بذر نخل ماداگاسکار

نخل ماداگاسکار نوعی ساکولنت است و توانایی تصفیه هوا را دارد. نخل ماداگاسکار در واقع نخل نیست و به دلیل شباهت به برخی از گونه‌های نخل به این اسم مشهور شده است. نخل ماداگاسکار گیاهی نیمه بیابانی و بسیار مقاوم است و نگهداری آن بسیار آسان است. این گیاه گوشتی تمام قسمت‌هایش سمی است ولی بسیار زیبا و دیدنی است. ساقه‌هایی دارای تیغ‌های بلند و تیز در بالای ساقه هستند که در دستجات سه تایی قرار دارند. طول ساقه‌های سبز خاکستری نخل ماداگاسکار از ۱٫۵ تا ۶ متر هم می‌رسد. تنه کلفت و تیغ‌دار آن دارای توانایی ذخیره آب است. برگ‌ها از انتهای ساقه ظاهر می‌شوند و البته در پاییز و زمستان خزان می‌کنند و برگ‌های خود را از دست می‌دهند. گل‌ها از وسط برگ‌ها ظاهر می‌شوند. البته فقط نخل بالغ گل می‌دهد و آن هم بالاتر از ۱٫۵ متر. زمان گلدهی اواخر زمستان تا اوایل بهار است و گل‌هایی به رنگ سفید یا صورتی مایل به سفید تولید می‌کند. ساقه‌های منفرد این گیاه در اواخر رشد به‌صورت چند ساقه‌ای در می‌آیند.

طول ساقه این سایکولنت زیبا سالانه ۳۰ سانتی‌متر افزایش می‌یابد. برگ‌های باریک و بلند به رنگ سبز تیره که تا ۹۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متر گسترش می‌یابند شدیداً نورگرایی دارند و برای جلوگیری از خم شدن برگ‌ها ر سه روز یک‌بار آن را بچرخانید. برگ‌های نخل ماداگاسکار در فصل خواب یعنی اواخر پاییز و در طول زمستان از پایین زرد شده و ریزش می‌کند که این حالت طبیعی می‌باشد. این گیاه بسیار مساعد بیماری‌های قارچی است. بنابراین با نزدیک شدن به فصل رکود و استراحت این گیاه اگر سایر شرایط محیطی مناسب است، از دست دادن تعدادی از برگ‌ها امری عادی می‌باشد. اگر تمامی شرایط محیطی برای رشد این گیاه مناسب باشد در طی سال در حدود ۳۰ سانتیمتر به طول آن افزوده می‌شود. از جمله نشانه‌های شرایط مناسب ایده آل این گیاه شکل‌گیری جوانه‌های گل است.

شرایط نگهداری

نور

اگر به نیازهای نوری این گیاه توجه شود، رشد آن از سرعت خوبی برخوردار خواهد بود. نخل ماداگاسکار به نور فراوانی نیاز دارد و نور مستقیم آفتاب را حداقل به مدت ۶ ساعت دوست دارد. نخل ماداگاسکار حساس به تاریکی و سایه است و حتی در سایه رشدش متوقف می‌شود و برگ‌های جدید تولید نمی‌کند. اگر امکان تابش نور مستقیم آفتاب بر روی آن وجود ندارد در مکانی همانند نزدیکی یک پنجره که کاملاً روشن و پرنور است آن را قرار دهید. بهترین مکان برای نگهداری این گل در آفتاب مستقیم جلوی پنجره جنوبی اتاق پذیرایی یا اتاق خواب است.

دما

اگرچه به گفته برخی از پرورش‌دهندگان برخی از نمونه‌های این گیاه تا حدودی دمای زیر صفر را نیز تحمل می‌کند اما بهتر است به‌طورکلی از چنین شرایطی دور نگه‌داشته شود و دمای محیط نگهداری به زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد نیاید. زیرا سرمای هوا منجر به پژمردگی، سیاه شدن و ریزش برگ‌های این گیاه و پوسیدگی نرم انتهای ساقه‌ها خواهد شد. اگر قصد انتقال این گیاه به بیرون از محیط خانه را دارید تا زمانی که دمای هوای بیرون به حدود ۲۱ درجه برسد صبر کنید و سپس گیاه را به بیرون منتقل کنید تا از سرمازدگی شبانه در امان بماند اما به‌طورکلی دمای ۱۵ الی ۲۹ درجه قابل قبول و ۲۳-۲۰ درجه برای آن بهترین است. گرمای هوا نیز بخصوص اگر به همراه تابش شدید نور مستقیم آفتاب و خشکی کشیدن گیاه باشد، منجر به سوختن نوک و حاشیه برگ‌ها شود.

خاک

بستر کاشت باید از زهکشی بسیار خوب برخوردار باشد و آب اضافی ناشی از آبیاری به‌سرعت از بستر باید خارج شود. در غیر این صورت احتمال شیوع بیماری پوسیدگی ریشه وجود دارد. بهتر است که در قسمت کف گلدان ابتدا به ضخامت ۵-۳ سانتیمتر از سنگریزه درشت استفاده کرد تا به زهکش کمک شود. از جمله مخلوط‌های مناسب کاشت می‌توان به ترکیب ۶۰ درصد ماسه ۳۰ درصد پیت ماس و ۱۰ درصد ورمی کمپوست اشاره کرد. در طی سال دو مرتبه یکی در اوایل بهار و دیگری در اوایل تابستان می‌توان از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی البته با نصف غلظت استفاده کرد. کود دهی بیش از این مقدار می‌تواند موجب افزایش عناصر بستر کاشت و در نتیجه سوختگی نوک و حاشیه برگ‌ها و در نهایت از بین روفتن آنان شود که این عارضه ابتدا در برگ‌های مسن اتفاق می‌افتد. تعویض گلدان این گیاه تقریباً هر دو یا سه سال یک‌بار انجام می‌شود. حتی اگر در طی این مدت، گیاه رشد چندانی نداشته باشد بعد از گذشت سه سال نیز شاید لازم به تعویض گلدان نباشد و یا همچنین اگر گیاه شما بسیار سریع رشد می‌کند می‌توان به شکل سالانه و در اواخر زمستان و اوایل بهار گلدان آنان را عوض کرد.

آبیاری

نخل ماداگاسکار به خشکی مقاومت خوبی دارد و اگر زیاد آبیاری شود احتمال شیوع بیماری پوسیدگی ریشه بسیار افزایش می‌یابد. البته خشکی کشیدن بیش از اندازه گیاه نیز موجب کم حجم شدن ساقه گیاه، چروکیده شدن برگ‌ها و ریزش آنان خواهد شد. بهترین زمان آبیاری هنگامی است که سطح خاک گلدان خشک شده باشد. با توجه به این نکات می‌توان گفت که تقریباً هر ۱۰-۷ روز این گیاه به آبیاری نیاز دارد. در طی زمستان نیز می‌توان از فواصل آبیاری را بیشتر کرد و تنها در حدی خاک را آبیاری کرد که از خشکی کامل آن جلوگیری شود. برخی پرورش‌دهندگان اعتقاد دارند که استفاده از آب مقطر یا آب تصفیه شده به رشد و کیفیت بهتر این گیاه کمک می‌کند. در طی فصل رشد می‌توان روزانه ۴-۳ بار از غبار پاشی برگسار برای افزایش میزان رطوبت آنان استفاده کرد.

کاشت

ابتدا در یک ظرف با زهکشی مناسب خاک پیت ماس که از قبل توسط سم قارچ‌کش ضدعفونی شده را بریزید با ارتفاع حدود ۵-۱۰ سانتی‌متر سپس بذرهای نخل ماداگاسکار را به صورت خوابیده بر روی خاک قرار دهید و بر روی آن‌ها خاک نریزید. سپس روی آن آب اسپری کنید و در ظرف را ببندید تا رطوبت تأمین شود ظرف را در محلی با نور مناسب و دمایی بین ۲۰-۳۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. همیشه خاک باید مرطوب باشد که در صورت کم شدن رطوبت روی بستر آب اسپری کنید و هر ۱۰-۱۲ روز یک‌بار بستر را با قارچ‌کش کاربندازیم یا مانکوزب سم‌پاشی نمایید.

همچنین در قسمت پایین گیاه نیز جوانه‌های کوچکی شروع به رشد و شکل‌دهی گیاهی جدید می‌کنند که می‌توان آنان را از گیاه مادری جدا کرد. جدا کردن این جوانه‌ها در ماه‌های تابستان با نتایج بهتری در ریشه‌زایی آنان همراه خواهد بود. گیاهان جوان از خود شیره ترشح می‌کنند که مانع از ریشه‌زایی آنان در بستر کاشت می‌شود بنابراین بهتر است که برای ۸-۴ روز آنان را در لابه‌لای روزنامه پیچید و در مکانی خشک و با دمای حدود ۱۸-۱۶ درجه گذاشت تا ترشح شیره تمام شود. سپس می‌توان اقدام به کاشت گیاهچه های جوان کرد و بعد از کاشت خاک گلدان را کمی آب داد تا مرطوب شود. دمای محیط نگهداری همانند گیاهان بالغ و در حدود ۲۰ درجه مناسب است.

اکثر نخل‌های ماداگاسکار با فرارسیدن زمستان به دوره رکود یا استراحت فرو می‌روند و رشد آنان متوقف می‌شود. برخی از برگ‌ها بخصوص برگ‌های مسن که در قسمت پایین توده برگ‌ها قرار گرفته‌اند ممکن است بریزد. در این زمان باید آبیاری را کاهش داد. زرد شدن و ریزش برگ‌ها در دوران خواب گیاه نخل ماداگاسکار طبیعی است.

آفات و بیماری‌ها

آفت خاصی این گیاه را تهدید نمی‌کند اما به‌طور کل آفاتی همانند شته، کنه، شپشک آرد آلود می‌توانند این گیاه را موردحمله قرار دهند. تمامی این آفات به دلیل مصرف شیره گیاهی منجر به ضعف رشد گیاه و بدشکل شدن برگ‌ها بخصوص برگ‌های جوان و تغییر رنگ آنان و همچنین ریزش برگ‌ها می‌شود. همچنین گاهی به دلیل ترشحات این آفات سطوح برگ‌ها حالتی چسبناک می‌یابد که ممکن است به دلیل جمع شدن کپک سیاه رنگی که کپک دوده‌ای نام دارد، ابتدا سطح برگ‌ها سیاه شود و سپس بریزند. برای مبارزه با آفات می‌توان از سموم سیستماتیک استفاده کرد. از جمله مهم‌ترین عواملی که موجب پوسیدگی قسمت‌های مختلف این گیاه می‌شوند پژمردگی فوزاریومی Fusarium oxysporum از جمله بیماری‌های قارچی این گیاه است که ابتدا برگ‌های مسن‌تر و سپس همه برگ‌های گیاه را درگیر می‌کند. برگ‌ها زرد و سپس قهوه‌ای می‌شوند اما بر روی گیاه باقی می‌مانند. گاهی یک قسمت از برگ تغییر رنگ می‌دهد و قسمت دیگر سبز رنگ باقی می‌ماند. با پیشرفت بیماری برگ‌ها و سپس تمامی گیاه می‌میرد و از بین می‌رود.

با مشاهده هر قسمت پوسیده، باید آن قسمت را از گیاه جدا کرد. متأسفانه زمانی که نواحی نزدیک به سطح خاک می‌پوسند نمی‌توان گیاه را نجاتت داد و چاره‌ای جز صرف نظر کردن از این گیاه نیست. اما اگر نواحی بالاتر پوسیده هستند می‌توان قسمت‌های آلوده را جدا کرد و از بین برد تا پیشرفت بیماری به تعویق بیافتد اما پیشگیری راه‌حل بهتری است. خرید گیاه سالم استفاده از بستر کاشت ضدعفونی شده و خشک بودن هوا و تهویه مناسب ازجمله راهکارهای جلوگیری از شیوع این بیماری است. بیماری قارچی لکه برگی نیز منجر به بروز لکه‌هایی بر روی برگ‌های این گیاه می‌شود. این لکه‌ها می‌توانند با توجه به عامل قارچی یا باکتریایی که ایجادکننده این بیماری است رنگ متفاوتی از زرد تا سیاه داشته باشند. بهترین راه حل چنین بیماری جمع‌آوری برگ‌های آلوده و جلوگیری از خیس و مرطوب شدن برگسار گیاه و استفاده از خاک‌های استریل و ضدعفونی شده در زمان تعویض خاک این گیاه است. همچنین در مواردی که بیماری شدید می‌شود می‌توان از قارچ‌کش برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری استفاده کرد.

وزن	10 گرم
نام فارسی	نخل ماداگاسکار
نام انگلیسی	Madagascar Plam
نام علمی	Pachypodium lamerei
خانواده	خرزهره (Apocynaceae)
تعداد بذر	5 عدد