افزایش دهید. کلم بهراحتی از طریق بذر تکثیر میشود. بذرهای کلم همانند تمامی کلمها ریز و گرد بوده که باید در عمق 1 تا 2 سانتیمتری کاشته شود. بذر کلم در دمای 13 تا 15 درجه جوانه میزند. بهتر است بذرها را قبل از کاشت 24 ساعت خیس کنید، خاکی که بذر در آن کاشته میشود بهتر است استریل و تمیز باشد، همانند ترکیب کوکوپیت و پیت ماس یا ورمی کمپوست، ابتدا خاک را در ظرف کاشت بریزید. بعد از آبیاری کامل بذرها را در عمق مناسب قرار دهید و روی آن را با خاک بپوشانید. سپس مجدد بهآرامی آبیاری کنید بهتر است با افشانه انجام شود.
بهترین دما برای رشد کلم 20 تا 25 درجه است و در این دما بهترین عملکرد را دارد. اگرچه در دماهای پایینتر و بالاتر نیز رشد قابل قبولی دارد. این کلم تا دمای صفر درجه همچنان به رشد رویشی خود ادامه میدهد. برای کاشت کلم میتوان ابتدا بذرها را در گلدانهای کوچک یا سینی نشاء کاشت و بعد از رسیدن گیاه به ارتفاع 10 تا 15 سانتیمتر، آنها را به زمین اصلی منتقل کرد، البته میتوان بذرها را بهصورت مستقیم نیز در زمین کاشت برای کاشت در گلدان میتوانید از همین روش کاشت مستقیم استفاده کنید. برای کاشت مستقیم بذر کلم گودالهایی به عمق 2 تا 3 سانتیمتر به فواصل 40 تا 50 سانتیمتر بکارید. اگر قصد کاشت بهصورت ردیفی دارید میتوانید فواصل ردیفها را بستگی به میزان سطح کاشت 50 تا 100 سانتیمتر در نظر بگیرید.
آبیاری
در ابتدای کاشت همیشه باید خاک مرطوب باشد تا هنگامیکه بذر جوانه زد و رشد کرد و به ارتفاع 10 سانتیمتر رسید. بعد از این دوره هنگامیکه پای بوته خشک شد آبیاری انجام شود. خاک گلدان باید همیشه مرطوب نگهداشته شود ولی نباید خیس شود. هنگام آبیاری برگهای کلم خیس نشود و آبیاری همیشه از پایین انجام شود.
کود دهی
علاوه بر کود دهی حیوانی که گفته شد میتوانید با یک برنامه منظم بهصورت هفتگی یا ماهانه از کودهای کامل یا نیترات استفاده کنید.
انتخاب گلدان برای کاشت
کلم دارای ریشههای سطحی است به همین جهت در گلدان سایز متوسط نیز بهسادگی پرورش مییابد. ولی بهتر است گلدانی انتخاب نمایید که دارای حداقل 30 سانتیمتر ارتفاع و قطر باشد. اگر در گلدان میکارید حتماً توجه داشته باشید که خاک مورداستفاده باید غنی و نیمه سبک و گلدان دارای زهکشی مناسب باشد، کف گلدان برای خروج آب دارای سوراخهایی با اندازه مناسب باشد.
خواص کلم
این میوه منبع بسیار عالی از فیبرها و همچنین ویتامینهای c و k است. کلم منبع غنی ویتامین ث، گلوتامین و اسیدهای آمینه است. تجمع پلاکهای چربی بر دیواره رگها بهصورت یکنواخت انجام نمیشود و احتمال تجمع چربی در نواحی که رگها خم میشوند یا به چند شاخه تقسیم میشوند بیشتر است. تحقیقات ایمپیریال کالج لندن نشان میدهد پروتئین که از تجمع پلاکهای چربی در دیواره عروق ممانعت میکند. در این نواحی فعال نیست. مواد شیمیایی موجود در سبزیجات تیره کلمیان مانند گلم کلم و بروکلی پروتئین را در نواحی پرخطر رگها فعال میکند. یک ماده شیمیایی به نام سولفوروفان در سبزیجات وجود دارد که این را فعال میکند. پروفسور پیتر وایسبرگ، مدیر امور پزشکی بنیاد قلب بریتانیا می گوید نتیجه این تحقیق نشان میدهد که امکان محافظت در برابر بیماریهای قلبی از طریق خوردن سبزیجات وجود دارد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.